Soliqqa tortish

4-masala. 
Quyidagi m a ’lumotlar asosida foyda solig‘ini
hisoblang (ming so ‘m):
1. Sotishdan olingan sof tushum — 3192, shundan 
eksport faoliyatidan — 670.
2. Soliq toTangunga qadar olingan foyda — 508.
3. Olingan dividendlar — 75.
4. Soliq bo‘yicha imtiyozlar — 100.
Yechilishi:
1. Respublikamiz soliq qonunchiligiga muvofiq yuridik 
shaxslaming erkin almashtiriladigan valutadagi eksportiga 
imtiyozli stavkalar belgilangan. Demak, imtiyozli stavkalar- 
ning qaysi birini qo‘llashni aniqlash uchun eksport mahsu- 
lotining umumiy sotish hajmidagi salmogT aniqlanadi, ya’ni:
(670 / 3192) x 100 = 20,9.
Ushbu misolda eksport mahsulotining umumiy sotish 
hajmidagi salmogT 20,9 foizni tashkil etadi. Bunday holda 
belgilangan foyda soligT stavkasi 30 foizga kamayadi, ya’ni:
12 x 30 / 100 = 3,6 ga, demak, korxona foyda soligTni 
8,4 foizda (12 — 3,6) toTaydi.
2. 508 + 312 — 75 — 100 = 645 ming so‘m.
645 x 8,4 / 100 = 54,18 ming so‘m.
O ‘z -o ‘zini nazorat qilish uchun savollar
1. Foyda solig'i O 'zb e k isto n da qach on joriy qilingan?
2. Yuridik shaxslar foyda solig'ini to'lovchilari kimlar?
3. Rezident va norezident kimlar va ular qandan tartibda soliqqa 
tortiladi?
4. Soliq obyekti va soliqqa tortish bazasi qan day aniqlanadi?
5. Korxonaning moliyaviy faoliyat natijalari qan day aniqlanadi?
6. Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'i stavkalari qaysi 
m ezonlar asosida tabaqalashtirilgan?
7. 
M ahsulotini ekspo rt qiluvchi korxonalar u ch u n q a n d a y 
stavkalar belgilangan?
8. Q a n d a y yuridik shaxslar foyda solig'idan to'liq ozod etiladi?
89

---

9. Y uridik sha xsla m ing q a n d a y foydasi yuridik shaxslar foyda 
solig'ini to'la sh d a n o zo d etiladi?
10. Yuridik sha xsla m ing q an d a y xarajatlari soliqqa tortiladigan 
d a ro m a d d a n kamaytiriladi?
11. Soliq hisobotlarini topshirish va soliqni to'la sh tartibi q a n d a y 
be lg ilang an?
12. Y uridik shaxslar q a n d a y tartibda va shaklda taxm in qilinayot­
gan foyda si haqida m a ’lu m o tn om a taqdim etadilar?