|
Sotsiologiyadan ma'ruzalar matni zipTayanch atamalar.
1.
Axloq-ijtimoiy ong shakli sifatida muayyan xalq, elat yoki uyushmaning asrlar
davomida shakllangan xulq-atvor, xatti-harakatlar, xis-tuygu va kishilar O’rtasidagi
O’zaro real munosabatlari tizimini ifoda etadi.
2.
Totemizm - uning urug’i degan mahnoni bildiradi. O’z urug’ini qandaydir
hayvonlar, qushlar, hashoratlar olib borib taqaydigan qarashlar.Tegishli xayvonlarda O’z
O’tmishini ko’rish, shu hayvonlar bilan bog’liq tasavvur, ramzlar, odatlar va irimlar
yuzaga keltirish. Masalan: hindlarda sigir, qozoqlarda uchqur ot, inglizlarda burgut, turon
turklari-O’zbeklarda afsonaviy Humo qushi va hokazolar.
3.
Matriarxat tuzumi
-
ONA
urug’i davri. Oilada ona mavqei baland bo’lib, urug’ onaga
qarab yuritilgan, qarindoshlik ona tomonidan belgilangan. Odamlarning asosiy
mashg’uloti termachilik, ovchilik bo’lgan.
4.
patriarxat tuzumi- ota urug’i davri. Jamoa hayotida erkaklar asosiy O’rin tutib,
qarindoshchilik ota tomonidan hisoblangan davr.
5.
Madaniyat - (arabcha «madaniyat»-madinalik, shaharlik, tahlim-tarbiya ko’rganlik)-
kishilarning tabiatni, borliqnip O’zlashtirish va O’zgartirish jarayonida yaratgan moddiy
mahnaviy boyliklar hamda bu boyliklarni qayta tiklash va bunyod etish yo’llari va
usullari majmui.
6.
TSivilizatsiya - (lot. fuqarolik, fuqarolikka oid, davlatga oid degan mahnolarni
bildiradi) - jamiyat rivojidagi bosqich bo’lib, ijtimoiy va madaniy rivojlanish darajasi
sifatida madaniyat tushunchasi bilan bog’liq.
7.
Dunyo dinlari — Iudaizm, Xristianlik va Islom.
8.
Jadidchilar - (arabcha "yangi usul") mahrifat tarqatuvchi, yangilikka intiluvchilarga
nisbatan qo’llanilgan.
9.
Qadimchilar - dinni ilk paydo bo’lgan davrdagi holatga qaytarish tarafdorlari. XX
asr boshlarida Markaziy Osiyoga Xijozdan kirib kelgan.
Dostları ilə paylaş: |
|
|