Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
Milli Kitabxana 165
ŞEYTAN Bir pərdəli, üç şəkilli pyes İŞTİRAK EDƏNLƏR Ş e y t a n -iblis libasında. M a r z a v a n C u r c a n cinlər
T e y m u r - dəmirçi. Ə l i - onun oğlu, 12 yasında. A s l a n - Teymurun yoldası. D ə m i r ç i. R i z v a n -kommunist. S a d ı q k i ş i - qoca kəndli, H ü s e y n q u l u - kəndli. Q a r a H ü s e y n - kəndli. G ü l p ə r i Ş a h p ə r i - kəndli qızları N a z p ə r i BİRİNCİ ŞƏKİL Səhnə bir dağı göstərir. Şeytan bir daş üstə oturmuş, hüzurunda Marzavan durmuş. Ş e y t a n. Marzavan, Avropadan nə xəbər var? Söylə. M a r z a v a n. Baba can, səpdiyin toxumların barını tez görəcəksən. Firənglər tərəfindən qovulmuş Əmir Feyzəli ingilislər İraqi-ərəbə sultan təyin etmişlər. İngilislərin bu siyasətindən firənglər rəncidə olaraq türklərlə gizli müahidənamə bağlamışlar. Ş e y t a n. Ha-ha-ha, Marzavan, bu işin aqibətini öz gözünlə görəcəksən. Şeytan babana əhsən deyəcəksən. M a r z a v a n. Yaxın Şərq məsələsi əski Antantanı pozdu. Yeni Antanta Uzaq Şərqə əl atır. Ş e y t a n. Bu da iblis babanın insan qanı tökmək üçün bir tələsidir. M a r z a v a n. Almanların ölmüş cəsədindən müzəffər firənglər qorxurlar. Bilirsənmi, onlar nə tədbir etmişlər? Ş e y t a n . Söylə görək.
Milli Kitabxana 166
M a r z a v a n. Almaniyada hərbə lazım nə şey varsa, toplayıb Firəngistana göndərirlər. Ş e y t a n. Türk-yunan müharibəsi nə haldadır? M a r z a v a n. Kral Konstantin əhd etmiş ki, ta İstambulu alıb yenidən başına tac qoymayınca, qılıncını qınına satmasın. Curcan daxil olur. Ş e y t a n. Söylə görüm, ulu Qafqazda nə xəbər var, Curcan? C u r c a n. Səni şad edəcək bir xəbər yox, baba can. Ş e y t a n. Söylə görək. C u r c a n. Ulu Qafqaz unutmuş tanrısını... Ş e y t a n. Bu xəbər şad edir iblisini. C u r c a n. Səni də yad edən yoxdur, baba can. Ş e y t a n. Buna mən heç inanmaram, Curcan. Bəşəriyyət arasında olmaz elə zaman ki, şeytanı unutsun insan. C u r c a n. Gördüyümü söyləyirəm, baba can. Ş e y t a n. Demək ki, ulu Qafqazda tökülmür daha qan? C u r c a n. Xeyr, baba can. Ş e y t a n. İnanmaram, Curcan, erməni, gürcü, azərbaycanlı qan tökməsinlər? Bu nə halət? Bəs bəylər, xanlar, knyazlar necə olmuşlar? Qoçular, burjuylar, qolçomaqlar nə edirlər? C u r c a n. Cümləsini hökmdarlıqdan endirmişlər. Ş e y t a n. Kimlər? C u r c a n. Kommunistlər. Ulu Qafqazda başqa bir halət: büxl, həsəd, kin, kədurət, ədavət büsbütün yox olmuş. Orada can deyib can eşidirlər. Ş e y t a n. Nə pis xəbər gətirmişsən, Curcan! Yerüzündə sevgili bir məskənim vardisə o da Qafqazdı. Kommunistlər onu məndən ala bilməzlər. Mənə iblis, mənə şeytan deyərlər. Erməni, gürcü, müsəlman qardaş olmuşlar? Ha, ha, ha. Rahat yaşayıb can deyib, can eşidirlər? Ha, ha, ha. (Ayağa qalxıb.) Curcan, Marzavan, mən onların içərilərinə elə bir fitnə salım ki, yenidən bir-birini atəşə yaxsın, çapsın, talasın, qırsın, oda atsınlar. Analar bətnindən balaları çıxarıb nizəyə taxsınlar. Nəhrlər su yerinə qanlar axıtsın, Bəhri-siyah ilə Xəzərin içləri qızıl qan ilo dolsun. Kəndlər, şəhərlər, meşələr, çöllər od alıb məşəl kimi yansın, cəhənnəmə dönsün! Ulu Qafqaz hazır ol! Şeytan gəlir!
Milli Kitabxana 167
İKİNCİ ŞƏKİL Səhnə dəmirçi dükanını göstərir. Əli körük basır, Teymur ilə Aslan dəmir döyürlər. T e y m u r. Oğlum, körüyü bas, yoxsa yorulmusan? Ə l i. Xeyr, babacığım yorulmamışam. A s l a n. Yorulma, oğlum, sən zəhmətkeş balasısan, sən işdən qorxma, qoy iş səndən qorxsun. Şeytan səyyah libasında daxil olur. Ş e y t a n. Atəş... cahanda varsa tərifə layiq bir şey, o da sənsən, Ey yandırıcı od, səni gördükdə qəlbim şad olur, ruhum rahat. Ey qırmızı işıq, səni mən çox sevirəm!
A s l a n. Yoldaş, sən kimsən? T e y m u r. Nə soruşursan? Dediyindən görmürsənmi bu adam atəşpərəstdir. Ş e y t a n. Doğru, mən atəşpərəstəm, çünki xamırım oddan yoğrulmuş, odu mən çox sevirəm. A s l a n. Yoldaş, bizim torpaq azadə bir yerdir. Hər kəs nəyə sitayiş edirsə etsin. Burada din, məzhəb üstə qovğa yoxdur, müsəlman, xristiyan, büdpərəst, atəşpərəst, hamısı insandır, bizə qardaşdır. Ş e y t a n. Pəh, pəh, nə gözəl məslək! Ey azərbaycanlılar mən səyyaham, dünyanı seyr edərək, buraya gəldim, belə səadətlə yaşayan insanlar görmədim. Siz çox bəxtiyarsınız... Əfsus ki... qonşu düşmənləriniz bunu puç edəcəklər... Rizvan daxil olur, Şeytan onu görmür. T e y m u r. Kimlər? Ş e y t a n. Gürcülər ilə ermənilər. A s l a n. Səhv edirsən, yoldaş, onlar bizim dostlarımızdır. Köhnə ədavət, köhnə hökumətlə getdi. Ş e y t a n. Ha-ha-ha. Ey sadədil azərbaycanlılar! Siz qəflətdəsiniz, ermənilər, gürcülər gecə-gündüz yatmayıb yeni hərb üçün silah hazırlayırlar. İntiqam, intiqam deyərək, müharibə üçün plan çəkirlər. İndi burada siz nə qayırırsınız? A s l a n. Kəndli qardaşlarımız üçün əkin aləti qayırırıq.
Milli Kitabxana 168
Ş e y t a n. Bu işləri buraxınız, gecə-gündüz siz də onlar kimi qılınclar, xəncərlər qayırınız, fürsəti fövtə verən aqil deyil, divanədir. Keçmişinizi yada salın. Siz eyş-işrətə məşğul olduqda, onlar top, tüfəng yığıb hazırlaşırdılar. T e y m u r. Sən kimsən? Bunu haradan düzəltmisən? Ş e y t a n. O zaman mən burada idim. Rizvan pusqudan çıxıb irəli gəlir. R i z v a n. Doğrudur, o zaman sən burada imişsən. Buna şəkkim yoxdur. Yoldaşlar, bayaqdan bəri mən bu hərifi diniəyirəm. Bunun kim olduğunu anlayırsınızmı? A s l a n. Kim olduğunu bilmirəm, lakin sözlərindən, gözlərindən şərarət odu yağır. Mən bunu görürəm. R i z v a n. Doğrudur, yoldaşlar, insanı bir-birilə vuruşduranlar belə həriflərdir. Bunlara provakator deyərlər. Bunların əsil adları Şeytandır. Yoldaşlar, bunlara aldanmayınız, gürcü, erməni zəhmətkeşləri bizə düşmən deyillər. (Şeytan yox olur.) Onları bizlərlə toqquşduranlar belə şeytanlar idi. Harada belə araqarışdıran adam gördünüz, tutub bizə veriniz. (Dönüb baxır.) Bax, hərif giriz vermiş. Hərgah düz adam idi, nə üçün qaçdı? T e y m u r. Yoldaş Rizvan, qorxmayın. Belə fitnələrə aldanmarıq. Qonşularımız ilə qardaşlığı pozmarıq. R i z v a n. Elə də lazımdır, indi iş dalınca. (Çıxır.) A s l a n. Oğlum, Əli, körüyü bas!
ÜÇÜNCÜ ŞƏKİL Səhnə Sadıq kişinin komasını göstərir, həyətdə Nazpəri corab hörür, Gülpəri paltar və Şahpəri də köynək tikirlər. Şeytan səyyah libasında, qoltuğun da bir qutu həyətə daxil olur. Ş e y t a n (qızları başıaşağı işləyən halda gördükdə öz-özünə). Nə gözəl fürsət! Bu Həvva övladlarını aldadıb buradan aparmalı. Sonra, qızlarınızı düşmənlər aparmış, deyə fitnə salmalı... (Qızlara.) Ya rəb, Yüklə 3,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|