Süleyman saniaxundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Pərdə MOLLA NƏSRƏDDİN BAKIDA
S ə n ə m. Vay, xanıma nə oldu? G ö v h ə r x a n ı m . Sənəm məni qaldır. Divanm üstə apar... S ənəm o n u qaldırıb d iv an ın üstə uzadır. G ö v h ə r x a n ı m . Sənəm, ölürəm, amma bu dünyadan nakam gedirəm... Oğlumu görməyib gedirəm... Onun toyunu etməyib gedirəm... Ah, Cahangirim, bir səni görəydim... Axirətə rahat gedəydim. S ə n ə m (kənara). Ah, ürəyim davam etmir. İstəyirəm sirri açıb deyəm. Yox, qoy bilməsin. G ö v h ə r x a n ı m . Sənəm, gözlərimə qaranlıq çökür... sənəm, Pəricahana de ki, əmmən vəsiyyət etdi... Cahangiri axtanb tapsm... Ona getsin. Nəslimiz kəsilməsin. Səsi kəsilir. S ə n ə m. Ah, yazıq arvad öldü. M üsibətli öldü. Dərdli-qəmli öldü. Yaxşı insan idi, heç kəsi incitməzdi. Bu uzun müddətdə ondan bir acı söz eşitmədim. Başqa xanımlar kimi olmayıb, bir kəsə əziyyət verməzdi. Çox cəfa çəkdin, indi rahat yat. G edib y o rğ an gətirib ü stü n ə salır. P ə rica h an daxil olur. P ə r i c a h a n x a n ı m . Sənəm, qala almdı. İndi buraya gələcəklər, qaçmaq lazımdır. Əmməm də yatmış. Onu durquzmaq lazımdır. Sənəm (ağlar səslə). O daha durmaz... Pəricahan xanım.Nə deyirsən? Əmməmə nə olmuş? Sənəm ağlayır. P ə r i c a h a n x a n ı m . Ah, yazıq əmməm! (Gedib divanın önündə diz
S ə n ə m. Xanım vəsiyyət etdi ki, Pəricahan Cahangiri tapıb-ona getsin. Ondan aynlmasm. P ə r i c a h a n x a n ı m . Ey biçarə əmməm! Pəricahan onu tapdı, Sözlərinə baxmadı, yenidən itirdi. Nə etməli? Qəzanm istədiyi bu imiş. Ə m iraslan ağa başı açıq, tü k ləri p ərişan , dəli h ald a daxil olur. Ə m i r a s l a n a ğ a . M ən haradayam?.. Hə, bildim. Bayquş yuvasmda. M ən Rüstəm Zalam... Ey igid bəylərim! İrəli! Vur! At! P ə r i c a h a n x a n ı m . Ah, bəla üstə bəla! Əmücəm dəli olmuş. Ə m i r a s l a n a ğ a . Yenə qırmızı! Ora qırmızı, bura qırmızı. (Pəricahana.) Sən kimsən? Hə, sən də qırmızı, o yatmış da qırmızı, cəmi cahan qırmızı!.. M ən qırmızı sevmirəm. (Divara baxır.) Çəkil, sənə deyirəm, çəkil, çəkil! (Tavana baxır.) Oradan ilan sallanmışdır. Ah, düşdü! Necə oldu? Haraya girdi? (A rayır.) A, budur, girdi (Döşünü cırıb baxır.) Hə... ürəyimə girmək istəyir... Qoymaram... (Qəməsini çıxarıb ürəyinə soxarkən.) Öl, müzürr heyvan!.. P ə r i c a h a n x a n ı m . Ah! Əmücəm özünü öldürdü!.. Cahangir, Cahangir! Şan-şöhrətli xanədanm viran etdin, gəl tamaşaya. C ah an g ir əlin d ə qırm ızı b ay raq , Ə dil bəy, H adi lələ, H əsən , bir dəstə qoşun əhli və bir dəstə arv ad -u şaq la daxil olur. P ə r i c a h a n x a n ı m . Bax, gülləndən ölmüş anana! Bax, dəli olub xəncəri ilə özünü öldürmüş atana, tutduğun əmələ tamaşa et! Ürəyin şad olsun! Cahangir ağa. Poricahan, zülm ilə qurulmuş bina, ziilm ilə qurulmuş xanədan - axırda fot olar. Heç kəs önünü ala bilmoz. M ane olanlar belə fot oiarlar. Indi yeni dünya zühur etmiş. Əski dünya əski qanunları ilə gerek yıxılsm. Poricahan, nə üçün bu əski, zülmkar, tökdüyü qanm içində boğulan dünyadan əl çəkmirsən? Bu Öliilər için-de qalmaqmı istəyirsən? P ə r i c a h a n . Yox, istəmirəm. C a h a n g i r. Bu inqilab bayrağı altma gəlirsənmi? P ə r i c a h a n . Bəli, gəlirəm! (Onun tərəfınə keçir.) C a h a n g i r. Bu şanlı bayrağı al, ona and iç. P ə r i c a h a n (alır.) Ey qırmızı inqilab bayrağı! Bu gündən bütün ömrümü sənin yolunda çalışmağa, qurban verməyə and içirəm. H a m ı. Yaşasm Pəricahan!
MOLLA NƏSRƏDDİN BAKIDA B irpərdəli, dörd şəkilli pyes İŞTİRAK EDƏNLƏR M o l l a N ə s r ə d d i n . P i n ə ç i Q a f a r . M i r z ə F ə r ə c . V ə 1 i b ə y - sabiq m ü lk əd ar bəy. A ğ a S a l e h - zav o d sahibi. A ğ a Ş i r ə 1 i - burjua. E r m ə n i k e ş i s i . İ v a n o v a - rus qadını. C a v a d R ə c ə b } spek u ly an tlar M i 1 i s i o n e r. M e m a r - rus. Ş a h s ə n ə m - Q afarın arvadı. G ü 1 p ə r i - M irzə F ərəcin arvadı. Ç ö r ə k ç i. BİRİNCİ ŞƏKİL Səhnə bir k arv an sara qapısını göstərir. Q ap ın ın sağ tərəfın d ə M irzə F ərəc əlləri qo y n u n d a qəm gin o tu ru b m əktub y azd ıran gözləyir. O n u n q ab ağ ın d a bir balaca m asa, üstə kağız, q ələm d an və bir balaca k asa için d ə m əktub qu ru lam aq ü çü n qum . D ig ə r tərəfdə P inəçi Q afar çust yam ayır. P i n ə ç i Q a f a r (oxuyur.) Pinəçi mənəm, işləsəm mədarım keçməz mənim. Bu qışı burada qışlamasam m ədarım keçməz mənim. (M irzə Fərəcə) Kişi keyfin olsun! Sən də mənim kimi oxu, gül, de, danış. M i r z ə F ə r ə c . Sənin keyfin kökdür, onun üçün də oxuyursan. M ən niyə oxuyum? Gündəlik çörək pulumu qazana bilmirəm.
M o l l a N ə s r ə d d i n . Səlaməleyküm, ey bitli-sirkəli qardaşlarım! Çoxdan bəridir sizdən xəbərim yoxdur. Gəldim, görüm ruzigarmız necə keçir? P i n ə ç i Q a f a r . Və əleyküməssəlam, M olla əmi! Sən buraya xoş gəlmisən. Dayan, sənin üçün bu saat bir hava da oxuyacağam. (Oxuyur.) M olla dayı sən bura xoş gəlmisən, Harada idin bəs niyə gec gəlmisən? Ağaları əski haldan salmışıq, M ülklərini əllərindən almışıq. M o l l a N ə s r ə d d i n . Mirzə Fərəc, Pinəçi Qafarm keyfi ulduza hürür. Sən niyə gəmilərini bolşeviklər almış xozeyinlər kimi qəm dəryasma batmısan? M i r z ə F ə r ə c . M olla dayı, Pinəçi Qafarm keyfi ulduza hürür. Kommunxoz yoldaşm dövlətindən mən də dilənçi halma düşmüşəm. Tovariş Narkomprosun əməlindən. M o l l a N ə s r ə d d i n . Hə, başa düşürəm, yəqin Pinəçi Qafara amerikalı yoldaşı kommunxozdan böyük pul çatıbdır. Onun üçün də keyfi kökdür. P i n ə ç i Q a f a r (gülür.) M olla əmi, yoxsa badı-buduçu M əşədi M əhəmmədəlini deyirsən? M o l l a N ə s r ə d d i n . Hə, hə, onu deyirəm, sənin dostunu. Tiflisdə badı- budu satardı. Səhərdən axşama kimi səsi kücələrdən kəsilməzdi. Oylə çağırardı: badı-buduya, sibindiyya, ay badı-budu! G ülüşürlər. P i n ə ç i Q a f a r . M əşədi Məhəmmədəli bir yerdə oturmağı sevməzdi. Badı- budu sata-sata, gəzməmiş şəhər qoymamışdı. M o l l a N ə s r ə d d i n . Bir gün M əşədi M əhəmmədəli idarəyə gəlib dedi: M olla əmi jum ahnda yaz ki, badı-budu satan M əşədi M əhəmmədəli Amerikaya badı-budu satmağa gedir. Şəklimi də çək. Məni də bərk tərif et. Yaz ki, dünyada birinci badı-buduçudur. Hər kəs onun noğul kimi badı-budusunu yesə, ömrü uzun olar, özü də cavanlaşar. Dedim, a lotu, kələyin nədir? Dedi: M olla əmi, xozeyin Yüklə 3,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|