34
Allahın onlara verdiyi haqqlarla hesablaşın, Allah isə Özü
onlardan, onların hökmü altında olan ş
eylə
rdə
n sorğ
u-sual
edə
cə
k”.
83
mam əl-Barbahari, Allah ona rəhmət etsin, demişdir:
“Ə
gə
r sə
n
öz hökmdarını pislə
yə
n kimsə
görsə
n bil ki o öz nə
fsi istə
klə
rinə
uyan kimsə
dir (yə
ni bidə
t ə
hlində
ndir /mubtadi/). Ə
gə
r sə
n öz
hökmdarı üçün Allahdan xeyr istə
yə
n kimsə
yə
rast gə
lsə
n, bil ki,
inş
aAllah o sünnə
ə
hlində
ndir”
.
84
-
Müharibələr isə istər saleh istərsədə fasiq
hökmdarın
[47]
rəhbərliyi altında aparılır və
(müharibələr) tərk olunmur.
[48]
[47]
–
Şeyx Muhammad ibnu Salih əl-Useymin, Allah ona rəhmət
etsin, demişdir: “Cihad hər bir müsəlman üçün dörd vaxt vacibdir
/fard əl-ayn/:
1. Düşmənlə döyüş meydanında rastlaşdıqda.
Uca Allah buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Kafirlərlə bir yerə toplaşdıqları vaxt
rastlaşsanız, dönüb onlardan qaçmayın! (Düşməni
aldatmaq məqsədilə yalandan özünüzü qaçan kimi
göstərib) təkrar döyüş üçün bir tərəfə çəkilən və ya
(kömək məqsədilə müsəlmanlardan ibarət) başqa bir
dəstəyə qoşulan istisna edilməklə, kim belə bir gündə
83
Əl-Buxari, 3455; Abu Hureyra rəvayəti. Hədis səhihdir.
84
Əl-Barbahari “Şarh as-sunna”.
29
35
düşmənə arxa çevirib qaçarsa, sözsüz ki, Allahın qəzəbinə
uğramış olar. Onun məskəni Cəhənnəmdir. Ora nə pis
dönüş yeridir”.
85
Həmçinin peyğəmbər döyüş meydanından qaçmağın böyük
günah olduqunu bildirmişdir.
86
Lakin Uca Allah Öz bəndələrinə
asanlıq bəxş etmişdir. O düşmənin sayı müsəlmanların sayından
iki dəfədən artıq olduqu halda, müsəlmanlara döyüş meydanını
tərk etməyi caiz görmüşdür. Uca Allah buyurur:
“
“(Ey möminlər!) İndi Allah (yükünüzü) yüngülləşdirdi.
Çünki O sizdə bir zəiflik olduğunu bilirdi. Artıq aranızda
yüz səbirli kişi olsa, iki yüz nəfərə (kafirə), min kişi olsa,
iki min nəfərə Allahın iznilə qələbə çalar. Allah səbr
edənlərlədir!”
87
Buna əsasən alimlər deyirlər: “Əgər düşmən ordusu müsəlman
ordusundan iki də
fə
də
n artıq olarsa, müsə
lmanlara döyüş
meydanını tə
rk etmə
k caizdir”
.
2. Hökmdar əmr etdikdə, (yəni belə halda müsəlman hökmdarın
ə
mrinə tabe olub döyüşə çıxmalıdır).
Uca Allah buyurur:
85
Əl-Ənfal, 15-16.
86
“Silsilə əl-hadis as-sahih”, 2244. Hədis səhihdir.
87
Əl-Ənfal, 66.
36
“Ey iman gətirənlər! Sizə nə oldu ki, “Allah yolunda
döyüşə çıxın!” – deyildikdə yerə yapışıb qaldınız. Yoxsa
axirətdən vaz keçib dünya həyatına razı oldunuz?
Halbuki dünya malı axirət yanında (axirətlə müqayisədə)
yalnız cüzi bir şeydir!”
88
3. slam ölkəsinə düşmənlər hücum etdikdə. Belə halda cihad hər
bir müsəlmana vacib olur, çünki bu müdafiə cihadı sayılır /cihad
ad-daifa/ və düşmənlər ölkəni ələ keçirsələr həmin ölkənin əhalisi
təhlükə altına düşür. Bizim zamanımızda düşmən elektriki, suyu,
qazı və s. kəsə bilər və bu da ölkə əhalisinin ölümü ilə nətəcələnə
bilər. Bu səbəbdən müdafiə vacibdir, bu da yalnız insanların
müdafiə etmək qabiliyyəti olduqu halda vacib sayılır.
4. Ə
gə
r bir şə
xsin cihadda iş
tirak etmə
sinin zə
ruriliyi olduqu
halda
(məsələn hansısa bir işin mütəxəssisi olduqda və onsuz
cihadın mümkün olmadıqı halda).
Alimlərin qeyd etdiyi bu dörd vaxt cihad vacib sayılır. Başqa
hallarda isə cihad fard əl-kifaya sayılır, yəni müsəlmanların bir
qismi cihad etsə, başqalarından bu vacibat götürülür. Buna dair
Quranda bir çox ayələr nazil olunub. Həmçinin peyğəmbər
“...cihad, dəvə hörgücünün yuxarı hissəsinə bənzərdir”
89
demişdir. Peyğəmbər -in cihadı dəvə hörgücünə bənzətməsi,
mucahidlərin
90
öz düşmənləri üzərində həmişə qələbə
çalmalarından və cihadın slamın ən yüksək təbəqəsi olduqunan
irəli gəlir.
Cihad (öz əsasında) fard əl-kifayədir, yəni müsəlmanların bir
qismi cihad edirsə, başqalarından bu vacibat götürülür. Əgər cihad
edənlər az olarlarsa, onda cihad başqa müsəlmanlar üçündə vacib
olar. Lakin bilmək lazımdır ki slamda hər bir vacibat, həmin
88
At-Tauba, 38.
89
Əhməd, 5/245. Hədis səhihdir.
90
Əgər bir şəxs özünü mucahid adlandırarsa və ya insanlar onu adlandırarsa bu
onun həqiqətən mucahid olduquna dəlalət etmir. Həqiqi mucahid yalnız Allahın
adını uca tutmaq və Allahın və Onun rəsulunun qanuniləşdirdiyi kimi cihad
edən kimsədir. Şeyx Useymin məs bu cür mucahidlərdən bəhs edir.