T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
48 yumuĢak gücün birlikte nasıl kullanılacağını açıklayan kavram akıllı güç olarak tanımlanmıĢtır (Nye, 2005:39). Aslında tanımlanan her üç gücün temel hedefi, karĢıdakini tehdit oluĢturmayacak Ģekilde kontrol altına alabilmektir. Sert güç bunu "zor kullanarak", yumuĢak güç ise "ikna ve cazibe" yöntemleriyle gerçekleĢtirmektedir. Akıllı güç ise bir yandan döverken diğer taraftan sevmeyi temsil etmektedir. Nye'a göre (2005:11) güç bilgiden gelmektedir. Bir baĢka ifad eyle bilgi güçtür ve bilmek gücü elinde bulundurmaktır. Dolayısıyla uluslararası veya ulusal politikalarda devletler, savaĢ alanında ise ordular baĢarı sağlayabilmek için bilgiye sahip olmak durumundadırlar. Bas ım ve ġeĢen'in (2010:168) ifade ettikleri gib i küreselleĢme ve bilgi teknolojilerindeki geliĢmeler , devletleri birbirlerine eskisinden daha bağımlı kılmıĢ, bununla birlikte sert güç kabiliyet i yerini yumuĢak gü ce bırakmıĢtır. Dolayısıyla devletler , bilgiye sahip olan ve öğrenen bire r organizasyon olmak zorunda kalmıĢlardır (Basım ve ġeĢen, 2010). Uluslararası politikada devletler, içte ve dıĢta geliĢebilecek her türlü tehdide karĢı ülke güvenliğini sağlayabilmek için hazırlıklı olmak durumundadırlar. Bu yüzden tehdit analizini yapabilmek ve bu tehdit lere karĢı hareket tarz ları geliĢtirebilmek maksadıyla , öncelikle doğru ve zamanında elde edilmiĢ istihbarata ihtiyaç duyulmaktadır (Taylor, 2007:249). Milattan önce 500'lü yıllarda Sun Tzu'nun, istihbaratın devletlerin güvenliğine yönelik katkısını ele al an söylemlerinin bugün de hala geçerliliğini koruduğu değerlendirilmektedir. Bununla birlikte bilginin güç olduğunu ifade eden Nye'ın (2005) bu söyleminin bir adım daha ötesine gidilerek analiz edilmiĢ bilginin, bir baĢka ifadeyle istihbaratın , uluslararası polit ikada bir güç haline dönüĢtüğünü söylemek mümkündür. ÇalıĢmanın bundan sonraki kısmında , t ezin temel amacına uygun olarak "kültürel istihbarat"a temel oluĢturması amacıyla , gücün nerede, ne Ģekilde ve hangi durumlarda kullanılacağını belirleme yetisine sahip olduğu değerlendirilen "istihbarat" kavramı incelenmiĢtir. Bu çerçevede, geleneksel 49 istihbaratı tanımlayan bir süreçten yola çıkılarak yenilikçi kültürel istihbarata ulaĢmak hedeflenmiĢtir . 3. ĠSTĠHBARAT KAVRAMI a. GiriĢ UlaĢım ve iletiĢim teknolojilerindeki hızlı geliĢmelerin, terör örgütleri gibi yasal olmayan unsurlarca yakından takip edilmesi nin ve bu unsurların yüksek savaĢ teknolojilerini kolaylıkla öğrenerek uygulama sürecine geçmelerinin, dünyanın daha istikrarlı hale gelmes i yönündeki beklentiyi azalt tığını söylemek mümkündür. Bu durumun , uluslararası güvenlik alanında büyük endiĢelere yol açarak dünyayı potansiyel olarak daha tehlikeli bir hale sok tuğu söylenebilir. Çizilen bu karamsar tablo içerisinde karĢı devletlerin veya devlet dıĢı aktörlerin imkân kabiliyetleri ile niyetlerinin önceden anlaĢılması ve öğrenilmesi güvenlik adına büyük önem taĢımaktadır (U.S.Army Strategic Planning Guidance, 2012) . Bu doğrultuda her türlü iç ve dıĢ tehdidin imkân ve kabiliyetleri ile niye tlerinin bilinmesi, doğru ve zamanında elde edilen istihbarat ile mümkündür. Ġkinci bölümün "istihbarat kavramı" baĢlığı altında ilk olarak, istihbarat ın tanımı yapılmıĢtır. Daha sonra istihbarata neden ihtiyaç duyulduğu sorusuna cevap aranmıĢ, istihbara t faaliyetlerinin tüm sürecini ortaya koyan "istihbarat çarkı" incelenmiĢtir. Bu süreç içerisinde istihbaratı ; seviyelerine, toplama yöntemlerine ve alanlarına göre sınıflandırmak mümkündür. Ġstihbarat çarkından sonraki kısımda bu sınıflandırmalar detaylı bir Ģekilde açıklanmıĢtır. Özellikle çalıĢmanın nihai hedefi olan "kültürel istihbarat" kavramının ortaya konulmasında, alanlarına göre sınıflandırma içerisinde yer alan "sosyal istihbaratın" anlaĢılmasının önemli olduğu değerlendirilmiĢtir. Son olarak değerlendirme ile bu kısım sonlandırılmıĢtır. b. Ġstihbaratın Tanımı Literatürde yer alan istihbarat tanımları incelendiğinde , terör ve terörizmin tanımlarına benzer Ģekilde üzerinde derin tartıĢmaların olduğu görülmektedir. Ġstihbarat alanında öncü çalıĢmaların yapıldığı Ġngiltere ve 50 ABD‟de farklı tanımlar a rastlamak mümkündür. ABD‟de, süreçlerin sonunda elde edilen son ürün olarak tanımlanan istihbarat, Ġngiltere‟de analiz sürecinde kullanılan spesifik bilgi olarak görülmektedir (Duyvesteyn, 2011a). Kelime olarak Arapça‟dan gelen "istihbarat"; Türk Dil Kurumu sözlüğünde "yeni öğrenilen bilgiler, haberler, duyumlar" ve " bilgi toplama, haber alma" olarak açıklanmıĢtır (TDK [Web], 2014a). Ġ stihbarat, istihbar, haber ve bilgi alma kelimelerinin çoğuludur (Özdağ, 2011:17) . Ġngilizcede ise “ i ntelligence“ kelimesi ile eĢdeğer olup akıl, anlayıĢ ve zekâ gibi anlamlar ifade etmektedir. Her iki dilin anlamları birleĢtirildiğinde istihbarat ı, akıl kullanılarak, yorumlanan ve analiz edilen haberler bütünü olarak görmek mümkündür. Diğer taraftan istihbaratı, haber ve bilgi almanın ötesinde, elde edilen verinin iĢleme tabi tutularak yorumlanması sonucu ortaya çıkan ürün olarak gören tanımlar da mevcuttur (Joint Publication 2 – 0, 2007). Ġ stihbarat, daha önce toplanan veri ve haberlerin iĢleme tabi tutulup analiz ve üretim safhalarından geçirilmesiyle elde edil mektedir (ġekil -1). NATO'nun Ġstihbarat Doktrini daha kapsamlı bir yaklaĢımla istihbaratı, yabancı devletler, düĢman veya muhtemel düĢman kuvvetleri, harekât alanları veya muhtemel harekât alanları hakkında elde edilen bilginin iĢlenmesi ile elde edilen ürün olarak tanımlamıĢtır (NATO AJP -2, 2003). ġekil -1 : Veri, Haber ve Ġstihbarat (Joint Publication 2 -0, 2007:I-2) Harekât Alanı Veri Haber Toplama İşleme ve Kıymetlendirme Analiz ve Üretim İstihbarat Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|