T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
62 yönetiminde kullanılmak üzere hasmın imkân ve kabiliyetleri ile muhtemel hareket tarzlarını ortaya çıkarmak maksadıyla elde edilen analiz edilmiĢ bilgi bütünü dür. Diğer taraftan Loch K. Johnson (2006:1) stratejik istihbaratı , hükümetin karar verebilme ve harekete geçebilmesi için çevremizde olup biten hakkında elde edilen bilgi olarak görmektedir. Mustafa Kemal Atatürk'ün 29 Ekim 1933 yılında yaptığı bir konuĢmasında yer alan Ģu söylemi, stratejik istihbarat analizi adına verilebilecek en güzel örneklerden biri sidir. “Bugün Sovyetler Birliği, dostumuzdur; komĢumuzdur, müttefikimizdir. Bu dostluğa ihtiyacımız vardır. Fakat yarın ne olacağını kimse bu günden kestiremez. Tıpkı Osmanlı gibi, tıpkı Avusturya -Macaristan gibi parçalanabilir, ufalabilir. Bugün elinde sımsıkı tuttuğu milletler avuçlarından kaçabilirler. Dünya yeni bir dengeye ulaĢabilir. ĠĢte o zaman Türkiye ne yapacağını bilmelidir ...." (T.B.M.M. [Web], 1999). Ġngiltere Savunma Bakanlığına ait müĢterek doktrinde s tratejik istihbarat ; ulusal ve uluslararası seviyede, askeri planlama ve politikanın oluĢturulması ile ikaz ve emare sağlanması maksadıyla ihtiyaç duyulan istihbarat olarak tanımlanmaktadır. Doktrine göre stratejik istihbaratın sağladığı temel kazanımlar Ģunlardır ( JDP 2-0, 2011) : - Ulusal politika ve stratejilerin geliĢtirilmesine yardımcı olur, - Uluslararası durumların gözlemlenmesini sağlar ve küresel bir bakıĢ açısı sunar, - Durumsal farkındalık sağlar, - Muhtemel düĢmanları tanımlar, - Çok uluslu ittifak ve st ratejik ortaklığın sürdürülmesine yardımcı olur, - Ulusal planlamalara destekleyici askeri planların hazırlanmasını sağlar, - DüĢman veya muhtemel düĢmanın askeri kabiliyetlerinin ortaya konulmasını sağlar, - Stratejik harekâ tların gerçekleĢtirilmesine yardımcı olur. Yukarıda belirtilen tanımlamalardan da anlaĢıldığı üzere stratejik istihbaratın, karar alıcıların ve komutanların ulusal hedefleri gerçekleĢtirmek maksadıyla sahip olmayı hedefledikleri ve devletin en üst seviyelerinde gerçekleĢtirilen istihbarat faaliyeti olduğunu söylemek mümkündür. 63 (b) Operatif Ġstihbarat Operatif istihbarat, stratejik istihbarata benzer Ģekilde genel olarak düĢmanın askeri imkân ve kabiliyeti ile niyetlerine odaklanır. Karar alıcı ile komutanların , ilgi alanla rında ortaya çıkan geliĢmeler hakkında haberdar olmalarını sağlarken aynı zamanda düĢmanın faaliyetlerinin ne zaman, nerede ve nasıl icra edileceğine iliĢkin öngörüleri ortaya koyar. Özellikle terörizm ile mücadelede operatif istihbarat, barıĢı koruma ve istikrarı sağlama harekâtların d a kullanılırken politik, ekonomik ve sosyal faktörlere odaklanmaktadır (Joint Publication 2-0, 2007). Operatif istihbarat, içiçe geçmiĢ uyumlu taktik istihbarat eylemlerinden oluĢmaktadır (Özdağ, 2011:153). NATO tanımına göre operatif istihbarat , müĢterek karargâhlar seviyesinde üretilen ve müĢterek harekât ları destekleyen bir istihbarat alanıdır (NATO AJP-2, 2003; Joint Intelligence Doctrine, 2003) . Ġngiltere Savunma Bakanlığına ait müĢterek doktrinde operatif istihbarat; operatif seviyede planlama ve uygulamada ihtiyaç duyulan istihbarat olarak tanımlanmaktadır. Temel kullanıcıları, belirli bir sorumluluk sahasıyla ilgilenen komutan ve karar vericilerdir. Doktrine göre operatif istihbaratın sağladığı temel kazanımlar Ģunlardır (JDP 2 -0, 2011) : - MüĢterek harekât bölgesindeki düĢman veya düĢman olması muhtemel tehditlerin niyet ve askeri kapasitelerine odaklanır, - Komutanın ilgi alanında ki olayların gözlemlenmesini sağlar, - MüĢterek harekâtların planlaması ve uygulanmasını sağlar, - DüĢman veya düĢman olması muhtemel tehditlerin ağırlık merkezinin bilinmesini sağlar, - Operasyonel güvenlik ve kuvvet korumayı destekler. Yukarıda verilen tanımlar ıĢığında operatif istihbaratı, stratejik istihbarattan taktik ist ihbarata geçiĢi sağlayan bir ara kademe olarak görmek mümkündür. 64 (c) Taktik Istihbarat Taktik istihbarat, karargâh ve daha alt seviyelerde planlanan ve kullanılan, ilgi alanı düĢük ancak detaylı bir istihbarat alanıdır. Harekât alanındaki düĢmanın tertiplenmesi, imkân ve kabiliyetleri hakkında harekât ı icra eden komutan ve karar vericilere yön gösterir (NATO AJP-2, 2003; Joint Intelligence Doctrine, 2003). Taktik istihbarat ın hedefi , düĢmanın fiziksel durumunun yanı sıra imkâ n ve kabiliyetleri, niyetleri ve kırılgan yönlerini de tanımlamaktır (Joint Publication 2-0, 2007). Ġngiltere Savunma Bakanlığına ait müĢterek doktrinde taktik istihbarat , taktik seviyedeki harekâtların planlanması ve uygulanması için ihtiyaç duyula n istihbarat olarak tanımlanmaktadır. Temel kullanıcıları, harekât alanındaki komutan ve karar vericilerdir. Doktrine göre taktik istihbaratın sağladığı temel kazanımlar Ģunlardır (JDP 2 -0, 2011) : - Harekâtların planlanması ve uygulanmasına destek sağla r, - Komutanlara harekât alanındaki tehditlere iliĢkin istihbarat desteği sağlar. - Harekât bölgesindeki toplumsal yapının anlaĢılmasını sağlar. Taktik istihbarat, Köseli'nin (2009:60) söylemiyle önleyici istihbarattır. Özellikle terörizmle mücadelede taktik istihbaratın rolü nün oldukça fazla olduğunu söylemek mümkündür. (2) Toplama Yöntemlerine Göre Ġstihbarat Ġstihbarat, çeĢitli vasıtalarla toplanan veri, haber ve bilginin analiz edilmiĢ halidir (Richelson, 2012:4). GeliĢen teknolojiye para lel olarak birçok toplama tekniğinden bahsetmek mümkündür (Özdağ, 2011: 129). Ç alıĢma kapsamında , toplama yöntemlerinden; görüntü istihbaratı, sinyal istihbaratı, insan istihbaratı, açık kaynak istihbaratı, teknik istihbarat ve ölçüm/iz istihbaratı incelenmiĢtir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|