T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
132 Kültürel istihbarat, bireylerin ve organizasyonların etkinliklerini artırmaya yarayan kritik bir kabiliyettir, bireylerin kendi kültürlerini n farkında olmasını sağlar. Bireylerin çok kültürlü durumlar ile baĢa çıkabilmeleri, kültürel etkileĢim kurabilmeleri ve gruplar arasındaki kültürel farklılıklarını anlayabilmeleri adına farklı bakıĢ açısı sunmaktadır. Kültürel istihbarat süreci dinamik bir süreçtir. Belirli bir kültüre yönelik değildir ve belirli bir bölgeye yönelik odaklanılmaz. Onun yerine bu bölge lerde kültürel farklılıklar kapsamında daha genel kapasitelere odaklanır (Macionis,1989). Kültürel istihbarat , bir kültür içerisinde yer alan davranıĢsal farklılıkları anlamayı ve bu farklılıklar hakkında farkında olmayı sağlar. Kültür veya kültürlere yön elik elde edilen bilginin değerlendirilmesi, yorumlanması ve bunun askeri harekâtlara uygulanması sürecidir. Bunun yanı sıra , kültürel istihbarat vasıtasıyla elde edilen bu bilginin davranıĢlara neden uygulandığı ve bu davranıĢların algılar, inanıĢlar, değ erler, gelenek ve görenekler ve dini etkiler tarafından nasıl harekete geçirildiği nin anlaĢılması hedeflenmektedir (Sorrentino, 2011). Ġnsanlar arasında kurulacak sağlıklı bir iletiĢim, karĢılıklı değerlerin, fikirlerin ve ideolojilerinin bilinmesinin ya nı sıra duygu ve düĢüncelere duyulan saygı ile sağlanabilir . Belirtilen bu hassasiyetler devletler için de geçerlidir. Her kültür, kendi değerine sahiptir. Bu değerler sayesinde insanlar ve devletler, kendilerini tanımlarlar, hareketlerini yönlendirirler v e önceliklerini belirlerler (Briceno, 2010). Kültürler arasındaki iletiĢimi etkileyen faktörler arasında; din, aĢiret iliĢkileri ve milliyetçilik duyguları sayılabilir . Her üç faktör, kültürün analiz edilmesi açısından önemli bir yer tutmaktadır. Kültürel istihbarat, bahsedilen bu üç faktörün analizini gerçekleĢtirmeye çalıĢan bir araçtır . DüĢmanın ve yerel halkın kültürünün tanınması baĢlı baĢına bir Ġ stihbarat disiplini veya tek boyutlu bir yaklaĢım olmamakla birlikte , hedef bölgenin tüm imkân ve kabiliyetlerinin anlaĢılmasına yönelik büyük resmi ortaya koyan sürecin bir elemanıdır. Kültürün , davranıĢları nasıl etkilediğini anlamak için , öncelikle dünyanın nasıl algıla n dığı, eylemlerin yapılma amacı ve Ģeklinin anlaĢılması gerekmektedir. Örneği n, Japonların ünlü 133 kamikazelerini ölüme götüren motivasyon ile Ġslamiyetteki Ģehitlik mertebesine ulaĢma isteğinin altında yatan mantığı klasik bir yaklaĢımla anlamak oldukça zordur. Kültürel istihbarat ı , normal düĢünce tarzı ile anlaĢılamayan bu tür davra nıĢlara neden olan unsurların ortaya çıkarılması açısından önemli bir faktör olarak görmek mümkündür. Kültürel istihbarat ile; - Toplumdaki temel grupların yapısı, - Gruplar arasındaki iliĢki , - Grupların hikâyeleri ve ideolojileri, - Grupların motivasyonları, ilgi alanları, çıkarları ve değerleri, - Toplumdaki liderlik sistemi, - ÇatıĢmanın temel doğası ve farklılıkları, - Harekât alanındaki aktörlerin rolleri hakkında bilgilere ulaĢmak mümkündür (Afghan Culture, 2010). Kültürel istihbarat ın rolü ve önemi, ABD tarafından Afganistan'a gerçekleĢtirilen harekât içerisinde açıkça görülmüĢtür . Kültüre değer verilmeden gerçekleĢtirilen Afganistan harekâtı , Amerikan karĢıtlığını o derece ileri bir seviyeye ulaĢmıĢtır ki, Ara p American News‟in yayıncısının belirttiği gibi " ABD, halkla iliĢkiler görevini Hz.Muhammed‟e verse bile yakın gelecekte bir sonuç alamayacak" duruma düĢmüĢtür (Yılmaz, 2012:7). Afganistan‟da Taliban tarafından yapılan “ABD‟nin Ģeytan ordusu olduğu ve eninde sonunda yenileceği“ yönündeki propaganda, bununla birlikte ABD‟li askerlerin bu propaganda yı pekiĢtirici davranıĢları , ABD ve NATO güçlerinin Afganistan‟da “yardım için buradayız” söylemini geçersiz kılan etkiler yaratmıĢtır. Tüm bunların temel nedeni olarak, ABD ve NATO askerlerinin Afganistan‟da kültürel, sosyal ve dini faktörleri dikkate almadan hareket etmeleri gösterilebilir (Yılmaz, 2012:86). RAND Cooperation tarafından yapılan “2001 - 2010, Afganistan‟da Askeri Bilgi Harekâtının Değerlendirilmesi” isimli çalıĢma da; harekâtın baĢarıya ulaĢabilmesi için Afgan halkının desteğinin kazanılmasının önemi vurgulanırken, psikolojik harekâtların özellikle 2010 yılından sonra tanım, doktrin ve organizasyonel olarak değiĢime uğradığı belirtilmiĢtir (Munoz, 2012). Psikolojik harekâtlar ile bir yandan yerel halk ile yüzyüze temaslar kurularak halkın kazanılması sağlanırken, diğer yandan eğitimsiz ABD ve NATO askerlerinin bilinçsizce yaptıkları hareketlerin yarattığı olumsuz etkilerin azaltılması hedeflenmiĢtir . Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|