Tabiatshunoslik

Natijalar va ularning muhokamasi:
Tabiatshunoslikni oʻqitish metodikasi tabiatshunoslikni oʻqitishda bolalarni har taraflama tarbiyalashning mazmunini va metodlarini ochib beruvchi pedagogik fan hisoblanadi. U pedagogikada ishlangan tadqiqotlarga asoslanadi va oʻz predmetining oʻqitish mazmuni, shuningdek xususiyatlarini nazarda tutgan holda, uning metodlaridan foydalanadi.
Boshlangʻich sinf oʻquvchilarida tirik tabiat burchagida amalga oshiriladigan ishlar jarayonida oʻsimlikka va hayvon turlari hayotiga doir bilimlar hosil boʻlishi bilan birga ularda hayot uchun kerak bo'lgan mehnat koʻnikmalari ham takomillashtiriladi. Oʻquvchilar ularni koʻpaytirish va parvarish qilishga xizmat qiladigan qurollar, turli xil asboblardan foydalanish yoʻllari bilan tanishadilar, foydalanish usullarini oʻrganadilar.
Ekologik taʼlim jarayonida nafaqat maktabda va sinfdan tashqari ishlarda, balki uyda ham turli shakl va usullardan foydalanish muhimdir. Shuni esda tutish kerakki, ota-onalar oʻz farzandlariga oʻrnak koʻrsatdilar, yaʼni oddiy qoidalar bolalarni uyda oʻqitish, ularga oʻzlarining xulq-atvorlarini yaxshi namunalarini koʻrsatish. Ekologik taʼlimning turli shakllari va usullarining birlashishi sayyoramiz farovonligi bogʻliq boʻlgan jamiyatning vijdonli va masʼuliyatli aʼzolarini shakllantirishga yordam beradi.
Istagan barcha o'quvchilar shaharning "yashil qoʻllar" aksiyasida qatnashadilar, bu shaharni koʻkalamzorlashtirish kuniga bagʻishlangan. Talabalar shahar aholisiga oldindan tayyorlangan varaqalarni taqdim qiladilar, aksiya maqsadi to'g'risida maʼlumot berishadi. Har bir bunday ekoaksiya shaharning 100 aholisi diqqatini tortadi. Barcha Oliy oʻquv yurtlari har yili qogʻoz yigʻish uchun "qogʻoz" aksiyasida qatnashadi. Yozish mobaynida 1000 kg dan ortiq toʻplash mumkin, shu bilan daraxtlarni ehtiyotlaydi.
Tabiatshunoslik to'g'risida mashgʻulotlarda qumdan, plastilindan yoki loydan yasalgan modellar foydalaniladi, ular o'quvchilarda hajmli hamda fazoviy tasavvurlar hosil qilishga yordam beradi. Bu, ayniqsa, obyektni tabiiy holda koʻrsatish mumkin boʻlmagan taqdirda muhimdir. Modellar tabiat, tabiiy inshootlar haqidagi tasavvurlarni mustahkamlash vositasi boʻlib xizmat qiladi. Modellashtirish boʻyicha mashgʻulotlarni sinf yoki geografiya maydonchasidagi tabiatshunoslik va mehnat darslarida oʻtkazish mumkin.
Tabiatshunoslik darslarida asosan devoriy suratlar ishlatiladiki, ular boʻyicha sinf oʻquvchilarining barchasi ishtirokida ish olib boriladi. Yirik suratlar boʻlmasa, kichikroq suratlardan foydalanish mumkin, ularni har bir oʻquvchiga koʻrsatish joiz. Tajribalar atrof tabiatni bilishning samarali metodi hisoblanadi, chunki ularda bolalarni qiziqtiradigan elementlar mavjud.
O'quvchilar inson organizmining bir butun ekanligini tushunil olishlari lozim. IV sinf oʻquvchilariga muskullar bilan qon aylanish, muskullar bilan ovqatlanish orasidagi oʻzaro bogʻlanishlar tushunarli. «Nerv sistemasi» va «Sezgi organlari» mavzularini oʻrgana borib, ula fazalar oʻrtasidagi, shuningdek, organizm bilan atrof-muhit oʻrtasidagi aloqalarning qanday amalga oshishi haqida maʼlumotlar oladilar. Bu bilan bir qatorda IV sinf oʻquvchilar ovqatlar va ovqatlanish qoidalari, pashshalardan ehtiyot boʻlish, chekish va uning oqibatlari, yuqumli kasalliklar va ulardan saqlanish tartib qoidalari, spirtli ichimliklarning zarari haqidagi dastlabki tushunchalarga bu mavzu yordamida ega boʻlishadi.
«Insonning tabiatdan foydalanishi va uni muhofaza qilishi» boʻlimi tabiatshunoslik kursini oxiriga yetkazadi va oʻquvchilar olgan bilimlarni umumlashtiradi. Bunda avvalo tabiatni muhofaza qilishdagi odamning o'rni ajralib turadi. Oʻquvchilar tabiat muhofazasi boʻyicha qonunchilik hujjatlari bilan tanishadilar, ularning bajarilishi har bir oʻlka fuqarosi uchun majburiy ekanligini bilib oladilar. Oʻzlari uddalaydigan samarali ishlarni belgilaydilar, ularda faol ishtirok qiladilar.
Tabiatshunoslik kursining boshlangʻich tabiatshunoslik fikr va g'oyalarni takomillashtirish bilan bir qatorda tarbiyaviy ahamiyati ham yuqori. Tabiat tarixi darslarida va ekskursiyalarda talabalar tabiat bilan tanishadilar, uning goʻzalligini koʻrish va tushunishni oʻrganadilar. Tabiatni bilish o'quvchilarga kuchli hissiy taʼsir qiladi, hayotning uygʻunligi va uygʻunligini ochib beradi.
Bugungi kun taʼlim tizimining bosh va muhim maqsadi ham ijodiy fikrlaydigan malakali mutaxassislarni va yuksak darajadagi fikr yurituvchi shaxsni tarbiyalash va tayyorlashdan iborat. Tabiatshunoslikdagi amaliyot ilmiy ishlab chiqarishning asosiy omili boʻlib kelmoqda.
Amaliyot nazariyani paydo boʻlishiga, ilmiy rivojlanishiga va shakllanishiga olib keladi. Bilishning aniqligi muayyan obʼekt to'g'risidagi maʼlumotning haqiqat ekanligi bilan tasdiqlanadi. Ayni vaqtda, sharoit boshqacha boʻlsa, haqiqat ham boshqacha bolishi mumkin.
Tirik organizmlarni, ona yurt tabiatini oʻrganish, tabiatga ekskursiya qilish bolada ayniqsa kuchli taassurot qoldiradi. Vatanga muhabbat, uning tabiatini bilish orqali tarbiyalanadi. O'quvchida insonning tabiat oldidagi masʼuliyati meʼyorini, uning boyligi va xilma-xilligini asrab-avaylash keraligini anglashi ekologik savodxon shaxsni rivojlantirish shartidir.
Xulosa:
Xulosa o'rnida shuni aytish joziki, oʻqituvchi tabiat muhofazasi va tabiiy boyliklardan ehtiyotkorli bilan foydalanish haqidagi qanday gʻamxoʻrlik qilinayotganini gapirib berishi, oʻquvchilarni Oʻzbekiston Konstitutsiyasida oʻz aksini topgan tabiat muhofazasi to'g'risidagi modda bilar shuningdek, Oʻzbekiston tabiatini muhofaza qilish jamiyatining Nizomi bilan tanishtirib borishi darkor. Bu kichik yoshdagi maktab oʻquvchilarining maʼnaviy tarbiyasida muhim ahamiyatga ega.
Tabiatshunoslik biosferaga doir ilmiy tadqiqotdir. Tabiatshunoslar odatda tajriba oʻrniga kuzatuvdan foydalanishadi. Tabiatshunoslik hayot shakllarining kelib chiqishi va yashash tarzi to'g'risidagi maʼlumotlarni jamlaydi va tizimga soladi. U biologiyaning ost sohasi boʻlib, botanika, zoologiya bilan toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliqdir va paleontologiya, ekologiya, biokimyo, geologiya va iqlimshunoslik kabi fanlar bilan aloqadadir.