Тарихий манбашунослик

21-mavzu. Mustakillik davri tarixi manbalari


Reja:
1. Asosiy siyosiy-ijtimoiy vokealar.
2. Rasmiy xujjatlar.
3. Prezident I.A.Karimov asarlari.
4. Mustakillik davri tarixi zamonaviy tadkikotlarda.


Asosiy tushunchalar. Daslat suvereniteti, Mustakillik, istiklol, davlat ramzlari. Oliy Majlis, Senat, Parlament, ma`naviyat, milliy istiklol goyasi, inson omili.


Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
1. I. Karimov, «Yuksak ma`naviyat engilmas kuch», -T., «O`zbekiston», 2008 yil;
2. I.Karimov, «Bizdan ozod va obid Vatan kolsin», 2-jild.-Toshkent: «O`zbekiston», 1996 yil;
3. I. Karimov, «Vatan sajdagox kabi mukaddasdir», 3-jild.-Toshkent: «O`zbekiston», 1996 yil;
4. I. Karimov, «Bunyodkorlik yo`lidan», 4-jild.-Toshkent: «O`zbekiston», 1996 yil;
5. I. Karimov, «Yangicha fikrlash va ishlash davr talabi», 5-jild.-Toshkent: «O`zbekiston», 1997 yil;
6. I. Karimov, «Xavfsizlik va barkaror tarakkiyot yo`lida», 6-jild. Toshkent: «O`zbekiston», 1998 yil;
7. I. Karimov, «Biz kelajagimizni o`z ko`limiz bilan kuramiz», 7-jild.-Toshkent: «O`zbekiston», 1999 yil.

Mustakillik yillari ijtimoiy-siyosiy jarayonlarning tezkorligi, vokea va xodisalarning shiddatliligi, olamu odam takdiriga daxldor bo`lgan dunyoviy muammolaru serkirra xayotning barcha jabxalarini kamrab olgan umumiy karashlarimizdan tortib, eng kichik, eng shaxsiy yumushlarimizgacha bo`lgan barcha xodisalarni o`zida mujassam etdi. Mudrok bosgan tuygularimizni junbushga keltirdi. Boshkacha kilib aytganda, xayotga tiyrakrok karaydigan bo`ldik. O`zligimizni anglay boshladik.

Tabiiyki, bunday xayotiy zaruriyat barcha ijtimoiy-gumanitar fanlar katori tarix fani oldiga xam yangi vazifalar ko`yadi. Tadkikotchilar birinchi navbatda xalkning istiklolga erishish yo`lidagi fidoyi mexnatini, milliy mustakillikka erishish yo`llari va vositalarini, milliy davlatchilik kurilishiga doir tajribani, istiklolni mustaxkamlashning siyosiy, iktisodiy, ijtimoiy va ma`naviy omillarini o`rganish va milliy istiklol mafkurasini yaratish kabi bir kator muxim muammolarni xar tomonlama mushoxada kilmoklari lozim. Darxakikat, o`rganishga, tadkik etishga, dastlabki ilmiy-nazariy xulosalarni o`rtaga tashlashga asos bor.
2000 yil, 6 aprel kuni Ok saroyda mamlakat Prezidenti bir gugux olimlar, faylasuflar, tarixchilar va mutaxassislar bilan uchrashib, milliy mafkura, milliy ong tarakkiyoti, uning zarurati xakida gapirdi.
«Tarixiy xotirasiz kelajak yo`k»,-degan edi I.Karimov. Darxakikat, tarix xotirasi inson tarakkiyotiga kuchli ta`sir o`tkazadi, milliy istiklol mafkurasini shakllantirishda muxim omil bo`lib xizmat kiladi. Milliy ong, milliy tafakkur xalk xalk tarixi, uning rivojlanish boskichlarini nechoglik o`rganish, undan sabok chikarish bilan boglik. Ulug allomalar aytganidek, tarix insonni istikbolga da`vat etadi. Ulkan yaratuvchilikni ragbatlantiradi. Zotan, uning murabbiylik, tarbiyachilik, yo`naltiruvchilik kuchi xuddi ana shunda.
Shu ma`noda mamlakatimiz raxbarining O`zbekiston Respublikasi Prezidenti xuzuridagi Davlat va jamiyat kurilishi Akademiyasi koshida «O`zbekistonning yangi tarixi» Markazini tashkil kilish to`grisida chikargan Farmoyishi katta tarixiy va siyosiy axamiyatga ega. Ko`lingizdagi «Mustakil O`zbekiston tarixi» kitobi ana shu xayrli yo`lda kilingan dastlabki ishdir.
Kitobda O`zbekistonning davlat mustakilligiga erishishi, yangi jamiyatga o`tish davrida siyosiy isloxotlarning amalga oshirilishi, O`zbekistonda xukukiy demokratik davlat kurilishi, fukarolik jamiyatining shakllantirilishi, iktisodiy isloxatlarni chukurlashtirishga doir tadbirlar, mamlakatda ijtimoiy-siyosiy barkarorlikning ta`minlash omillari, ma`naviy-ruxiy poklanish va milliy kadriyatlarning tiklanishi xamda O`zbekistonning jaxon xamjamiyatidan munosib o`rin olishi kabi masalalar ko`rib chikiladi.
Xullas, «Mustakil O`zbekiston tarixi» kitobi ana shu tarixiy jarayonlarni mumkin kadar to`larok kamrab olish, uni jamlash, ma`lum bir tartibga solish, kolaversa, ana shu jarayonlarni iloji boricha ko`prok o`rganish orzu-istagida vujudga keldi. Darxakikat, mustakillik davrida o`tgan kunlarimiz aloxida o`rganishni, tadkik etishni, ilmiy va nazariy xulosalar chikarishni takozo etmokda. Buning o`ziga xos asoslari bor.