Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II. Altunköprü Katliamı
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 255 Kerkük‟te üç gün üç gece süren bu olaylar neticesinde 70 Türk evi yağmalanmıĢ, dükkanlar yakılmıĢ, pek çok Kerkük‟lü Türk dövülmüĢ, yaralanmıĢ ve feci Ģekilde öldürülmüĢtür 12 . Saatçi‟nin açıkladığı üzere Kerkük Katliamı‟nda: “Türk toplumunun ileri gelenleri 2. Tümen Komutanlığı‟nca istendikleri gerekçesiyle, evlerinden alınarak Kerkük KıĢlası‟na götürüldü. Burada kurulan sözde halk mahkemelerinde, beĢ-on dakika içinde yargılanarak, kurĢuna dizildiler. Ordu, polis ve sivil teĢkilatlar ile komünist partinin üyeleri elele vererek evlere baskınlar yaptılar ve yüzlerce Türkü tutukladılar. Bir kısmını barakalara doldurarak, süngü ve dipçiklerle katlettiler. Evlerinden alınan bazı Türk liderleri, ailelerinin gözleri önünde makinalı tüfeklerle Ģehit ettiler. Daha sonra ayaklarına ipler takılarak, motorlu araçlarla cesetleri sokak sokak sürüklediler. Irak Türklerinin değerli evlatları olan Ata Hayrullah ve kardeĢi Doktor Yarbay Ġhsan Hayrullah‟a bu Ģekilde kıydılar. Bazı Türk evladı da tutuklandıktan sonra, ayağına ayrı ipler takılarak, ters yönde hareket eden iki ayrı cipe bağlandı ve böylece iki parçaya ayrıldı. Bazılarının cesetleri sokak sokak sürüklendikten sonra, üzerlerinden kamyon ve traktörler geçirildi. Daha sonra adları tespit edilen diğer Türk aydınları da evlerinden alındı ve aynı akıbete maruz kaldı. Gözü dönmüĢ caniler insanlık dıĢı vahĢetler iĢlediler. Kimilerini diri diri toprağa gömdüler. Kimilerini elektrik direklerine astılar ve kızgın güneĢ altında bıraktılar. Kimilerinin gözlerini oydular. Ölenlerin yanı sıra, binlerce Türk çeĢitli biçimde yaralanmıĢtı. Bu vahĢetleri gören bazı kiĢiler aklını kaybederek çıldırdı. Korku ve dehĢet yüzünden bazı hamile kadınlar da çocuklarını düĢürdüler. Hastaneler yaralılarla doldu, tutukevleri ve hapishanelerde yer olmadığı için birçok okul cezaevi haline getirildi. ” 13 . Baas Rejimi de Iraklı Türkler için zulüm rejimi olma özelliğini taĢımaktadır. Baas döneminde Iraklı Türklere yönelik ciddi bir AraplaĢtırma politikası izlenmiĢtir. 1976‟da Kerkük Ģehrinin adı değiĢtirilerek al-Tamim yapılmıĢtır. Arapların Kerkük‟e yerleĢmesini teĢvik için onlara belirli miktar paralar verilirken, Türklerin arsa alım-satım ve inĢaat iĢleri emniyetin iznine bağlanmıĢtır. Bir Türk kızı ile evlenen Arab‟a 10.000 dinar hediye edilmesi kabul edilmiĢtir 14 . Türk bölgelerindeki camilerde halka Türkçe hutbe okunması yasaklanmıĢtır. Bu yasağa uymayan din adamları tutuklanarak ağır iĢkencelere maruz bırakılmıĢtır 15 .
12 ġimĢir, a.g.e., s. 133. 13 Saatçi, Irak‟ta Türk Varlığı, s. 218. 14 Saatçi, Irak‟ta Türk Varlığı, s. 240. 15 A.y.
256
1980‟li yıllarda pek çok Türk lideri, Baas rejimince idam edilmiĢ, bu idamların öncesinde kendilerine ağır iĢkenceler de yapılmıĢtır. Yeni askeri tesisler yapılacağı gerekçesiyle Türk yerleĢim bölgeleri boĢaltılarak buralara Araplar yerleĢtirilmiĢtir. Türk yerleĢim bölgelerine çok yakın Arap köylerine ise hiç dokunulmamıĢtır 16 . II. Altunköprü Katliamı Kerkük‟ün 42 km. kuzeybatısına düĢen Altunköprü, Kerkük-Erbil karayolu üzerinde önemli bir Türkmen bucağıdır. Kerkük‟e bağlı olan bucak, AĢağı Zap üzerindedir 17 . Altunköprü, aynı zamanda Irak Türklüğünün kültür merkezi sayılan Kerkük‟ü, baĢta Erbil olmak üzere, Musul ve Telafer gibi, Irak‟ın kuzeyindeki diğer Türk Ģehirlerinde yaĢayan Türkmenlerin kalplerini birbirine bağlayan gerçek manada bir köprüdür 18 . Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak, 2 Ağustos 1990‟da Kuveyt‟i iĢgal etmiĢtir. Tüm uluslararası çağrılara rağmen Kuveyt iĢgalini durdurmayan Saddam Hüseyin rejimine yönelik BirleĢmiĢ Milletler Güvenlik Konseyi‟nden çıkarılan kararla oluĢturulan BirleĢmiĢ Milletler gücü 16 Ocak 1991 gecesi Irak‟a müdahale etmiĢtir 19 . YaklaĢık 1 ay süren müdahale Irak Ordusu‟nun tüm savunma gücünü kırarken, 28 ġubat 1991 tarihinde ateĢkes ilan edilmiĢtir. AteĢkes ilanının ardından Irak‟ın savaĢtan geriye kalan ordu birliklerini Kuveyt‟ten çekmesi sürecinde Irak‟ta Saddam Hüseyin rejimine karĢı kuzeyde Kürtler, güneyde de ġiiler ayaklanmalar baĢlatmıĢtır 20 . Farklı illerde baĢlayan ayaklanmaların yanında, 18 Mart 1991 tarihinde de Kerkük‟e kuzeyden giren Kürtler ayaklanma baĢlatmıĢtır. Silahlı Kürt peĢmergeler Baas Partisi üyeleri ve devlet kurumlarına yönelik saldırılar yaparken aynı zamanda Arap halkı da rahatsız etmeye baĢlamıĢtır 21 . Bunun üzerine Bağdat‟tan Kerkük‟teki ayaklanmaları bastırmak için yola çıkan Irak Ordusu‟na bağlı
16 Saatçi, Irak‟ta Türk Varlığı, s. 245. 17 Suphi Saatçi, Irak Türkmen Boyları, Oymakları ve YerleĢme Bölgeleri, Kerkük Vakfı Yayını, Ġstanbul, 2009, s. 98-99. 18 Ġzzettin Kerkük‟ün Nisan 2002 tarihinde Altunköprü Dergisi‟ndeki yazısından alıntı yapan; Ġsa Kayacan ve ġemsettin Küzeci, Ġçimizdeki Kerkük, Vektör Yayınları, Beynelxalg Elm Merkezi-Azerbaycan Irak Temsilciliği, 2009, s. 60. 19 Bilgay Duman, “Türkmenlere Yönelik 1991 Altunköprü Katliamı‟ndan Geriye Ne Kaldı?”, Orsam Ortadoğu Türkmenleri Programı, 05.04.2013, http://www.orsam.org.tr/ tr/OrtadoguTurkmenleri/yazigoster.aspx?ID=125 (E.T. 14.04.2014). 20 A.y.
21 A.y.
Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|