Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III. Uluslararası Ceza Hukukunda Kabul Edilen Suç Türleri
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 257 birlikler 26 Mart 1991 günü Kerkük‟ü top atıĢına tutmaya baĢlamıĢtır. Bunun üzerine halk ve Kürt peĢmergeler kuzeye doğru kaçmıĢ ve Irak Ordusu hiçbir engelle karĢılaĢmadan Kerkük‟e girmiĢtir 22 . Kerkük‟ü de geçerek Erbil‟e doğru ilerleyen Irak Ordusu, Altunköprü‟yü de ele geçirmiĢtir. Burada 28 Mart 1991 günü ayaklanmaya katıldıkları gerekçesiyle genç, yaĢlı, çocuk, kadın, erkek demeden 100‟e yakın kiĢiyi kurĢuna dizmiĢtir 23 . Aralarında, Altunköprü‟deki akrabalarının yanına misafir olarak gelen ve hiçbir Ģeyden haberi olmayan insanlar vardı. Ġçlerinde 7 ve 8 yaĢlarındaki çocukları ile birlikte kurĢuna dizilen suçsuz aileler vardı 24 . Görüldüğü üzere Altunköprü Katliamı, Irak tarihinde Türkmenlere yönelik yapılan ilk katliam değildir ve maalesef aĢağıda görüleceği üzere sonuncusu da olmamıĢtır. ÇalıĢmada ismen zikredilen katliamlardan baĢka, Iraklı Türkmenlere yönelik toplu ve bireysel öldürme olaylarına daha pek çok kez tarih tanıklık etmiĢtir. Bu olayların hepsine bu çalıĢmada yer verebilmek, çalıĢmanın hacmi itibariyle mümkün olamamaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi Altunköprü Katliamı‟ndan sonra da Irak‟ta Türkmen dramı katlanarak devam etmiĢtir. Meydana gelen toplu ve bireysel öldürmeler yanında, Türkmenlerin kültürel miraslarının tahrip edilmesi, zorla yerlerinden edilmeleri, asimile etme çabaları, iĢ hayatında karĢı karĢıya bırakıldıkları zorluklar artarak devam etmiĢtir. 22 Ağustos 2003 tarihinde, ġii Türkmen halkının yaĢadığı Tuzhurmatu‟da kutsal sayılan ve önemli makamlardan biri olan Ali-yi Murtaza yatırı peĢmergelerin silahlı saldırısına maruz kalmıĢ, halkı galeyana getiren bu saldırıda 20‟ye yakın Türkmen öldürülmüĢtür 25 . 9 Eylül 2004 tarihinde ABD hava kuvvetlerinin Türkmen nüfusunun yoğun olarak yaĢadığı Telafer kentini bombalaması sonucu yüzlerce Türkmen ölmüĢ ve binlercesi de yaralanmıĢtır. Irak ambargosu sebebiyle ülkeye ilaç vs. tıbbi malzemenin giriĢine izin verilmemesi, kamu binalarına elektrik, su verilmemesi sebebiyle yaralıların tedavileri yapılamamıĢtır 26 . Abluka konusunda uluslararası bir belge olan 12 Haziran 1994 tarihli San Remo Manual on International Law Applicable to Armed Conflicts at Sea‟nin 102. maddesinin a bendinde, sivil
22 A.y. 23 A.y.
24 Suphi Saatçi, Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri, Ötüken NeĢriyat, Ġstanbul, 2007, s. 271. 25 Saatçi, Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri, s. 286. 26 Saatçi, Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri, s. 287. 258
halkı açlıktan öldürme veya hayatta kalması için gerekli diğer maddeleri inkar ederek öldürme amacıyla abluka yapılması yasaklanmıĢtır. B bendinde ise, sivil nüfusa verilen veya verilmesi muhtemel olan zararın, ablukadan beklenen somut ve doğrudan askeri yarar ile orantısız olması halinde abluka yapılması yasaklanmıĢtır. 103. maddeye göre, eğer abluka altındaki topraklarda yaĢayan sivil nüfus hayatta kalması için yeterli yiyecek ve diğer maddelere ulaĢamıyorsa, abluka uygulayan taraf, bu tür gıda maddelerinin ve diğer gerekli malzemenin geçiĢini sağlamak zorundadır. Bu tür bir durumda, ablukayı uygulayan devletin arama dahil olmak üzere teknik düzenlemeleri yapma hakkı saklıdır. Bu tür malzemelerin dağıtımı bir Koruyucu Güç‟ün veya Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi tarafsızlık garantisi sunan bir insani yardım örgütünün yerel denetimi altında yapılması gerekmektedir. 104. maddeye göre, abluka uygulayan taraf, arama dahil teknik düzenlemeleri yapma hakkı saklı kalmak kaydıyla sivil halk için veya yaralı ve hasta askerler için gerekli tıbbi malzemenin geçiĢine izin vermelidir 27 . Yine 10 Mart 2006 tarihinde Tuzhurmatu‟ya bağlı Bayat köylerinden biri olan Yengice‟de Türkmenlere silahlı saldırılar yapılmıĢ, birkaç Türkmen öldürülmüĢtür. 4 Haziran 2006 tarihinde otobüsle seyahat eden Karatepe‟li Türkmen öğrencilere Karatepe bölgesinde saldırı yapılarak, 20‟ye yakın Türkmen öğrenci öldürülmüĢtür 28 . III. Uluslararası Ceza Hukukunda Kabul Edilen Suç Türleri Uluslararası ceza hukukunda kabul edilmiĢ dört suç türü vardır. Bunlar: Soykırım suçu, insanlığa karĢı suçlar, savaĢ suçları ve saldırı suçları (ya da barıĢa karĢı suçlar)dır. Bu suçların kabul edilmesi ve geliĢimi uzun bir süre almıĢ, bu tür suçların kabulü ve ilk yargılamaları ad hoc nitelikli uluslararası ceza mahkemelerinin statüleri ile olmuĢ ve son olarak da Uluslararası Ceza Mahkemesi‟ni kuran Roma Statüsü ile ayrıntılı düzenlemeleri yapılmıĢtır. Burada yeri gelmiĢken öncelikle uluslararası suç türleri hakkında açıklama yapılacak sonra da, Irak‟ta Türkmenlere yönelik yapılan suç fiillerinin ve özellikle de konu baĢlığımız olan Altunköprü Katliamı‟nın bu uluslararası suçlardan hangisinin kapsamına girdiği tespit edilecektir.
27 San Remo Manual on International Law Applicable to Armed Conflicts at Sea, 12 June 1994, http://www.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/Treaty.xsp?documentId=5B310CC97F166BE3C125 63F6005E3E09&action=openDocument (E.T. 28.12.2013). 28 Saatçi, Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri, s. 288. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|