Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- B. SavaĢ Suçları (War Crimes)
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 261 verilmiĢtir 36 . 30 Mayıs-11 Haziran 2010 tarihleri arasında Uganda‟nın baĢkenti Kampala‟da düzenlenen UCM Gözden Geçirme Konferansı‟nda saldırı suçu için ortak bir tanıma ulaĢılmıĢtır 37 . Buna göre “saldırı suçu”, bir devletin siyasi veya askeri eylemlerini etkili biçimde kontrol edebilme veya yönetebilme konumunda bulunan bir kimse tarafından, karakteri, ağırlığı ve boyutunun hazırlanması, baĢlatılması veya icrasını ifade eder 38 . Taraf Devletler, Kampala‟da aldıkları bir baĢka karar ile saldırı suçu konusunda UCM‟nin yargılama yetkisini 2017 yılı sonrasına ötelediler 39 .
Kesin tanımı yapılamamıĢ olmakla birlikte saldırı suçu, bir devletin siyasi veya askeri eylemlerini etkili biçimde kontrol edebilme veya yönetebilme konumunda bulunan bir kimse tarafından baĢka bir devletin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ya da siyasi bağımsızlığına yönelik bir silahlı saldırının BirleĢmiĢ Milletler AntlaĢması‟na ve uluslararası hukuka aykırı olarak hazırlanması, baĢlatılması veya icrası olarak ifade edilebilir. Bu ifadeden yola çıkarak saldırı suçunun devletlerin birbirlerine karĢı iĢleyebilecekleri suçlar olduğu yani uluslararası nitelikteki silahlı çatıĢmalarda uygulanabileceği söylenebilir. Saldırı suçu bu Ģekilde değerlendirildiğinde, Irak‟ta Türkmenlere yönelik fiillerin uluslararası silahlı çatıĢma niteliğinde olmadığı ve devletlerin birbirlerinin egemenliklerine yönelik yapılan bir saldırı fiili niteliğinde olmadığı açıktır. Bu sebeple yukarıda izah edilen, Irak‟ta Türkmenlere yönelik yapılan zulümler ve özellikle Altunköprü Katliamı olarak bilinen toplu öldürme olayının saldırı suçu kapsamında ele alınması mümkün değildir. B. SavaĢ Suçları (War Crimes) SavaĢ suçunun uygulanan uluslararası hukukta kabulü 06.07.1906 tarihli Kara SavaĢında Yaralılara ve Hastalara ĠliĢkin Cenevre SözleĢmesi‟ne kadar varmakla birlikte 08.08.1945 tarihli Londra AntlaĢması‟na kadar bu tür suçların cezalandırılması ulusal mahkemelere bırakılmıĢtır 40 . Uluslararası silahlı çatıĢmalar sırasında savaĢ yasalarının ve teamül kurallarının ağır ihlalini oluĢturdukları için günümüzde uygulanan uluslararası hukukta savaĢ suçu
36 Günal KurĢun, 101 Soruda Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ġnsan Hakları Gündemi Derneği Yayını, Ankara, 2011, s. 14. 37 A.y. 38 A.y.
39 A.y.
40 Hüseyin Pazarcı, Uluslararası Hukuk, Gözden GeçirilmiĢ 10. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2011, s. 657.
262
oluĢturduğu kabul edilen fiiller büyük ölçüde 1907 tarihli La Haye SözleĢmelerine dayanmaktadır 41 . 1907 tarihli IV. Lahey SözleĢmesi‟nin (1907 Hague Convention IV) önsözünde insancıl hukuka ve kamu vicdanına açıkça vurgu yapılmıĢ ve hem savaĢan taraflara hem de sivillere koruyucu ek güvenceler tanınması amacıyla kapsamlı kurallar kabul edilmiĢtir 42 . Nuremberg Mahkemesi Statüsü‟nün 6. maddesinde savaĢ suçları, savaĢ yasalarının ya da teamüllerinin ihlali olarak tanımlandıktan sonra savaĢ suçu oluĢturacak bazı fiiller örnek kabilinden sayılmıĢtır. Buna göre, savaĢ suçları “bu fiillerle sınırlı olmamak üzere, tutsak iĢçilerin öldürülmesi, kötü muamele veya sürgün edilmesi veya baĢka bir amaçla iĢgal altındaki sivil nüfusun öldürülmesi, kötü muamele veya sürgünü veya savaĢ tutsaklarının ya da denizdeki kiĢilerin öldürülmesi ya da onlara kötü muamele edilmesi, rehinelerin öldürülmesi, kamu ya da özel mülklerin yağmalanması, kentlerin, kasaba ve köylerin sebepsiz yere yok edilmesi ya da askeri gereklilik olmadan bunların yakılıp yıkılması” fiillerini kapsar 43 . Uzak Doğu Ġçin Uluslararası Askeri Mahkeme Statüsü‟nün 5. maddesinde geleneksel savaĢ suçları (conventional war crimes), savaĢ hukuku veya teamüllerinin ihlali Ģeklinde ifade edilmiĢtir 44 . SavaĢ hukukuna iliĢkin temel prensipleri düzenleyen baĢlıca hukuk kaynaklarından bir tanesi 1949 tarihli Cenevre SözleĢmeleri‟dir. Cenevre SözleĢmeleri‟nin ortak üçüncü maddesi uluslararası nitelikte olmayan uyuĢmazlıklarda uyulması gereken kuralları düzenlemiĢtir. Ortak üçüncü maddede 45
41 Pazarcı, a.g.e., s. 659. 42 Ilias Bantekas, International Criminal Law, Hart Publishing, Oxford, 2010, s. 185. 43 http://avalon.law.yale.edu/imt/imtconst.asp, (E.T. 15.04.2014). 44 http://www.jus.uio.no/english/services/library/treaties/04/4-06/military-tribunal-far- east.xml, (E.T.15.04.2014). 45 1949 tarihli Cenevre SözleĢmelerinin ortak 3. Maddesi: Milletlerarası mahiyette olmayan bir silâhlı anlaĢmazlığın Yüksek Akit Taraflardan birinin toprakları üzerinde çıkması halinde, anlaĢmazlığa taraf teĢkil edenlerden her biri, en az olarak, aĢağıdaki hükümleri uygulamakla mükellef olacaktır: l. Muhasamata doğrudan doğruya iĢtirak etmeyen kimseler, silâhlarını terkedenler ve hastalık, yaralılık, mevkufluk veya herhangi bir sebeple muharebe dıĢı kalanlar, ırk, renk, din ve akide, cinsiyet, doğum ve servet veya buna benzer herhangi bir kıstasa dayanan ve aleyhte görülen hiç bir tefrik yapılmadan insanî surette muamele göreceklerdir. Bu sebeple, yukarıda bahis konusu kimselere; aĢağıdaki muamelelerin yapılması, nerede ve ne zaman olursa olsun, memnudur ve memnu kalacaktır:
Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|