Tasdiqlayman” Tabiiy fanlar fakulteti dekani

Dimetilanilin – 193 °C da qaynaydigan suyuqlik, bo‘yoqlar, portlovchi moddalar olishda ishlatiladi.
Difenilamin – 54 °C da suyuqlanadigan kristall modda. Bo‘yoqlar tayyorlashda, poroxni barqarorlashtirishda ishlatiladi.
Toluidinlar – tegishli nitrotoluollarni qaytarish orqali olinadilar. Bo‘yoqlar ishlab chiqarishda ishlatiladilar.
Aromatik aminlar, asosan, bo‘yoqlar ishlab chiqarishda va tibbiyotda turli xil dori moddalar, m-n: sulfanilamid preparatlari, asetanilid isitma tushiruvchi va og‘iqnii qoldiruvchi dori sifatida ishlatiladi. Bundan tashqari portlovchi moddalar, yuqori molekularli birikmalar va boshqa moddalar olishda boshlang‘ich modda hisoblanadi.[9]
3.2. Kislota amidlarga xos reaksiyalar.
KISLOTA AMIDI. Kislotadagi karboksil gruppa tarkibiga kiruvchi gidroksil guruh o‘rniga – NH₂ gruppa kelishi hisobiga hosil bo‘ladigan organik moddalar. Eng ko‘p uchraydigan vakili HCOONH₂ chumoli kislota amidi.
1. Kislota amiddan galogen angidrid olish.
CH₃CONH₂ + HCl → CH₃COCl + NH₃
2. Kislota amiddan murakkab efir olish.
CH₃CONH₂ + C₃H₇OH → CH₃COOC₃H₇ + NH₃
3. Kislota amiddan kislota nitrilini olish mumkin.
CH₃CONH₂ → CH₃CN + H₂O
MOCHEVINA. Karbamid kimyoviy birikma, karbonat kislota diamididir. Oq kristallar, qutbli erituvchilarda (suv, etanol, suyuq ammiak) eriydi.
Hidsiz rangsiz kristallar, kristall panjarali tetragonal (a = 0,566 nm, b = 0,4712 nm, c = 2); polimorf kristall transformatsiyalarga uchraydi.
Karbamid qutbli erituvchilarda (suv, suyuq ammiak va oltingugurt dioksidi) oson eriydi, erituvchining qutbliligining pasayishi bilan eruvchanligi pasayadi. Karbamid qutbsiz erituvchilarda (alkanlar, xloroform) erimaydi.
Mochevina suvsiz muhitda biuret hosil qiladi.
2NH₂ – CO – NH₂ → N≡COH + NH₂ – CO – NH₂ →
NH₂ – CO – NH – CO – NH₂
Biuret
Mochevina suvli muhitda ammiak va karbonat angidrid hosil qiladi.
NH₂ – CO – NH₂ + H₂O → 2NH₃ + CO₂