Tck tanitim semineri notlari

II.Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması

MADDE 133. - (1) Kişiler arasındaki alenî olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

(3) Yukarıdaki fıkralarda yazılı fiillerden biri işlenerek elde edildiği bilinen bilgilerden yarar sağlayan veya bunları başkalarına veren veya diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması hâlinde de, aynı cezaya hükmolunur.

GEREKÇE :

Madde metninde, kişiler arasındaki aleni olmayan ko­nuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suç olarak tanımlanmaktadır.

Bir arada bulunan kişiler arasında yapılan konuşmanın aleni olmayan konuşma olarak kabulü için konuşmanın yapıldığı yerin önemi yoktur. Bu bakımdan, örneğin bir parkta iki kişi arasında geçen konuşmanın başkaları tarafından ancak özel gayret gösterilerek duyulabilecek olması hâlinde, aleni olmayan konuşma söz konusudur. Keza, örneğin bir evde sınırlı sayıda kişi­ler arasında yapılan konuşma, aleni olmayan bir konuşmadır.

Birinci fıkrada tanımlanan suç, aleni olmayan konuşmanın bir aletle dinlenmesi veya bir ses alma cihazı ile kayda alınması ile oluşur. Söz ko­nusu suçu, aleni olmayan konuşmanın tarafı olmayan kişi işleyebilir. Suçun oluşabilmesi için, konuşmanın taraflarından herhangi birinin rızasının ol­maması yeterlidir. Bu bakımdan konuşmanın taraflarından birinin rızasının olması, fiili suç olmaktan çıkarmayacaktır.

Maddenin ikinci fıkrasında, kişiler arasındaki aleni olmayan konuş­maların, söyleşiye katılan kişilerden biri tarafından diğerlerinin rızası olma­dan kayda alınması, suç olarak tanımlanmıştır.

Maddenin üçüncü fıkrasına göre, bir ve ikinci fıkralarda tanımlanan suçların işlenmesi suretiyle elde edildiği bilinen veya böylece elde edildiği kabul edilebilecek olan bilgilerden yarar sağlanması veya bunları başkala­rına verilmesi veya bunlardan diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin etmek, suç olarak tanımlanmıştır. Bu konuşma içeriklerinin basın ve yayın yoluyla yayınlanması, daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektirmektedir.

AÇIKLAMALAR :

133. maddeye göre “kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları kaydeden kişi cezalandırılmaktadır.” Buradaki aleniyet, yerin aleniliği değil, konuşmanın aleniliğidir. Tüm tarafların rızası olacaktır. Ayrıca bir aletle dinleme olacaktır. Çıplak kulakla dinleme suç değildir.Hakim kararıyla dinlemede hukuka uygunluk nedeni olduğundan suç teşkil etmeyecektir.

Maddenin 2. fıkrasında “katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi diğer konuşanların rızası olmadan kaydeden kişi cezalandırılmaktadır.” Bu fıkradaki suçu söyleşiye katılan kişi işleyebilir.

Maddenin 3. fıkrasında 1. ve 2. fıkralardaki suçlar işlenerek elde edildiği bilinen bilgilerden yarar sağlayan veya bunları başkalarına veren veya diğer kişilerin bilgi edinmelerini temin eden kişi cezalandırılmıştır.Bu konuşmaların basın ve yayın yoluyla yayınlanması halinde de aynı ceza verilecektir.

III.Özel hayatın gizliliğini ihlâl

MADDE 134. - (1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlâl eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlâl edilmesi hâlinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiilin basın ve yayın yoluyla işlenmesi hâlinde, ceza yarı oranında artırılır.

GEREKÇE :

Maddenin birinci fıkrası metninde, özel hayatın gizli­liğinin ihlâli suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece, gizli yaşam alanına gire­rek veya başka suretle başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayının saptanması ve kaydedilmesi cezalandırılmaktadır.

İkinci fıkrada, böylece elde edilen saptama ve kayıtlardan herhangi bir suretle yarar sağlanması veya bunların başkalarına verilmesi veya diğer kim­selerin bilgi edinmelerinin temini veya basın ve yayın yoluyla açıklanması suçun ağırlaşmış şeklini oluşturmaktadır.

Maddenin ikinci fıkrasında, kişinin özel hayatına ilişkin görüntü veya seslerin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmış­tır. Bu görüntü veya sesler örneğin soruşturma kapsamında hukuka uygun bir şekilde kayda alınmış olabileceği gibi, birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi suretiyle elde edilmiş olabilir. İkinci fıkrada tanımlanan suç, elde edilmiş olan bu ses veya görüntü kayıtlarının ifşasıyla, yayılmasıyla, yani yetkisiz kişilerce öğrenilmesinin sağlanmasıyla oluşur. Bu ifşanın hukuka aykırı olması gerekir. Bu bakımdan özel hayata ilişkin kayıtların, savcılık veya mahkemeye verilmesi, duruşmada gösterilmesi ve dinlenmesi hâlinde, söz konusu suç oluşmayacaktır. İfşanın, basın ve yayın yoluyla yapılması, söz konusu suçun nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir.

AÇIKLAMALAR :

134. maddede özel hayatın gizliliğini ihlal edilmesi yaptırım altına alınmıştır. özel hayatın gizliliği anayasamızın 20. maddesi ile korunmaktadır. Bu maddenin eski TCK da karşılığı 198. maddedir.Kişilerin özel hayatın gizliliğini ihlal eden kimse cezalandırılmaktadır. Gizliliğin görüntü ve seslerin kayda alınması ile yapılması ağırlaştırıcı hal olarak cezalandırılmıştır.

Maddenin 2. fıkrasında ise görüntü ve seslerin ifşa edilmesi cezalandırılmıştır. Burada hukuka uygun olarak elde edilen görüntü ve sislerin ifşası da suçtur. örneğin CMK 140. maddeye göre yapılan teknik araç ile izleme ile elde edilen ses veya görüntünün ifşası suçtur.Yine TCK 286. maddedeki soruşturma ve kovuşturma işlemi sırasındaki ses ve görüntülerin ifşa edilmesi de bu fıkra kapsamına girmektedir.

Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kişiler cezalandırmaktadır. Bu nedenle “televole” programları sona erecektir ? Gizlililik görüntü ve ses kaydı ile ihlal edilmiş ise ceza daha fazla olacaktır. Kişinin rızası var ise hukuka uygunluk nedeni vardır. Gazetecilik mesleğinin icrası yine bir hukuka uygunluk nedeni olarak karşımıza çıkacaktır.

Gizli yaşam alanına girilerek veya başka şekillerde (uzakta izleme ve görüntüleme gibi) başkaları tarafından görülmesi mümkün olmayan bir özel yaşam olayını saptanması ve kaydedilmesi suç olarak tanımlanmıştır ve bu şekilde görüntü ve ses kaydı ile özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi ağırlaştırıcı neden olarak benimsenmiştir.

Özel hayatın ihlali ile elde edilen görüntü ve seslerin İFŞA edilmesi ayrıca cezalandırılmış olup bu ifşanın basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde daha fazla ceza öngörülmüştür.