Temmuz 2016 sayi 19 Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HER KÖYE BİR KÖY MÜZESİ
- OKUL MÜZELERİ; HAMİDİYE SANAYİ MEKTEBİ MÜZESİ
68 69
| Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’ DA ZAMAN | Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’
Bursa’da Köyden Kente Müzecilik / Ahmet Ö. ERDÖNMEZ Bursa’da bugünkü müzeciliğin nasıl ge- liştiğini anlamak için Osmanlı Dönemini an- latarak konuya giriş yapmak gerekiyor. 19. yüzyıl sonunda Osman Hamdi Bey gerçek anlamda Türkiye’de müzeciliği başlatıyor. İstanbul Arkeoloji Müzesi Türkiye’nin ger- çek anlamda ilk müzesidir. Anadolu’da ilk kurulan müzelerin başında da Bursa Müzesi gelir. Bursa Arkeoloji Müzesi 1904 yılında Erkek Lisesi bahçesinde kurulmuştur. O dönemki ismi Müze-i Hümayun’dur. Osmanlı’ya ilk başkentlik yapmış bir şehirde tabii ki bir müze yetmez. Arkadan İslam Eserleri Müzesi onu takip etmiş ve diğer müze evler açılmaya başlamıştır. Türkiye’de son on yılda müze algısında birçok değişiklikler oldu. Olumlu anlamdaki bu gelişim ihtisas müzelerini ortaya çıkardı. Aynı zamanda hukuki düzenlemeler ile özel müze kurma teşvik edildi. Hem dünyada hem Türkiye’de ihtisas müzeleri büyük ilgi görmeye başladı. Anadolu’nun eser zengin- liği Türkiye’de müze kurmayı biraz daha ko- laylaştırdı. Özellikle Bursa’daki özel müze- lere örnek verecek olursak; Orman Müzesi, Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi, Uluumay Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Müzesi, Hünkar Köşkü Müzesi’dir. Bursa’daki müzecilik konusundaki gelişme- lere bakarsanız önemli bir mesafe kay- dedilmiştir. Özellikle 2000 yılında Türkiye Tarihi Kentler Birliği’nin Bursa’da kurulması ile kent müzeleri gündeme gelmiş ve ilk Ahmet Ö. ERDÖNMEZ BURSA’DA KÖYDEN KENTE MÜZECİLİK başarılı uygulama, Bursa Kent Müzesi ile başlamıştır. 14 Şubat 2004 yılında açı- lan müze, Bursa’da bir çok müzenin de doğmasına neden olmuştur. Bursa
Kent Müzesi kentlilik bilincinin gelişmesi ve yeni müzelerin açılmasında okul görevi yap- mıştır. Bursa Kent Müzesi’nin kuruluşuna destek olduğu müzelere bakacak olursak Karagöz Müzesi, Bursa Basın Tarihi Müzesi, İnegöl Kent Müzesi, Merinos Tekstil Sanayi Müzesi ve içinde İpek Müzesi, Merinos Enerji Müzesi, Bursa Göç Tarihi Müzesi ve Türkiye’de pek çok kentte açılan müzeler olduğunu görebiliriz. Bursa’nın değerlerin- den olan Kılıç Kalkan oyunun da anlatıldığı Kılıç Kalkan Müze Evi’ni de unutmamak gerekir. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin önderlik yaptığı ihtisas müzeleri projeleri de devam etmektedir. Örneğin; Teleferik Mü- zesi, İslami Paralar ve Vakıf Eserleri Müzesi, Hamam Müzesi, Maden Müzesi, Osmanlı Tarih Müzesi planlanan müzeler arasındadır. Son on yıldır müzecilik alanında devam eden olumlu gelişme Bursa’da müzelere olan ilgiyi de arttırmıştır. Ziyaretçi sayıları önemli derecede artmıştır. Şehrin turizm gelişimine de müzelerin önemli katkıda bulunacağı apaçık ortadadır. HER KÖYE BİR KÖY MÜZESİ Somut olmayan kültürel miras çalışmaların- da, Bursa Büyükşehir Belediyesi nasıl bir yol izledi sizlere anlatmak istiyorum. Öncelikle Bursa Büyükşehir Belediyesi bünyesinde Bursa Araştırmaları Merkezi kuruldu. Merkezin kadrosu oluşturulurken konusuna uygun personel seçimine dikkat edildi. Beş kişiden oluşan ana kadroya destek verecek, sahada çalışacak, ehil kişilerden oluşan bir komisyon kurulması da ihmal edilmedi. Komisyon; Bursa Büyük- şehir Belediyesi, Uludağ Üniversitesi’nden konu ile ilgili hocalar, köy muhtarlar derneği yöneticileri, sivil toplum ve gönüllülerden oluşuyordu. Önce Bursa haritası öne kondu. Şehir merkezine yakın köylerden başlandı. Çünkü şehirleşme hızla onların içine girmiş. Somut olmayan kültürel miras yok olmuş- tu. Belge, bilgi ve sözlü tarih çalışmaları ile kaybolmaya yüz tutmuş miras kayıt altına alındı. Sonra Bursa’nın dağ köylerine ve deniz kıyısı köylerine ekipler dağıldı. Zaman zaman bizlerin de katıldığı saha çalışmala- rında köylülerden şu sözleri duyduk. “Gelmekte biraz geç kalmadınız mı?” Haklılardı.
70 71
| Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’ DA ZAMAN | Temmuz 2016 | Sayı 19 BURSA ’
Bursa’da Köyden Kente Müzecilik / Ahmet Ö. ERDÖNMEZ Yıllardır bu konuları araştıran olmamış. Köylüler bizim ekipleri olumlu karşıladı, her türlü kolaylığı gösterdi. Öncelikle bayanlar ninniler, maniler, kına eğlenceleri yemek kültürü konularında uygulamalı gösteriler yaptı. Bizlerin yaklaşık 200 köyde yap- tığımız çalışmaları altı ciltlik bir kitapta topladık. Köylere kitapları dağıttık. Kitapları inceleyen köy halkları daha çok yardım etmeye başladı. Köylerine kültür merke- zi, kütüphane ve nihayet müze istemeye başladılar. Bursa köylerinde bu konuda uy- gulamalar başladı. Örneğin; Cumalıkızık Köy Müzesi yapıldı. Köylü sahip çıktı. Arkadan onlarca köy, müze istemeye başladı. Şimdi hepsi planlanıyor. Bursa’da köy müzelerinin gündeme gelmesi ve köylerde uygulama başlaması önemli bir gelişmedir. Çünkü köylerdeki kültürel miras hızla yok oluyor. İşte o mirasın korunma- sının yollarından birisi de köy müzeleri ve kültür evleridir. Bursa Büyükşehir Beledi- yesi’nin somut olan ve olmayan kültürel mirasın korunması çerçevesinde hazırladığı projelerden birisidir köy müzeleri. Önce Cumalıkızık Köy Müzesi açıldı. Köye gelen yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri oldu. Sonra Aksu Köyü Müzesi açıldı. Aksu Ha- mamı restore edilerek köy müzesi haline getirildi. Köy halkının çabaları, özellikle bayanların katkıları dikkat çekici idi. Ardından Orhaneli Karıncalı Köyü Müzesi devreye girdi. Köy tarihini anlatan müzede aynı zamanda kütüphanede bulunmaktadır. Köy müzeleri açıldıktan sonra halkın kat- kıları ile koleksiyonları gelişti ve gelişmeye devam ediyor.
Bursa’da Osmanlı Dönemi’nde önemli eğitim kurumları açıldı. Ziraat Mektebi, Erkek Lisesi, Tophane Sanat Okulu da bir müze yapmak istedi. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe bu fikri ortaya attığında şu fikir aklımıza geldi. Neden Bursa’nın köklü eğitim kurumlarının müzesi olmasın. Evet, Tophane Sanat Okulu içinde Çandarlı Hamamı restore edildi. Şimdi okul müzesine dönüştürüldü. Bugünkü adı ile Tophane Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi (Hamidiye Sanayi Mektebi) Tarihçesine bakalım 1869 yılında Islahhane olarak açılmış. Öğrenci sayısının artması ile 1903 yılında Hamidiye Sanayi Mektebi olmuş. Cumhuriyet’in ilanından sonra bölge sanat okuluna dönüştürülmüş. 1927 yılın- daki salnamelerde sanat mektebi hakkında bilgi elde edebiliyoruz. Okulun tarihine şöyle bir göz atalım: Aynı zamanda müzenin de içeriğini kapsıyor. 1869 Bursa Valisi İzzet Paşa tarafından okulun temelini oluşturan Islahhane Pınar- başı’nda kiralanan Türkmenoğlu Konağı’nda açılıyor.
Konağı’na taşınıyor. 1877 Rüştiye Okulu Kız Lisesi Binası’nın yanındaki binada öğrenim görülüyor. 1886 Ziraat Bankası’nın bulunduğu yerde Temaş hane binasına taşınıyor. 1889 Memleket Hastanesi arkası Hacı Hilmi Bey Konağı’na geliyor. 1890’da okul bulunduğu yerde büyütülü- yor.
1903 Okula Hamidiye Sanayi Mektebi adı veriliyor. Vali Reşit Paşa okula para kazan- dırma amacı ile dışarıya da iş yaptırıyor.
ri askere alınıyor ve eğitime ara veriliyor. 1920 Yunan İşgali sırasında okulu Yunanlı- lar tamirhane olarak kullanıyor. 1933 okul üretimleri ile ilgili büyük bir sergi hazırlıyor. 1947 Demirtaşpaşa Endüstri Meslek Lisesi açılıyor. 2006’da Türkiye’nin en kaliteli okulu seçi- liyor.
2016 yılında köklü geçmişinin verdiği güç ile öğrenci yetiştirmeye devam ediyor. Okul bünyesinde sosyal faaliyetlere de önem veriyor. Spor, müzik vs. dallarda başarı ile okulunu temsil ediyorlar. Şehrimize önemli sanayiciler yetiştiren okul, başarısı ile ne kadar öğünse azdır. Daha ismini sayamayacağım çok değerli insanları yetiştiren okul bugün o başarılarını tek- rarlıyor. Okulun içindeki hamam Çandarlı İb- rahim Paşa’nın oğlu 2. Bayezıt’ın sadrazamı olan İbrahim Paşa tarafından 1485 yılında yaptırılmış. Çeşitli restorasyonlar görmüş olan hamam Alman Alfons’a satılmış 1979 yılında devlet kendi bünyesine almıştır. Şimdi Tophane Sanat Okulu Müzesi olarak görev yapacak okul ile ilgili tüm bilgileri ve okula ait tarihi objeleri görebileceksiniz. Müze yapmaya değer bir mazisi olan okul, müzesi ile de diğer eğitim kurumlarına da örnek olacaktır. Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü Müzeler Şehri Bursa Projesi hız kesme- den köylerde, kentte ve ilçelerde devam edecektir.
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|