Thank you for your contribution

236

---

237

ÇAĞDAŞ TEKSTİL TASARIMINDA YÜZEY 

ARAŞTIRMALARI

RESEARCH ON SURFACE PATTERN IN 

CONTEMPORARY TEXTILE DESIGN

Bulunulan çağın anlayışına ve şartlarına uygun olma 

anlamına gelen çağdaşlık tekstil tasarımında günün 

moda eğilimlerine uygunluk olarak değerlendirilmek-

tedir. Moda eğilimleri güncel tasarım, mimari, müzik, 

kültür, politika ve teknoloji pazarlarındaki tüketici 

davranışları ile değişmekte ve kumaş modasına renk, 

desen ve dokusal etkiler olarak yansımaktadır. Güncel 

kumaş eğilimleri incelendiğinde sanat, zanaat ve tek-

noloji birlikteliğinde seri üretim söz konusudur. Ana 

temalar olarak geleneksel, lüks, teknolojik ve doğal 

temalarının öne çıktığı görülmektedir. Bu çalışma kap-

samında son 5 yıl içindeki kumaş moda eğilimleri ince-

lenerek öne çıkan temalara bağlı kumaş tasarımları ve 

yüzey araştırmaları yapılmıştır.  Araştırma sürecinde 

dokuma tekniği ile tasarlanan kumaşlarda malzeme, 

örgü ve yapı birlikteliği ile deneysel uygulamalarla 

çağdaş tekstil tasarımına dönük yüzey etkileri ortaya 

konulmuş, gelecek sezonlara ilham verecek öneriler 

getirilmiştir. 

Contemporary which means being suitable to the un-

derstanding and conditions of the ongoing time period 

is assessed as being trendy in view of textile design. 

Fashion trends are up to the consumer behaviors in the 

current design, architecture, music, culture, politics 

realm and technology market and it is reflected to the 

fabric fashion by color, pattern and textural effects. 

Contemporary fabric trends for mass production are 

formed by the combination of art, craft and technology. 

Main concepts are traditional, luxury, technological and 

Anahtar Sözcükler:  Moda, Eğilim, Kumaş, Yüzey Etkileri //  

Fashion, Trends, Fabrics, Surface Effects.

Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil ve Moda Tasarım 

Bölümü //

 Çukurova University, Faculty of Fine Arts, Department of Textile and 

Fasion Design

[e-mail]

ÖZET ABSTRACT

Doç.Dr. Havva H. METLİOĞLU

08-11 Nisan April 2015

---

238

natural. In this research fabric trends in the last five 

years are examined to design fabrics with contemporary 

surface effects to be implemented by weaving. Fabrics 

are designed with weaving technique in view of con-

temporary fabric trends within the scope of material, 

construction and structure for experimental implemen-

tations. Design suggestions are made for the upcoming 

seasons.

  

Giriş

Bulunulan çağın şartlarına ve anlayışına uygun olma 

anlamına gelen çağdaşlık, tekstil tasarımı açısından 

günümüz moda eğilimleri ve bu eğilimlere bağlı olarak 

şekillenen renk, malzeme, doku ve yüzey etkilerine uy-

gunluktur. Jackson, moda eğilimleri teriminin belirli bir 

sezondaki moda yapılanmasına ve görünüşlerine işaret 

ettiğini belirtmektedir  (alıntılayan Ertürk, 2011, s.14).  

Gelecek sezonlardaki görünümler için moda eğilimleri 

(trendler) eğilim belirleyici firmalar tarafından tahmin 

edilmekte ve 2 yıl sonraki moda eğilimleri için dergi, 

video ve çizimlerle yayınlanmaktadır. Moda eğilimlerini 

tahmin sürecinde pek çok sosyal, teknolojik ve kültürel 

etmen rol oynamaktadır.

 “ Eğilim (trend) tahminleri çevre, pazar ve ürün etrafın-

da şekillenir. Çevre mevcut ve yakın zamanda oluşacak 

olan politik, sosyal ve kültürel olayların incelenmesi ile 

analiz edilebilir. Pazar, tüketici, rekabetçi firma ve satış 

oranlarının çözümlenmesidir. Mevcut olan ürünlerin 

gözden geçirilmesi ile birlikte gelecek ürünün renk, ku-

maş ve stilinin analizi ile trend tahmini yapılabilir” (Kim, 

Fiore, Kim, 2011, s.54). Eğilim tahmin firmaları tasarım, 

müzik, mimari, kültür, politika, teknoloji pazarlama ala-

nındaki ana vizyonerlerle görüşmeleri sonucu bilgi top-

lar, alt kültür etkileri, tüketici yaşam stili ve tercihlerine 

bağlı analizlerde eğilim tahmin firmalarını yönlendirir.  

Dünyadaki olaylar, sosyal, kültürel, sportif etkinlikler, 

ekonomik ve teknolojik değişimler de birbirini etkileye-

rek moda ve stiller üzerinde etkin olmaktadır.  

Keiser ve Garner’a göre “Yeni gelişen kumaş teknolo-

jileri, yeni bulunan lifler ve apre uygulamaları tüke-

ticinin rahatlığına yönelik oldukça geniş bir yelpaze 

oluşturmaktadır” (2003, s.93). Ayrıca, bu araştırmalar 

sezon için önerilen renklerin yeni kumaşlarla nasıl 

kullanılacağını da göstermektedir. “Örneğin, 1990’larda 

popülerliği artan yüksek teknolojili kumaşlar, 1990’lar-

dan bugüne kadar uzanan fütürizm eğilimine öncülük 

etmiştir. Bugün geleceğe yönelik öngörülerde bulunan 

eğilim araştırmacılarını etkilemeye devam etmektedir”  

(Ertürk, 2011,s.15).

Kumaş eğilimleri ele alınacak olursa Japon tasarımcıla-

rın öncülüğünü yaptığı sanat, zanaat ve teknoloji birlik-

teliği son yıllarda çağdaş kumaş tasarımına damgasını 

vurmuş denilebilir. Ana temalar olarak geleneksel, lüks, 

teknolojik ve doğal temalarının öne çıktığı görülmek-

tedir. Shah’a göre “Kumaşların dokunsal ve duyusal 

nitelikleri sanat, zanaat ve endüstrinin birlikteliğinin 

sonucudur. Seri üretim ürünlerin bolluğu ve kofluğu ne-

deniyle yaşamlarımızdaki dokunsal his eksikliği bizleri 

el yapımının şiirsel ve anlamlı izinin taşıyan objeler için 

heveslendirmektedir” (2014, s.116).

Bu nedenle çağdaş tekstil yüzeylerinde teknolojik mal-

zeme, el yapımı işlemler ve deneysel yöntemlerin öne 

çıktığı söylenebilir.

Kumaşın yüzey görünümüne dönük moda eğilimleri 

incelendiğinde alt başlıklar şeklinde aşağıdaki gibi sıra-

lanabilir (Shah, 2014, s.116) : 

Teknolojik: Metalik-yansıtıcı, Hacimli (mimari), Katmanlı 

(mimari),  yeni malzemelerle elde edilmiş yüzeyler ön 

plana çıkmaktadır.  

Geleneksel: Etnik desen ve renklendirmeli, dantel ve 

nakış  

Doğal: Organik malzemeden yapılmış ve doğal görünüm 

Klasik: Küçük desenler, brokarlar, tüvit ve kazayağı de-

senler  gibi desen ve yüzey özellikleri öne çıkmaktadır.

Uygulamalar

Bu araştırmada son 5 yıllık kumaş eğilimleri incelene-

rek süregelen ve ileride de devam edecek yüzey etkile-

rinden teknolojik, geleneksel ve doğal etkiler üzerinde 

durulmuş ve uygulamalar yapılmıştır. Bu etkiler için alt 

başlıklar açılmış ve başlıca metalik ve yansıtıcı, trans-

paran ve hacimli, biçimlendirilebilir, keçe ve deneysel 

malzeme yorumlarına bağlı tasarımlar yapılmıştır. 

Araştırma kapsamında bir tasarımda aynı zamanda 

birden fazla etkinin birlikteliği hedeflenmiş ve yenilikçi 

bir yaklaşımla ortaya konulması amaçlanmıştır. 

1. Metalik Ve Yansıtıcı Etkiler

Şekil 1. Yansıtıcı etkilere dönük hikaye panosu,  

Close-Up Home Textile (b), 2013, s. 116

---