Thank you for your contribution

239

“ Işığın çekiciliği bilinmeyen dünyalara ve şaşırtıcı ışık 

fenomenlerine davet ediyor. Sakin transparan tonların 

parlak ışıkları ve mistik kozmik mavi ile oyun oynu-

yor. İplik ve kumaşlar yenilikçi tekno-doğal çözümler 

sağlıyor”

1

 

Metalik etkiler malzeme çeşitli kaplamalarla elde 

edilebilir. Bu çalışmada malzemenin özelliğini orta-

ya çıkaracak şekilde metalik ve yansıtıcı etkiler elde 

edilmesi için metalik ve türevi olan iplikler atkı yönünde 

kullanılmıştır. 

Tasarım 1 a-b-c.  

Örgü: Bez ayağı, Yapı: tek katlı,   

Malzeme: çözgü- polyester, atkı: metalik iplik

1 nolu tasarımda kullanılan atkı iplik rengi değiştirilerek 

yansıtıcı ve metalik etkinin renkle değişimi araştırıl-

mıştır. Bu bağlamda bakır ve sarı renkli metalik iplikle 

klasik bir yansıtıcılık elde edilirken turkuaz ile daha 

çağdaş bir etki yakalanmıştır.

  Tasarım 2. Ön ve arka yüzü 

Örgü: Bez ayağı, Yapı: Atkı takviyeli,  

Malzeme: çözgü- polyester, atkı: metalik iplik, elastik iplik

2 nolu tasarımda bakır renkli iplik zemin ipliği olarak kul-

lanılırken, elastik iplik kumaşın arka yüzünde atkı takviye 

ipliği olarak kullanılmıştır. Bu sayede kumaşın ön yüzünde 

metalik etki ile beraber pliseye benzer hacimli bir etki elde 

edilmiştir.  

1 

 Close-Up Home Textile, 2013, sayı:12, s. 116

2. Transparan ve Hacimli Etkiler

 

Şekil 2. Gümüş film ve balon transparan teması  

Colleziony Close-up interiors, 2010, s. 75

Transparan kumaşlar son yıllarda moda tasarımcıları-

nın artan ilgisi ile karşı karşıyadır. “ Yeni yüzeylerde bir 

örümcek ağı transparanlığı, metalin yansımaları, veya 

bir kağıt parçasının buruşukluğu yalnız yaratıcısının 

hayalgücü ile değil, aynı zamanda 21. yy’ın araç ve tek-

nolojisi ile gerçekleştirilmektedir. Transparanlık gerçek 

ve mecazi hafifliği simgeler. Farklı liflerin, özellikle yeni 

sentetik liflerin kullanımı ile veya geleneksel dokuma 

teknikleri ile  elde edilir” (McCarty, McQuaid, 2002, s.17). 

Farklı incelikte lif ve ipliklerin kullanımı kumaş yüzeyin-

de şeffaf ve opak alanların birlikteliği sağlar. Bu amaçla 

tasarımlarda transparanlığı elde etmek için tekstüre 

filament iplik ve misina kullanılmıştır. 

Yüzeyi hacimli kumaşlar doğal dokuların inişli çıkışlı 

özelliklerinin taklit edilmesi ve kumaş yüzeyine taşın-

ması amacıyla kumaşın yapısal özellikleri veya kumaş 

yüzeyine uygulanan işlemlerle elde edilmektedirler. 

Moda tasarımcıları da sıra dışı nitelikleri nedeniyle 

hacimli veya rölyef etkili kumaşları düz kumaşlara 

tercih etmektedirler. “Üç boyutluluk doğada, inişli çıkışlı 

yüzeylerde, yarılmış yol izlerinde, çatlamış ve çoraklaş-

mış toprakta ve volkanik yüzeylerde karşımıza çıkarken, 

bu dokuları taklit eden veya başkalaştıran tekniklerle 

tekstillere de taşınmışlardır. Bu çeşit yüzey dokuları, 

avant-garde niteliktedir” (Schoesser, 1995, s.57).

---

240

Tasarım 3. Örgü: Bez ayağı, Yapı: tek katlı, 

Malzeme: çözgü- polyester, atkı: polyester tekstüre iplik, 

 Yakma işlemi uygulanmıştır.

Tasarım 3 de atkı ipliği olarak kullanılan termoplastik 

özellikteki polyester tekstüre iplik kumaşın dokunması-

nın ardından bazı kısımlarının yakılması ile dairesel açık 

alanlar oluşmasını sağlamış, polyester ipliğin yakmanın 

ardından katılaşması ipliklerin dağılmasını önlemiştir.

Tasarım 4. Örgü: Bez ayağı, Yapı: Atkı takviyeli,   

Malzeme: çözgü- polyester filament iplik, atkı:nopeli  pamuk iplik

Tasarım 4 de çözgü ipliklerinin ince, çözgü sıklığının 

seyrek seçilmesi ile transparanlık elde edilirken, tasa-

rım 10 da atkı iplik olarak misina ile nopeli pamuk iplik 

kullanımı transparanlıkla birlikte hacimli bir görünüm 

elde edilmesini de sağlamıştır. 

Tasarım 5. Örgü: Bez ayağı, Yapı: Tek katlı dokuma  

Malzeme: çözgü- polyester filament iplik, atkı:nopeli pamuk iplik, 

misina, elastik   tekstüre iplik

Tasarım 5’de tek katlı kumaş yapısı inceliği sağlarken, 

misinanın sertliği ile tekstüre ipliklerin yumuşaklığı 

ile kumaş yüzeyinde balon benzeri hacimli bir doku 

oluşmuştur.  

3 Biçimlendirilebilir

 

Şekil 3.  The Geologist teması

 

Close-Up Home Textile (a), 2013, s. 16

 

---

241

Biçimlendirilebilir kumaşlar dokunduktan sonra içer-

dikleri metal ipliklerin yardımıyla verilen biçimi alarak 

yeniden şekillendirilebilir ve form verilebilir kumaşlar-

dır. Hüseyin Çağlayan deneysel sanat çalışmalarında 

metal malzemenin şekillendirilebilir özelliklerinden 

faydalanmıştır. Hüseyin Çağlayan›ın form değiştirebilen 

elbise tasarımına yer verdiği Before Minus Now kolek-

siyonunda şekil hafızasıma sahip metaller kullanılarak 

yapılan elbise fişe takılarak çalıştırılmakta, bu sayede 

elektrik akımı ile birlikte ısınan şekil hafızasına sahip 

metaller eteğin şeklini de değiştirmektedir (Mura, 2005, 

s.102  ).

Biçimlendirilebilir kumaşlar başlığı için Close-up Home 

Textile(a) dergisinde yer alan “The Geologist” teması 

seçilmiştir. Tema mineral ve metallerin önemi ile kumaş 

yüzeyine taşıyacağı yapı ve renklerini vurgulamaktadır.

“ Bir doğa sever, yeraltının en derin tabakalarını koru-

yup bilinmeyen ve görünmeyeni keşfeder. Doğanın bilimi 

ve onun gerçeküstü niteliği, Jeolojik dokuların kıymetle-

rine değer verir (2013, s. 17)

 

Tasarım 6.  Biçimlendirilebilir kumaş (ön ve arka yüz) 

Örgü: Bez ayağı ve türevleri, Yapı: çözgü takviyeli  

Malzeme: çözgü- pamuk, atkı: pembe simli iplik, bakır tel

Tasarım 6 ‘da çözgü olarak beyaz pamuk iplik kullanıl-

mış, bakır teller atkı ipliği olarak kumaş yapısına dahil 

olmuştur. Kumaş yüzeyinde bez ayağı örgü türevine 

bağlı olarak ön yüzde çözgü iplikleri yüzerken, arka 

yüzde atkı iplikleri yüzmüştür. Kumaş yapısındaki bakır 

teller, kumaşın sıkıştırılarak yeni bir biçim almasını 

sağlamıştır.

4. Keçeleştirme

Keçeleştirme yün liflerinin alkali bir ortamda sıcaklık 

ve basınç altında sıkıştırılması ile kısalarak bir yüzey 

elde edilmesi işlemidir.  Geleneksel bir teknik olup 

ve tarihi MÖ. 4. yy’a kadar dayanmaktadır. Araştırma 

kapsamında ipekle birleştirilerek rölyef keçe ve yün 

ipliğin kullanıldığı dokuma kumaşın keçeleştirilmesi ile 

elde edilen keçe yüzeylere yer verilmektedir. Bu amaçla 

Close-up Home Textile(b) dergisinde yer alan “PURE” 

teması incelenmiş ve yün ve ipeğin doğallığı vurgulan-

mıştır (2013, s. 112).

 

Şekil 4. 2014-2015 Forecasts, Pure 

Close-up Home Textile (b), 2013, s. 112

“Saf teması; minimalist atmosfer, doğal tonlar, çevrenin 

korunması ve basit formlar aracılığı ile toplum ve ekoloji 

ile uyumlu bir gelecek isteğini anlatıyor.”

 

 

Tasarım 7.  Yapı: keçeleştirme işlemi, Malzeme: ipek, yün, bozuk para

---