Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Asosiy adabiyotlar: 
 
1.
O‘zbekiston Respublikasining «Aholining ish bilan bandligi 
to‘g‘risida»gi Qonuni. (yangi tahrirda). – T.; 1998. 
2.
O‘zbekiston Respublikasining «Aholini ish bilan ta’minlash 
to‘g‘risida»gi Qonuniga sharhlar, – T.: “Sharq”, 2000. 
3.
Abdurahmonov Q.X., Xolmo‘minov Sh.R. Mehnat iqtiso-
diyoti va sotsiologiyasi (o‘quv qo‘llanma). – T.: “O‘zbekiston yozuv-
chilar uyushmasi Adabiyot jamg‘armasi nashriyoti”, 2004.-207 b. 
4.
Abdurahmonov Q.X., Murtazoyev B. Mehnat bozori (o‘quv
qo‘llanma). – T.: “Fan”, 1999. 
5.
Варфоломеева О.A. Становление инфраструктуры рынка 
труда в переходной экономике.– СПб., Издателство СПбУЕФ. 
2001. 
6. Генкин Б.М. Экономика и социология труда (учебник).
М.: Издателство “Норма”, 2003. 
7. Raxmonova D. N. Ijtimoiy totuvlik va uch tomonlama 
hamkorlik. – T.: «Iqtisodiyot va hisobot jurnli», 1997, 5-son. 
8. Xolmo‘minov Sh. R. Arabov N. U. Mehnat bozori 
infratuzilmasi (o‘quv qo‘llanma) – T.: «Fan va texnologiya», 2016. 
9. Xolmo‘minov Sh. R. Xomitov K. Z. Malakali agrar mehnat 
bozorining shakllanishi – T.: «Fan», 2003. 
 
 

---

142 
XIII BOB 
 
YAQIN KELAJAKDA MEHNAT BOZORINING
RIVOJLANISHI 
 
13.1. Mehnat bozori rivojlanishi konsepsiyasining strategik 
maqsadlari 
 
Mehnat resurslari bilan koʻp ta’minlangan respublikamiz mehnat 
bozori rivojlanish konsepsiyasining 
asosiy maqsadi
– mehnatga 
layoqatli aholi ish bilan bandligining kamayishi, ishsizlikning oʻsishi, 
yangi ish joylarining kam yaratilishi, mehnat unumdorligining 
pasayishi, inflatsiyaning mavjudligi, mulkchilikning turli shakllari 
sekinlik bilan rivojlanishi, iqtisodiyotdagi tarkibiy oʻzgarishlarning 
sustligi, haqiqiy mehnat daromadlarining kamayishi kabi sharoitlarda 
ishchi kuchiga talabni oshirish va uning taklifini kamaytirish boʻyicha 
kompleks tadbirlar ishlab chiqishdan iborat. Ular oʻtish davri 
O‘zbekiston milliy iqtisodiyotini chuqur tarkibiy isloh qilish va 
erkinlashtirishning strategik maqsadlariga asoslanib ishlab chiqiladi. 
Buni hisobga algan holda mazkur konsepsiyaning strategik 
maqsadlari qilib quyidagilarni belgilash mumkin: 
– ijtimoiy yoʻnaltirilgan mehnat bozorini bosqichma bosqich 
shakllantirish; 
– mehnatga layoqatli ish bilan band boʻlmagan aholini ish joylari 
balan ta’minlovchi hamda ishchi kuchiga talab va taklifni tartibga 
soluvchi mustahkam rivojlangan mahalliy va xorijiy bandlik xizmati 
tashkilotlari tizimini takomillashtrish; 
– iqtisodiyotda oqilona bandlikni shakllantiruvchi chuqur tarkibiy 
islohotlarni amalga oshirish va ishlab chiqarish salohiyatidan samarali 
foydalanish; 
– sanoat, xizmat koʻrsatish va shaxsiy mehnat tarmoqlarida yangi 
ish joylari va oʻsmirlar, koʻp bolali ayollar, pensinorlar va nogironlar 
uchun mehnatning kafolatlantirilgan mintaqalarini tashkil qilish; 
– ishchi kuchiga talabning oshishi va ishsizlikning kamayishini 
ta’minlovchi kichik biznes hamda xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish; 
– mulkchilikning shirkat, ijara, hissadorlik va xususiy shakllari va 
shaxsiy yordamchi xoʻjaliklarni rivojlantirish; 

---

143 
– qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishidan ortiqcha ishchi kuchini 
ozod qilish va uning talab va taklifini kamaytirishga koʻmaklashuvchi 
ijtimoiy infratuzilma obyektlarining miqdorini oshirish; 
– mahalliy xodimlarning raqobatbardoshligi, safarbarligi va 
eksport qobiliyatini oshirish, yuqori malakali mutaxassislar sinfi va 
aholida yangi iqtisodiy fikrlashni shakllantirish, erkin va mustaqil ish 
joylarini tanlash imkoniyatlarini yaratish; 
– mehnat bozori va aholi bandligini tartibga solishning tashkiliy-
iqtisodiy va huquqiy mexanizmlarini takomillashtirish. 
Ushbu strategik maqsadlarga izchillik bilan erishish uchun mehnat 
bozori rivojlanishining asosiy bosqichlari va vazifalarini aniq belgilash 
zarur.