Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Oila va nikoh borasidagi tadbiqiy ishlar

O’zbekistonda endi shakllanayotgan, lekin nazariy nuqtai nazardan ma’lum an’analarga ega bo’lgan sohadir. 1998 yilning Prezidentimiz tomonidan “Oila yili” deb e’lon qilinishi joylarda psixologik xizmat o’choqlarining paydo bo’lishiga, poytaxtda Respublika “Oila” ilmiy-amaliy Markazi va uning mintaqalarda bo’limlari ochilishiga, ular orqali joylarda psixologik xizmatni tashkil etishga turtki bo’ldi. Psixolog bu yerlarda yoshlardagi oila va nikoh borasidagi tasavvurlarning to’g’ri shakllanishidan tortib, toki muammoli, hattoki, ajrim bo’lgan oila a’zolariga psixologik maslahatlar berish, “ishonch telefonlari” orqali maslahatlar uyushtirishni o’z zimmasiga oladi. Hozirgi kunga kelib, hukumatning, shaxsan Prezident I.Karimovning oila, onalik va bolalikni muhofaza qilib borasidagi say’-harakatlari, oilashunoslar maktabining tashkil bo’lganligi aynan oila psixologiyasining eng tadbiqiy va amaliy sohaga aylanishiga sabab bo’ldi. Respublika miqyosida o’tkazilayotgan tadqiqotlar natijasida nikohning mustahkam bo’lishiga olib keladigan ijtimoiy-psixologik, ma’naviy omillar o’rganildi, ular asosida joylarda o’z-o’zini boshqarish organlari hamda xotin-qizlar faollari orqali ularning natijalarini turmushga joriy qilish ishlari ancha takomillashdi. Bundan tashqari, “oila-maktab-mahalla” tizimida milliy istiqlol g’oyalarini yoshlar tarbiyasi jarayoniga singdirish konsepsiyasi ishlab chiqildi va bu boradagi ilmiy-amaliy ishlar jadal davom ettirilmoqda.

Maorif sohasidagi amaliy ishlar

Maorif sohasida olib borilayotgan amaliy ishlar boshqa sohalarga nisbatan anchagina yaxshi tajribaga ega. Ayniqsa, O’zbekistonda kadrlar tayyorlashning milliy dasturi qabul qilingandan so’ng tashkil qilingan yangi tipdagi ta’lim muassasalari – Akademik liseylar va Kasb-hunar kollejlariga bir nechtadan psixologlar shtati kiritilgan va ular aynan tadbiqiy muammolar – bolaning o’quv jarayoniga psixologik jihatdan tayyorligini diagnostika qilishdan tortib, professional va kasb mahoratini rivojlantirishgacha bo’lgan barcha muammolarni hal qilishga “aralashadi”.