Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Ekonomicheskaya 
teo­
riya 
(politekonomiya):
Uchebnik/ Pod оЬщ. red.
akad. 
V.I.Vidyapina, 
akad.
G.P.Juravlevoy. - 4-e izd. - М.:
INFRA-M, 2004, s.31.
V.D.Kamayev
Boylik va resurslaming
cheklanganligi, ulardan sama-
rali foydalanish bilan yaxlit
holdagi 
ishlab 
chiqarish
munosabatlari tizimini, ishlab
chiqaruvchi hamda iste’molchi
sifatidagi 
insonning 
xatti-
harakatini o‘rganadi.
Kamayev V.D. 
Ekono­
micheskaya 
teoriya:
Kratkjy kurs: 
uchebnik /
V.D.Kamayev, M.Z.Ilchikov,
T.A.Borisovskaya, 2-e izd.,
ster. - М.: KNORUS, 2007,
s.21.
D.D.Moskvin
Ishlab chiqarish munosa-
batlarini va ulaming ishlab
chiqaruvchi 
kuchlar 
bilan
o ‘zaro ta’sirini o'rganadi
Osnovi 
ekonomiches-
koy teorii. Politekonomiya:
Uchebnik /Pod red. d-ra ekon.
nauk, prof. D.D.Moskvina.
Izd. 3-e, ispravl. М.: Editorial
URSS, 2003, s.24.
E.F.Borisov
N e’matlar va xizmatlami
ishlab chiqarish, taqsimlash,
ayirboshlash 
va 
iste’mol
qilishda tarkib topuvchi kishi­
lar o ‘rtasidagi munosabatlami
o ‘rganadi
Borisov E.F. Ekonomi­
cheskaya teoriya: voprosi -
otveti: Ucheb. posobie. - 2-e
izd., pererab. i dop. М.: IN­
FRA-M, 2008, s. 16.
30

---

Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti to‘g‘risida bildirilgan 
barcha fikrlardan ko‘rinib turibdiki, siyosiy iqtisodga doir darslik va 
boshqa ayrim kitoblarda ishlab chiqarish jarayonida kishilar o ‘rtasida 
sodir bo‘ladigan munosabatlami o‘rganishga alohida e’tibor beril­
gan bo‘lsa, «Ekonomiks»da va keyingi paytlarda Rossiyada chiqa- 
rilgan darsliklaming ko‘pchiligida asosan kishilaming resurslarga, 
moddiy ashyo va buyumlarga bo‘lgan munosabatini, xatti-harakatini 
o ‘rganishga, cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanishga 
alohida e ’tibor berilib, masalaga tor doirada (faqat ishlab chiqarish 
jarayonidagi munosabatlar) yoki bir tomonlama (faqat kishilaming 
moddiy ashyolarga munosabati) yondashuvga yo‘l qo‘yilgan.
Bizning fikrimizcha, iqtisodiyot nazariyasi fani masalaning u to- 
monini ham, bu tomonini ham chetda qoldirmasligi, masalaga bir 
tomonlama yondashuvga va tor doirada qarashga yo‘l qo‘ymasligi 
lozim. Chunki har qanday mehnat, har qanday ishlab chiqarish, xiz- 
mat ko‘rsatish, eng avvalo, tabiat ashyolari, moddiy vositalar, pul 
mablag‘lari orqali amalga oshiriladi va ulardan foydalaniladi. Shu- 
ning uchun mavjud resurslarga, ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlar­
ga, ulardan unumli foydalanishga bo'lgan munosabat, ishlab chiqa­
rish omillarining o‘zaro bog‘liqligi va bir-biriga ta’sirida o ‘rganilishi 
lozim. Boshqa tarafdan, hech qanday mehnat yoki ishlab chiqarish 
alohida olingan kishi yoki guruh tomonidan, boshqalar bilan aloqa- 
larsiz, munosabatlarsiz amalga oshirilmaydi. Ular ishlab chiqarish va 
xizmat ko‘rsatish jarayonida bir-birlari bilan albatta o‘zaro munosa- 
batda bo‘ladilar va shu munosabatga qarab harakat qiladilar, o‘z xulq- 
atvorlarini, xatti-harakatlarini belgilaydilar.
Mana shulami hisobga olib,