Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika

ko’rilmagan aniqlik bilan nusxalash imkonini beradi. Shu bilan birga,
zamonaviy bionika asosan o’tmishdagi ochiq tuzilmalar bilan emas, balki
tabiiy analoglar, robototexnika va sun’iy organlardan nusxa ko’chiradigan
yangi materiallarni ishlab chiqish bilan bog’liq.
Bionika tushunchasi yangilik emas. Misol uchun, 3000 yil avval xitoyliklar
hasharotlardan ipak yasash usulini qo’llashga harakat qilishgan. Ammo
yigirmanchi asrning oxirida bionika ikkinchi shamolga ega bo’ldi,
zamonaviy texnologiyalar miniatyura tabiiy tuzilmalarini misli
ko’rilmagan aniqlik bilan nusxalash imkonini beradi. Shunday qilib, bir
necha yil oldin olimlar o’rgimchaklarning DNKsini tahlil qilish va ipak

---

to’rining sun’iy analogini – Kevlar yaratishga muvaffaq bo’lishdi. Ushbu
sharh materialida zamonaviy bionikaning bir nechta istiqbolli yo’nalishlari
ro’yxati keltirilgan va tabiatdan qarz olishning eng mashhur holatlari
keltirilgan.
Ensiklopedik ma’lumotnoma
Bionika (inglizcha nomlari – “biomimetika”) – tabiatdan qimmatli
g’oyalarni olish va ularni dizayn va dizayn echimlari, shuningdek, yangi
axborot texnologiyalari shaklida amalga oshirish uchun istiqbolli ilmiy va
texnologik yo’nalish.
Bionika mavzusi turli nomlar bilan ma’lum: masalan, Amerikada odatda
“biomimetika” atamasi ishlatiladi, lekin ba’zida biogenez haqida
gapiriladi. Ushbu istiqbolli ilmiy-texnik yo‘nalishning mazmun-mohiyati
tabiatdan qimmatli g‘oyalarni o‘zlashtirib, ularni original dizayn va
konstruktiv yechimlar hamda yangi axborot texnologiyalari ko‘rinishida
amalga oshirishdan iborat.
So’nggi o’n yillikda bionika yangi rivojlanishga sezilarli turtki bo’ldi.