Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika

mexanikdir.
Tirik shakllarning plastikligi benuqsondir. Minimal xarajatlar bilan u
maksimal samaraga erishadi. Yovvoyi tabiatga xos bo’lgan bu tamoyil
me’morlarga mutlaqo yangi tuzilmalarni yaratishga imkon beradi.
Masalan, ba’zi o’simliklarning barglariga o’xshash buklangan tuzilmalar,
kuchli shamol yoki kuchli zilzilalardan qo’rqmaydigan ko’p qavatli
binolar, chunki ularning skeletlari bambuk poyalariga o’xshaydi.
O’simliklarning kimyoviy tarkibi minerallar mavjudligini ko’rsatishi uzoq
vaqtdan beri ma’lum. Geologlar uchun asalari asalari – bu o’ziga xos
ma’lumot, “shirin topografik xarita”. Darhaqiqat, asalning tarkibiga
ko’ra, asalarilar nektar to’playdigan hududdagi ruda konlarini baholash
mumkin. Dengiz va okeanlarda hayvonlar, suv o’tlari, bakteriyalar,
mikroblar tanasida kimyoviy elementlar to’planadi. Ushbu “dengiz aholisi”
ni odamlar uchun qimmatli moddalarni olishga majburlash mumkinmi?
Bionikaning ramzi bor: kesishgan skalpel, lehimli temir va integral belgi.
Biologiya, texnologiya va matematikaning ushbu birlashuvi bionika fani
hali hech kim kirolmagan joyga kirib borishiga va hali hech kim
ko’rmagan narsani ko’rishiga umid qilish imkonini beradi.
Ehtimol, bionikaning rivojlanishi texnologiya olamida ko’p narsalarni
g’ayrioddiy qiladi. Va bizni turli xil aniqlash qurilmalari, qazib olish va
moddalarni ishlab chiqarish usullarini ishlab chiqishda eng kutilmagan
kutilmagan hodisalar kutmoqda. Texnologiyada esa – va bu kutilmoqda –
yangi biologik mashinalar “ko’milgan” bunday boshqaruv tizimlari paydo
bo’ladi.
So’nggi o’n yillikda bionika yangi ishlanmalar uchun kuchli turtki bo’ldi,
chunki zamonaviy texnologiyalar miniatyura tabiiy tuzilmalarini misli