Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti



Yüklə 74,92 Kb.
səhifə5/12
tarix20.04.2022
ölçüsü74,92 Kb.
#85690
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Ergasheva Gulhayoning kurs ishi

Kurs ishiningtarkibi: Kirish,reja,xulosavaadabiyotlarro’yxatidaniborat.

Asosiyqism.

I.Bob.Boshlang’ichsinfo’quvchilaribilano’tkaziladigantarbiyaviytadbirlarinitakomillashtirishpedagogikmuammosifatida

Zamonaviysinfrahbario‘quvchilarningyomonxulq-atvori, past o‘zlashtirishlariningsabablarinipuxtao‘rganadi. Bunda o‘quvchiningsinfdoshlaribilanmunosabatlari, bumunosabatlarningma’naviyasoslariengmuhimmasalalardanbiridir.Jamoamunosabatlari, dastavval, muayyantamoyillargaasoslanganvaijtimoiyahamiyatgaegabo‘lganmaqsadlargayo‘naltiribturadigano‘tamas’uliyatlimunosabatlardir. Jamoadashaxsnitarbiyalashdayakkatartibdagiyondashuvningmohiyatialohidao‘quvchinijamoafaoliyatigajalbetishdan, jamoaniesamazkuro‘quvchibilanqiziqtiribqo‘yishdan ham iborat.Jamoafaoliyatinitashkiletishdao‘quvchilarningshaxslararo real mavjudbo‘lganaloqalarinihisobgaolishikkixilmaqsadgaerishish: guruha’zolarinijamoahayotigajalbqilishvaularo‘rtasidagimuomalagata’sirko‘rsatishimkoniniberadi. Jamiyatningqanchalikrivojlanganliginioilafarovonligida, shaxsning



kamolotidako‘rishmumkin. Yoki shaxsningbarkamolligi,oilaningto‘la-to‘kisligigaqarab, jamiyatningiqtisodiy, siyosiy, ma’naviy-axloqiyahvolinibilishmumkin. Chunkishaxsoilajamiyatmunosabatlario‘zaromustahkambog‘langan. Shuninguchunshaxsoila, jamiyatmuhitidashakllanadi, kamoltopadi.Jamoarivojlanishdarajasidandalolatberadiganmuhimbelgilardanbiri — o‘quvchilarningbirgalikdagifaoliyatigaishtiyoqichiqindiqog‘oz (makulatura) yokimetallom (temir-tersak) to‘plash,kechagatayyorgarlikko‘rishkabimaktabtajribasidamuntazamuchrabturadiganishlardako‘zgatashlanadi. Sinfrahbarijamoaningrivojlanishdarajasinibelgilashuchunbolalardaularninghozirgivabo‘lajakhayotlaridaijtimoiyahamiyatgamolikmaqsadlarimavjudliginibilishimuhim, ya’nijamoaninghayotiyfaoliyatiistiqbollarinibarchayokiyarimo‘quvchilarqabulqilishinivabuistiqbollarningxususiyatiqandayliginibilibolishizarur.Jamoarivojlanishiningdastlabkibosqichlaridabolalartarqoqbo‘lib, ulardayakdilfikrvasinfrahbaritayanishimumkinbo‘lganta’sirchanfaollarbo‘lmaydi. Shuninguchunjamoadasalbiyhodisalarochiqmuhokamaqilinmaydivamustaqiljamoaqaroriqabulqilinmaydi. Agar jamoarivojlanishningikkinchibosqichidabo‘lsa, nomigaginaemas, balkiharakatlariniqo‘llab-quvvatlaydiganhaqiqiy harakat qiluvchifaollarbo‘lsa, uningayrimo‘quvchilarvajamoaoldigamuayyantalablarqo‘yishinikuzatishmumkin.

O’zbekistonmustaqillikkaerishgach, ijtimoiyhayotimizningbarchasohalarida tub islohotlaramalgaoshirilaboshlandi. Zero, jamiyatdakechayotganislohotlarningsamaradorligiuningfuqoralariegabo’lganma’naviyatigabog’liq. Shu sababli ham mamlakatimiz Birinchi Prezidenti Islom Karimov yoshavlodtarbiyasivauningma’naviyatinishakllantirishgaasosiye’tiborniqaratib: ”Bizxalqimizningdunyodahechkimdankambo’lmasligi, farzandlarimizningbizdanko’rakuchli, bilimli, donovaalbatta, baxtlibo’libyashashiuchunborkuchvaimkoniyatlarimiznisafarbaretayotganekanmiz, buboradama’naviytarbiyamasalasihechshubhasiz, beqiyosahamiyatkasb etadi”5- deganedilar. Darhaqiqat, Prezidentimizta’kidlaganlaridek, yoshavlodma’naviytarbiyasinechog’liahamiyatlivakechiktiribbo’lmasmasaladir. Chunki, bugungiyoshlarertangiO’zbekistonningkelajagivabunyodkorlaridir. Demak, har jihatdanbarkamolshaxslarnitarbiyalashmamlakatimizoldidaturgandolzarbvazifaekan, avvalobundayshaxslarnitarbiyalab, voyagayetkazishuchunboshlang’ichsinflarda tahsil olayotganmurg‘akqalbegalariningongigaona Vatan, Vatannisevmoq, Vatan taraqqiyotigahissaqo’shishkabitushunchalarnichuqurroqsingdirishlozimki, shuruhdatarbiyatopayotganyoshavlodkelajakdamamlakat, xalqmanfaatlarinio‘zmanfaatlaribilanuyg‘unholdako’radigan, har jihatdanyetukinsonlarbo‘libyetishadilar. Bunday shaxslarnitarbiyalabvoyagayetkazishdata’limvatarbiyajarayoniningalmashinibbo’lmaso‘zo’rni bor. Shuningdek, darsjarayoniningdavomisifatidayo’lgaqo’yiladigansinfdanvadarsdantashqaritarbiyaviyishlarningvazifasi ham o’quvchilarhayotinizavqshavqqato’ldirishbilanbirgamamlakatimizrivojiuchunbarkamolinsonlarnitarbiyalabberishdaniborat. Maqsadgayo’naltirilganholdatashkiletiladigansinfdanvadarsdantashqaritarbiyaviyishlarningvazifasio‘quvchilarningdarsdaolganbilimlariniyanadamustahkamlash, amaldaqo‘llaybilish, kasbgayo’naltirish,xalqimizning boy merosi, an’analaribilanyaqindantanishtirishkabilarnio’zichigaoladi. Ayniqsa, boshlang’ichsinflardabundaytarbiyaviytadbirlarnimaktablardako‘proqtashkiletilishnitaqozoetiladi. Chunki, kichikmaktabyoshidagibolalaro’taqiziquvchan, o’yinqaroq, taqlidchanbo’ladilar, ulartadbirlardaishtiroketishdankattazavqoladilar. Tadbirlarnimaktablardatashkiletishdamilliyqadriyatlarimiznamunalari boy manbabo’libhisoblanadi. Bunday tadbirlardao’quvchilarmashhurallomalarimiz, vatanparvarinsonlarning Vatan uchunolibborgankurashlari, xalqog’zakiijodinamunalaribilantanishibboradilarhamdaularda ham Vatangae’tiqod, ota-onagahurmat, mehnatsevarlik, insoniylikkabihislatlartarbiyalanibboradi. Mustaqillikdankeyinmavjudta’lim-tarbiyatiziminitubdanislohqilish, unidunyoandozalaridarajasigako’tarish, milliykadrlartayyorlashningyangitiziminibarpoetish, barkamolinsonnitarbiyalash Respublika ijtimoiytarqqiyotidaustuvorsohadeb belgilanganligiboismaktablardatarbiyaviyishlarniyo’lgaqo’yishgaalohidae’tiborqaratildi. Shu boisdan 1993 yil “Maktabdanvasinfdantashqariishlarkonsepsiyasi” yaratildi. Ma’naviyyangilanish-islohotlaramalgaoshirilayotgan har birmamlakatdaro’yberadiganijtimoiyhodisalardanbiribo’libkelgan. Ma’naviyyangilanish-buavvalo, xalqimizning boy milliy-ma’naviymerosinixoliso’rganish, yoshavlodniana shuqadriyatlarruhidatarbiyalash, ularningmilliytafakkurini har qandayyotqarashlardanpoklashnitaqozoetadi. Ma’lumki, har birshaxs, jamiyatningma’naviytakomiliundaamalgaoshiriladiganma’naviy-ma’rifiyishlarningmazmuni, shakl, metodlarigabog’liqdir. O’zbekistonRespublikasining Birinchi Prezidenti I.A. Karimovningasarlari, nutqvamaqolalaridama’naviyatvama’rifatmasalalarigabirinchidarajaliahamiyatberilgan.Undabayonqilinganfikrvaqoidalarasosidama’naviyatvama’rifatningilmiyasoslarivaunirivojlantirishgaqaratilganqatordasturlarishlabchiqildivaamaliyotgajoriyetilmoqda. Ma’rifatparvarlar M. Behbudiy, A.Avloniy, A.Shakuriyvaboshqalarningta’lim-tarbiyaviyg’oyalarita’limtizimidaamalgaoshiriladiganma’naviy-ma’rifiyishlarningmazmuninitakomilashtirishgaasosbo’ladi. Shu bilanbirgalikdama’naviy-ma’rifiyishlarningilmiy-nazariyvametodikasoslarimamalakatimizpedagogolimlaritomonidan ham tadqiqetilgan. Xususanshaxsma’naviymadaniyativaunishakllantirishningpedagogikxususiyatlarihamdaungayangichametodologikyondashuvmasalalari(O.Musurmonova) yoshlarnima’naviytarbiyalashdaoilavamilliyqadriyatlarningahamiyati(M. Inomova) yuqorisinfo’quvchilaridaaxloqiymadaniyatvaunitarbiyalash(U.Mahkamov) masalalarishularjumlasidandir. Ayniqsa, S. Ochilovning “Mustaqillikma’naviyativatarbiyaasoslari( O’zbekistonRespublikasi Birinchi Prezidenti I. A. Karimov asarlarimisolida) nomlitadqiqotishialohidaahamiyatkasbetadi. “Boshlang’ichta’limKonsepsiya”sida (mualliflar: Q. Abdullayeva, R. Safarova va b.)ta’limjarayoninitashkiletish, uningsamaradorliginioshirishvabujarayonnirivojlantirishgaqaratilganqarashlar, pedagogiknazariyahamdabilimlar, ilmiyfarazlarfondisifatidaboshlang’ichsinflardama’naviy-ma’rifiyishlarnitashkiletishninghaletilishilozimbo’lganjihatlarimavjudliginita’kidlaydi. Shu bilanbirgalikdaboshlang’ichsinfo’quvchilarinima’naviy-ma’rifiytarbiyalashningturliqirralariyoritilgan. Ammo, boshlang’ichsinflardatashkiletiladiganbayramtadbirlariniinteraktivmetodlarasosidatakomillashtirishma’naviy-ma’rifiyishlarsamaradorliginioshirishtadqiqetilishiyetarlidarajadaemas. Bu esa “Boshlang’ichsinfo’quvchilaribilano’tkaziladiganbayramtadbirlarinitakomillashtirishmavzusinitadqiqetishimizuchunasosbo’ldi. Takomillashtirishomilisafatidaesainterfaolmetodlarimkoniyatlarinio’rganishga harakat qilindi. O’quvchilarningsinfdantashqariishlario’zmazmunigako’ratafakkurfaoliyativamunosabatvositasihisoblanadi.Buning uchunesaboshlang’ichsinflardama’naviy-ma’rifiyishlarnitashkiletishgae’tiborbilanyondashishlozim. Chunki, boshlang’ichsinfo’quvchilaribilanolibboriladiganma’naviy-ma’rifiyishlarsamaradorliginioshirishdasinfgdantashqaritarbiyaviytadbirlarning boy tizimidanunumlifoydalanilsa, bolalardayaxshifazilatlarnishakllantirish, o’quvchilarma’naviyatigasalbiyta’sirko’rstayotganomillarningoldiniolishmumkinbo’ladi. Bu tizimtanlovlar, sport musobaqalari, teatrlashtirilganbayramlar, aytishuvshaklidagitadbirlar, o’yinlar, badiiykechalar, sinfdantashqario’qishlar, Mustaqillikbayrami, Konstitutsiyakuni, O’qituvchilarvaMurabbiylarkuni, Navro’zbayrami, Yangi yilbayrami, Hosil bayrami, Alifbebayrami ,Boysunbahorivaboshqaqatortadbirlarnio’zichigaoladi. Mazkurbayram-tadbirlarsinfrahbarlari, maktabningma’naviy-ma’rifiyishlarbo’yichadirektoro’rinbosarlariningyilliktarbiyaviyishalrrejalaridaifodalanadi. Bu vazifalarniamalgaoshirishda, jamiyatimizningkelajagibo‘lmishboshlang‘ichsinfo‘quvchilaribilano’tkaziladiganbayramtadbirlarinitakomillashtirib boorish muhimahamiyatgaegadir. O’quvchilarnimusiqiyommaviytadbirlargajalbetish, tashkiliytayyorgarlikjarayonida har birtadbirmazmuni, mohiyatihaqidagisuhbatlar, o’quvchilarnitasavvurvatushunchalarini kеngaytirishbilanxayotgafaolvaqizg’inmunosabatlarini ham shakllantiradi. Maktablardao’tadiganturlisohadagitaniqli, ilm-fan, san'atmadaniyat, adabiyot, qishloqxo’jaliginamoyondalaribilanuchrashuvlar ham kattaahamiyatga
moliktadbirlardanhisoblanadi. Bunday tadbirlargabag’ishlanganbadiiykontsеrt dasturlari ham o’znavbatidatarbiyaviyxaraktеr kasbetadi. Ijodkorlarningsan'atvamadaniyat, uningxayotiyahamiyatihaqidagifikrlari, o’zijodlaridannamunalaro’qishi. Hayotiytajribalarihaqidasuhbatlari har birqatnashchiningxayotgamunosabatidama'lumo’zgarishlar sari undaydi. Ma'lumki, maktabhayotidamusiqao’qituvchisiningfaoliyatijudaxamko’pqirralidir. Maktabdamusiqiy-estеtik tarbiyanito’g’riyo’lgaqo’yish, sinfdantashqarivamaktabdantashqarifaoliyatlarjarayonidaunitakomillashtirish, mazmundorliginioshiribborishkattama'suliyatyuklaydi. Mana shufaoliyatdauningqanchaliko’zkasbigafidoyiligi, o’quvchi - yoshlarni sеvishiulartaqdirigama'suliyatinamoyonbo’ladi. Xuddishuma'suliyatxissinito’yganvao’zkasbinisеvganvaulug’ maqsadlar sari intiluvchio’qituvchio’ziningkasbiyfaoliyatitaqozosidan kеlib chiqibturli-turlitadbirlarnitashkiletishvao’tkazishga har doimmas'uliyatbilanyondashishlozimbo’ladi. Shundayekanmusiqatarbiyasiningommaviyshakllari biz yuqoridato’xtalibo’tgantadbirlarbilanchеklanibqolmaydi. Musiqao’qituvchisiningmaktabma'naviyatishlaribo’yichadirеktoro’rinbosaribilanbamaslahattarzdavaqti-vaqtibilano’quvchilarnisan'atvamadaniyatdargohlarigaekskursiyalaruyushtirish ham muhimahamiyatgaegadir. Xalqimizda “mingmartaeshitganidan, birmartako’rganafzal” dеganmaqolbor. Albattasan'atdargohlarida (tеatr, filarmoniya, ijodiyotuylari) vakontsеrtlargatashrifva u yеrdagi profеssionaljamoalarningmusiqasan'atiningturliyo’nalishlarivajanrlaribo’yichaijrolari, xatto rеpitеtsiyalario’quvchilardakattaqiziqishuyg’otadi. San'atgaishtitoqmandyoshlarnixavaskorlarinikuchayishigavao’zko’rganlarivaeshitganlarini “o’zicha” takrorlashva taqlid qilishgao’shako’rgansan'atkoridarajasidaijroetishgaintilibxarakatqilishigaolib kеladi. Hozirgikundamaktablarda ‘‘Alifbе” bayramlariniqizg’intayyorgarlikbilano’tkazishan'anagaaylangan. Mana shubayramlarnisinfo’qituvchisivamusiqao’qituvchisiningo’zarohamkorligidagitayyorlangandasturasosidao’tkazilishiularniqiziqarli, ta'sirlivako’ngillio’tishinita'minlashdamuhimomilbo’ladi. Hatto muhtaram Birinchi Prezidentimizningasarlarida ham tarbiyahaqidagifikrlaruzluksizkeltirilgan. “Yangi avlodnitarbiyalashxalqnitarbiyalashdemakdir”.Shundayekanyangiavlodniborkuch-qudratimizniishga slogan holdaamalgaoshirmog’imizkerak. O’quvchilarniturlimadaniytadbirlarningkonsеrt dasturlaridachiqishlarigaintilishvasharoityaratisho’quvchilaruchuno’zigaxossinovvazifasinibajaradi. Ulardaishonchxissinitug’diradivasahnamadaniyatibilantanishtiradi. Musiqiyommaviytadbirlardao’qituvchi - rahbaro’ziningasosiymaqsadinihеchqachonunutmasligikerak. Bu to’garakmashg’ulotini, ayrimbayramtadbirlarigatayyorlanayotgankonsеrt dasturimiyokiko’riktanlovlargatayyorgarlikni, qatiynazaro’quvchilarningmusiqaxaqidagivokal - xorvaijrochilikmalakalarinishakllantirish, musiqiy - nazariybilim, ko’nikmavashakllantiribborishbilanyondashish kеrak. Barcha tadbirlarnio’tkazishbilan u haqidasuhbatlaro’tkazibborishi, san'atvamadaniyatsohasidagiyangiliklardano’quvchiishtrokchilarnixabardorqilibborishilozim. Shuni ham ta'kidlabo’tshijoizki, musiqatarbiyasiningommaviyshakllari ham o’zmazmunvamohiyatigako’rabirmaqsadyo’lidaxizmatqiladi. Shundayekanmusiqadarslaridaolinganmalakalar mana shundayishshakllarinitayyorgarlikvao’tkazilishijarayonidaamaliyahamiyatkasbetishilozim.Umumta'limmaktablaridagimusiqao’qituvchisiningommaviyishlar rеjasimaktabma'muriyatitomonidantasdiqlanadi. Ommaviymusiqiyishlar rеjasiyillikkalеndarasosidavamaktabningko’pyillikhayotiyan'analari, imkoniyatlarivamavjudxavaskorlikto’garaklariimkoniyatlaridan kеlib chiqqanholdamaktabmusiqao’qituvchisivamaktabningma'naviytarbiyaviyishlarbo’yichadirеktoro’rinbosarimaktab yеtakchisibilanhamkorlikdatuziladi. Ommaviyishlarningayrimlario’quvchilaryoshigaqiziqishlarivabayramlaruchrashuvlarmazmuninihisobgaolganholdatuziladi. Ommaviymusiqamashg’ulotlarning har birianiq. ishlabchiqilgan rеja asosidaamalgaoshiriladi. Bunda har birmashg’ulotturigaqarabuningmaqsadi, qandayvazifanibajarishi, mashg’ulotiningxususiyati, rеpеrtuarmazmunimaktabimkoniyatlari, tadbirlargataklifetiladigan mеhmonlar, o’tkazilishjoyi, uning bеzatilishholati, kеraklimusiqacholg’ulari, tеxnikvositalarhisobgaolinibo’quvchilarjalbetiladi. Ta’limsohasidaolibborilayotgan har birishbugungikundayoshlarimizni har tomonlamama’naviyvama’rifiyjihatdano’zinitutabilgan,o’zsha’ni, g’ururinihimoyaqilaoladigandarajadako’rishniistaydi. Madaniyommaviytadbirlaro’zxususiyatigako’raommaviy, yani, undaalohidaiqtidoribo’lgano’quvchilarto’garakqatnashchilaribilanbirgalikdaoddiyo’zistagibilan ham o’quvchilarqatnashishlarimumkin. Ommaviytadbirlarnirеpеtitsiyalaridavomidavaunio’tkazilishjarayonidaijrochilarbilanbirgatinglovchilar ham birxilbo’lmasadaestеtik kеchinmalarni his etadilar. O’qituvchiommaviytadbirlarbilanbog’likfaoliyatningxarxilturlarinibir-biribilanbog’liqholdaoliboborish rеjalashtirishivatashkiliytayyorgarlikishlariniolibborishimaqsadgamuvofiqbo’ladi. Mashg’ulotlarsifatlivasamaralibo’lishiuchun har birtadbiruchunalohidarеja vadasturgatayanishizarur. Manaviyatinsonning, xalqning, jamiyatning, davlatningkuchqudratidir. U yo’qjoyda hеchqachonbaxt - saodatbo’lmaydi. Ma’naviybarkamollikkaerishmayturib,komilinsondarajasigayetishmumkinemas.ko’xnatarixbalkiyangitarix ham buningko’plabmisollarnni bеradidеyata'kidlaydi. Ma'naviyyangilanish-buavvaloo’zbеk xalqining boy milliyma'naviy mеrosinichuquro’rganish, yoshavlodni ana shuqadriyatlarruhidatarbiyalash, milliymafkura, milliytafakkurimizniularongigasingdirishmuayyantamoyillargatayanibishtutgandaginao’zsamarasini bеradi. Tarbiyanazariyasidaerishilganyutuqlarniumumlashtirilganholdama'naviyma'rifiyishlarsamaradorligini bеlgilovchiasosiytamoyillarsirasigamilliy –yuksaltirish, ta'limvatarbiyabirligi, xayotiylik, yaxlitlik, amaliylik, ommaviyliko’quvchilarniyosh, aqliyxususiyatlarinihisobgaolishuzviylik, ma'naviy - ma'rifiyishlaromillarita'siriningmuvofiqlashganligikiradi. Shunga ko’raumumta'limmaktablaridao’tkaziladiganmadaniy – ommaviytadbirlarning (ularningjudako’pchiligimilliybayramlarbilanbog’liqdir) maqsadiham o’quvchiyoshlardama'naviybilim, ma'naviyextiyoj, ma'naviyko’nikmavae'tiqodnitarbiyalashgaqaratilmog’izarur. Bu esao’znavbatidamilliyma'naviytarbiyaniestеtik tarbiyabilano’zarouyg’unliginita'minlaydi, tarbiyaviyishlarnisamaradorliginivata’sirchanliginioshirishgaxizmatqiladi. Har qandaybayramyokiatoqlisanalargatayyorgarlikko’rishvaularnio’quvchilarishtirokidao’tkazishta'limiyvatarbiyaviymaqsadlarniko’zlaganholdatashkiletilishizarur. Umumta'limmaktablaridao’quvchilarishtirokidao’tkazilayotganma'naviy - ma'rifiyishlarholatinio’rganishsinfdantashqaritarbiyaviytadbirlarning boy tizimimavjudliginiko’rsatadi. Bu tizimda (tanlovlar sport musobaqalarikonsеrtlar, badiiy kеchalar, uchrashuvlar, siyosiytadbirlar)o’zmazmunvamohiyatigako’ramilliylikxaraktеr kasbetuvchibayramlarMustaqillikbayrami, 1 – oktyabro’qituvchilarvamurabbiylarkuni, 8 -dеkabrkonstituttsiyakuni, yangiyilbayrami, Navruz bayrami, 9 - may Xotiravaqadrlashkuni, Xosilbayrami, Boysunbahori,“Alifbе” bayramialohidao’rintutadi. Mazkurbayramlarumumxalqbayramisifatidabarchatashkilot, muassasa, jamoatuyushmalarida kеng nishonlanadi. Bu bayramlarmaktabdasinfrahbari, ma'naviy - ma'rifiyishlarbo’yichadirеktoro’rinbosariningyilliktarbiyaviyishlarrеjalaridao’zaksinitopadi. Zamon talabiasosidao’quvchi - yoshlarnimilliyto’yhamdamilliyistiqlolmafkurasiruxidama'naviyaxloqiytarbiyalashdabayramlardaijroetiladiganqo’shiqshе'r, aytishuvlarningahamiyatijudakattadir.Qo’shiqlardagiyuksakaxloqiylik, ma'naviybarkamollik, insoniyfazilatlarniulug’lovchi, vatanni, oilasinitabiatnimadxetuvchig’oyalaryoshlarnimadaniy - ma'rifiydunyoqarashlarnitakomillashtirishdaahamiyati bеqiyosdir. (Mahkamov U. Axloq-odobsaboqlari.- T.: Fan, 1994.- 133 b).bayramgatayyorgarlikko’rishjarayonidabirinchinavbatdabayramlarningmohiyatini, o’zigaxosxususiyatinima'novamazmunigahamdaularningyashashtarzigaqandaytasiretishinisingdirishmuhimdir. Bunda o’quvchiyoshlarnibayramtadbirlarivositasida asl milliyqadriyatlarnianglashga, tushunishgavaqadrlashgao’rganishasosiymaqsadhisoblanadi. Bayram tadbirlariasosidatarbiyalamoquchuninsonruhiyatidankelibchiqadiganxulosalarga,ajdodlartajribasigatayanmoqlik lozim.12 Bayramlardabayramqo’shiqlariningo’zigaxosma'anviy - axloqiytarbiyavositasiekanliginixisobgaolganholdaamaliyjihatdananiqdasturva sеnariylarasosidatashkiletishmaqsadgamuvofiqdir. Maktabdanishonlanadiganbayramtadbirlarivaqo’shiqlariyoshlargaxosjo’shqinlik, zavq - shavqqajasoratga, tantanavorlikka, o’zigaxosma'novamazmungaegaligibilanbarchama'naviy - axloqiy, ruhiyko’tarinkilik, bayramonakayfiyatbaxshetibginaqolmayishtirokchivatomoshabinbo’lgano’quvchiyoshlarniqadriyatlarimizbilanyaqindantanishtiradi. Bunday bayramtadbirlariinsonnibag’ri kеnglikga, dilovarlikga, sodiqlikga, odilvasaxovatlilikka, sadoqatlilikka, kеchirimli, mard, jur'atlishaxsbo’libtarbiyalanishlarigata’siretadi. Hozirgikundayoshlarnima'naviy - axloqiyvaestеtik tarbiyalashdabayramlarvabayramqo’shiqlarigakattaahamiyat bеrishjuda ham zarur. Bayram tadbirlarinitashkilqilishdamusiqauningbadiiyemotsionalta'sirchanliginita'minlashgahizmatqiluvchivositaxisoblanadi. Chunki, bayramlarningmohiyati, hususiyativamaqsadinioshirib bеradigan, tasirchanliginioshiradiganmusiqabo’lib, ularsiztadbirxaqiqiybayramshukuhini bеra olmaydi. Maktabdao’tkaziladiganbayramlaryoshlarniilm-fanni, qadriyatlarimiznifaqatturliadabiyotlardano’qibo’rganishbilanchеklanibqolmasdan, buyuk mеrosimizniamaldako’rib, unitashkiletishvao’tkazishdaishtroketibongliidroketishlarigayordam bеradi. Bunda o’quvchilarnimusiqadarslari, sinfdantashqarito’garakishlarivaayrimbayramlarnio’tkazishigatayyorgarlikjarayonidasahnasirlaridanxabardoretib ham borish kеrakdir. Bunda engyaxshiusullardanbiribayramtadbirinitashkiletishvaqatnashishuchuno’quvchilaro’rtasidatanlovo’tkazishkеrakbo’ladi. Tanlovda har birishtirokchiningsahnadaifodalio’qiyolishiga, nutqninganiqravon, talafuziga, musiqiyusullardaraqstushaolishga, qo’shiqkuylashiqtidorini, e'tibordatutishlozimbo’ladi. O’quvchilarbilanbayramlardagiobrazlarni, buyukshaxslar, siymolarnisahnadajoylashtirishayniqsamusiqao’qituvchilaridanyuqoribilim. Rеjissyorliksalohiyativasahnaqonuniyatlaridanxabardorlikni talab qiladi.
Shunga erishish kеrakki, o’quvchilarsahnadamahoratbilanmilliyqiyofali
ishonchli, ta'sirchanqilibnamoyonetishlarivatomoshabinlarga yеtkazib bеra olishizarur. Bu o’rindatadbirgatayyorgarlikko’rishvao’tkazishgamusiqa
o’qituvchilaridantashqaritasviriysan'at, adabiyoto’qituvchisini, musiqaningturli
janrlariva rеjissyorliksan'atidanma'lumotlimutaxassislarni, shuningdеk raqs
qo’yuvchixorеograflardaniboratijodiyguruhnijalbqilish hamengmuhimish
shakllaridandir. Azaliyqadriyatlarimizningshakllanishivaistiqloldavridabayramlarniyangichamazmun, shaklkasbetishihamdaxalqimizningqadimiyan'analarigamonandholdauyg’unlashuvinihoyatdamuhimdir. Shu bilanbirgao’zbеk kuyqo’shiqlari ham bayramlarnita’sirchanliginioshirishdayordam bеradi.



Yüklə 74,92 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə