Tövh d V cmu

Tövhid
qid
cmu si
 
89
 
Yeddincisi: C naz  namaz n formas : Dörd t kbird n ibar tdir. Birinci 
kbird n sonra  l-Fatih  sur si oxunur.  bn Abbasdan (Allah ondan v  
atas ndan raz  olsun) varid olan s hih h dis
sas n 
r onunla yana  q sa 
sur , bir v  ya iki ay  oxunsa daha yax
r.Sonra ikinci t kbir edilir v  
namazda t
hhüdd  oxunan salavat duas  oxunur. Sonra üçüncü t kbir edilir 
 bu da deyilir:  
“
 , 
 , 
 , 
 , 
”
 
(Allahumm -fir lih yyin  va meyyitin , va 
hidin  va  aaibin , 
va sa rin  va k biirin , va z
rin  va uns
) 
(Allah m, diriml rimizi v  ölül rimizi,  ahidl rimizi v   burada 
olmayanlar , az ya lar
 v  böyükl rimizi, ki il rimizi v  qad nlar
 
ba la!) 
 
“
 ,  
”
 
(Allahumm  m n  hy yt hu minn , f hyihi al -lisl m, va m n 
vaff yt hu minn  f tavafhu al -liim n) 
(Allah m, bizl rd n ya atd qlar
salam üz rind  ya at! Bizd n v fat 
etdirdikl rini iman üz rind  v fat etdir!) 
 
 
 
 
(Allahumm -fir l hu var-h mhu, va aafihi va afu anhu, va  krim 
nuzul hu va vassi m dxal hu, v silhu bil-m i vas-s lci val-b radi va n qhi 
min l-xataay  k
 n qqeyt s-sovb l- by da min d-d
si, va  bdilhu 
ran xayran min d rihi va  hl n xayran min  hlihi va  dxilhul-c nn
 va 
izhu min az bil-qabr va az bin-n r va  fsih l hu fii qabrihi v  n vvir 
hu fiihi) 
(Allah m, onu ba la! R hm et! fv et! Günahlar  sil! Ged
yi yeri 
ram tli et! Daxil olacaq yeri geni ndir! Onu su, qar v  soyuq su il  yu! 
talar  t mizl  nec  ki, a  paltar  çirkabdan t mizl yirs n. Evini daha xeyirli 
ev il
z et! Ail sini d  daha xeyirli ail  il
z et! Onu c nn
 daxil et! Onu 
br  zab ndan, c
nn m  zab ndan özün  s nd r! Q brini geni ndir v  
orada onun üçün nur et!) 
 

---

Tövhid
qid
cmu si
 
 
90
 
“
 ”  
(Allahumm  L  tuharrimn
crahu va l  tudill
 b ad hu) 
(Allah m, onun mükafat ndan bizi m hrum etm ! Ondan sonra bizi 
azd rma!) 
Sonra dördüncü t kbir edilir v  sa  t
 bir d
 salam verilir.  
Müst
bdir ki, h r d
 t kbir edildikd
ll r qald ls n. 
r öl n 
qad nd rsa, o zaman dua“H
” (t r. Qad n cinsind ) il  deyilir. 
r iki n
r 
ölübs , o zaman dua “HUM
” (t r. ikilikd ) il  deyilir. 
r çox ölübs , o 
zaman dua “HUM” (t r. c md ) il  deyilir. 
r u aqd rsa, o zaman yuxar dak  
ba lanma duas n 
zin  növb ti dua deyilir:  
 
 
 
 
 
 
(Allahumm  icalhu f ratan va z xran livaalideyhi va  fiian muc
n. 
Allahumm  s qqil bihi m vaaziin hum  va  azim bihi ucuurahum  va 
lhiqhu bisaalihi s
fil-muminiin vac-alhu fii k
ti  brahim. Va qihi bi 
rahm tik  az
l-c
nn m) 
 (Allah m! Onu valideynl ri üçün (c nn
 girm kd  onlar ) qabaqlayan, 
saxlan lan bir nem t v  duas  q bul olunan bir  fa tçi et! Allah m! Onun 
say sind  onlar n (yax
l) t
zil rini a r et v  onlar n mükafatlar  bö-
yük et! Onu 
lisaleh möminl
 qovu dur v brahimin himay sin  götür. Öz 
rh
tinl  onu C
nn m  zab ndan qoru!) 
mam n ki i c naz nin ba  t
find  v  qad n c naz nin is  orta 
hiss sind  dayanmas  sünn tdir. 
r c naz  ki i v  qad n olarsa, ki i c naz  
imam n d rhal qaba nda, qad n c naz  is  ondan sonra qibl  t
fd  
qoyulur. 
r onlarla yana  kiçik u aqlar da olsa, qad n c naz
n qabaqda 
lan u
, sonra qad n, sonra q z u
 qoyulur. O lan u
n ba  ki i 
naz nin ba  il  eyni s viyy
, qad n c naz nin ortas  is   ki i c naz  nin 
ba  il  eyni s viyy
 olur. H mçinin, q z u
n ba  qad n c naz nin ba  
il  eyni s viyy
 olur. Qad n ortas  is  ki in ba  il  eyni s viyy
 qoyulur. 
Bütün namaz q lanlar imam n arxas nda dayan rlar. 
r bir n
r yer tapmasa 
imam n sa nda dayan r.  
kkizincisi: Meyitin d fn olunmas n formas :   ri td  g
n bir 
insan n ortas  q
r d rin qazmaq v  qibl  t
 “l hd” (yana qazmaq) 
etm kdir. Meyit l hd  sa  yan  üz rind  qoyulur. K
nin düyünü aç r, lakin 
n ç xard lm r, sad
 düyünü aç q  kild  burax r. Meyit ist r ki i olsun, 

---

Tövhid
qid
cmu si
 
91
 
ist rs  d  qad n olsun üzü aç lm r. Sonra k rpic il  ba lan r v  palç q il  
rkidilir ki, torpaq a rtmas n. 
r k rpic olmasa, o zaman torpa  saxlamaq 
üçün lövh
r v  ya da lar v  ya da taxtadan istifad  olunur. Sonra onun 
üz rin  torpaq tökülür. Q br  qoyark n bel  dem k müst
bdir: 
 
 
 
Bismill hi va 'alaasunn ti R suulill hi. 
«Allah n ad  il  v  R sulullah n Sünn si üzr !  
brin üstü bir qar  qald
r. 
r imkan olarsa onun üz rin  kiçik 
da lar qoyulur v  su s pilir.       Mü ay t ed nl r is  q brin yan nda dayanaraq 
meyit üçün dua edirl r. Çünki Pey bm r (Allah n salam  v  salavat  onun 
üz rin  olsun) d fn etdikd n sonra orada dayanaraq bel  deyib: “Qarda
z 
üçün ba lanma ist yin! Onun üçün sabitçilik ist yin, çünki o indi sor u-sual 
olunur.” 
 
Doqquzuncusu: C naz  namaz  q nmayan üçün d fnd n sonra c naz  
namaz  q lmaq  ri
 müvafiqdir ;  Çünki,  Pey bm r  (Allah n  salam   v  
salavat  onun üz rin  olsun) bel  edib. Ancaq d fn olunandan biray içind  v  
ya ondan da az müdd t keçdikd  q
r. 
r bundan çox müdd t keçibs , 
br üçün c naz  namaz  q lmaq  rit  müvafiq deyil. Çünki Pey mb rin 
(Allah n salam  v  salavat  onun üz rin  olsun) d fnd n bir ay sonra q br üçün 
naz  namaz  q lma  bar
 heç n  n ql olunmay b.  
Onuncusu: Meyitin qohumlar n insanlar üçün yem k haz rlamas  
icaz li deyil.  hab
rir ibn Abdullah  l-B
li-d n (Allah ondan raz  olsun) 
n r vay td  deyir:  “Biz ölünün ail sinin yan nda bir yer  y
ma  v  
onlar n xör k haz rlama
 onun üstünd  f ryad edib, a lama a b rab r 
(bir günah) hesab edirdik”.(  mam  hm d yax  isnadla r vay t etmi dir). 
Lakin ölünün ail si v  ya onlar n qonaqlar  üçün yem k haz rlamaqda etm kd  
heç bir problem yoxdur. Qohumlar v  ya qon ular n öl nin ail si üçün yem k 
haz rlams  b
nil n 
ll rd ndir. Çünki Pey mb
 (Allah n salam  v  
salavat  onun üz rin  olsun)  C
r ibn  bi Talibin (Allah ondan raz  olsun) 
ölüm x
ri  amdan g ldiyi zaman onu qohumlar na  mr etdi ki, C
rin ail si 
üçün yem k haz rlas nlar v  bel  dedi: “Onlar n ba
 qatacaq bir müsib t 
lmi dir”.   

---