Türkce farsca söZLÜk a b c حروف الفبای یک زبان.الفبا A

Elənmiş انجام شده . اقدام شده

Eli türk دختری از تبار ترکان

Elik خانزاده . نجیب زاده

Eliz تمیز . پاکیزه

Elkin میهمان . سیاحت کننده

Elləşdirmək اجتماعی کردن . عمومی کردن

Elləşmək اجتماعی شدن

Ellik عمومی . همگانی

Ellikdə همگی . جمیعا

Elman سمبل و نشانه ی ایل

Elmira تمثیل کننده ی ایل. به صورت المیرا وارد زبان فارسی شده است

Elnaz نازنین قبیله . ناز ایل

Eltər وطن پرست

En dayirəsi خط استوا

En عرض . پهنا . فراخی . گشادی . وسعت

Endirici کاهنده

Endirim تخفیف . سرازیری

Endirim تخفیف . گذشت . شیب

Endirmə اسقاط . به زیر کشی . تخفیف

Endirmək پایین آوردن . تخفیف گرفتن . پایین کشیدن . آویزان کردن . کم کردن . ارزان کردن . زدن . کشیدن . انداختن . محروم کردن . لطف کردن . التفات کردن . فرود آوردن . پیاده کردن . تنزل دادن . ساقط کردن . کاهش دادن . ضربه وارد کردن . سرازیر کردن . فروتنی کردن

Enən نزول کننده . پیاده شونده

Enər çıxar آسانسور

Enər دامنه ی کوه . نشیب

Eninə zolaqlı حلقوی

Eniş سرازیری . نشیب

Enləm عرض جغرافیایی

Enlənmək عریض شدن . بزرگ شدن لباس . پراکنده شدن . پخش شدن . شادمان شدن . افتخار کردن

Enləşmək عریض شدن

Enlətmək عریض کردن

Er زود

Era قرن . سده . مبدأ تاریخ میلادی . دوره ی تاریخی مهم

Ergec دیر و زود

Erkək نر . مذکّر . منسوب به مذکّر . گوسفند نر . قوچ . مرد . مانند مرد استوار . زمخت . بی نزاکت

Erkəkləmə بلوغ . زبری

Erkən زود . اول وقت . صبح زود . پیش از موعود . به معنی چوب بالای در نیز آمده است

Ermə وصول . اتمام

Ertə çağ صبحدم . صبح زود

Ertə پیشین . قبلی . زود هنگام . صبح زود . در حال حاضر در ترکیه به معنای بعدی و پسین کاربرد دارد.مثلا :بازار ائرته سی=دوشنبه

Ertəgi داستان

Ertik مسلک

Ertin اندوهگین

Ertinqu فوق العاده . ویژه

Eş anlamı مترادف . هم معنی

Eş çağ همزمان

Eş çəkim فتوکپی

Eş dəyər معادل . هم ارز

Eş qollu üçgən مثلث متساوی الاضلاع

Eş qollu متساوی الاضلاع

Eş ölçər ایزومتری . هم اندازه

Eş yapı همشکل . همریخت

Eş yönlü همسو . همگرا

Eşdirmək پیچاندن . سوراخ کردن . بافتن

Eşidən شنونده

Eşik baca گذر . اطراف . دور و بر

Eşik بیرون . طرف بیرون چیزی

Eşiklik بیرونی . دوری . صحرا

Eşilməz محکم . سفت

Eşim کوشا . پرتلاش

Eşişləmək مخلوط کردن

Eşişmə اختلاط

Eşişmək مخلوط شدن

Eşit برابر . مساوی

Eşitdirmək به گوش کسی رساندن

Eşitgən شنوا . دقیق

Eşitmək شنیدن . احساس کردن . گوش فرا دادن . حرف شنوی داشتن . نصیحت پذیرفتن

Eşitsiz نابرابر . نامساوی

Eşlək استوایی

Eşləm کپی . رونوشت . هماهنگ

Eşləşik موافق

Eşləşim موافقت

Eşləşmək همسان شدن

Eşmə تاب داده . تابانده شده. پیچیده شده . نوعی بازی کودکانه با قاپ .جستجو . کاوش

Eşmək جستن . کاویدن . زیرورو کردن .تاب دادن سیبیل . درست کردن با انگشت . دستکاری کردن . تابیدن . پیچ دادن . کندن . کاویدن همراه با کندن . پیله کردن . بد افتادن با کسی . روپوش زنانه که دارای آستین های کوتاه و یقه ی خزدار

Eşsək تخته ی اتو کشی . میز اتو

Eşşək balası کرّه خر

Eşşək الاغ . خر . نفهم

Etdirkən فعل متعدی

Etdirmə انجام . اقدام

Etdirmək باعث انجام کاری شدن

Etkən موثر . فعال

Etki فعل . عمل . تأثیر

Etkiləmə تأثیر گذاری

Etkiləmək تأثیر گذاشتن. موثر واقع شدن

Etkilənmək تأثیر گرفتن

Etkiləşim تأثر

Etkiləşmək تأثیر گذاشتن

Etkiləyici تأثیر گذار

Etkili مؤثر

Etkin فعال

Etmə انجام . اقدام

Etmək انجام کردن . دادن .کردن

Etmən عامل . فاعل

Etniz مزرعه

Ev açmaq متأهل شدن

Ev altı انبار . زیر زمین

Ev arası خانوادگی

Ev arvadı زن خانه دار

Ev bücəyi سوسک

Ev quşu پرنده ی خانگی

Ev tikmək خانه ساختن . خانه بنا کردن

Ev tökmək خانه تکانی مردن

Ev yaran دزد

Ev خانه . منزل . اتاق . انجمن . خانواده . خانگی

Evcil اهلی . دوستار خانه و خانواده

Evdaş همسر . زن

Evdimə جمع آوری

Evdimək جمع کردن

Evdinmək جمع شدن . به جمع ملحق شدن . خود را جمع و جور کردن

Evet آری . بلی

Evgin شتابان

Evin جوهر . اصل . خود . هسته یا دانه . تخم . مایه و اصل هر چیز . عصاره

Evləniş ازدواج

Evlənmək ازدواج کردن

Evli متأهل

Evlilik تأهل

Evran بخت . شانس

Evrən dəyər پارامتر

Evrənsəl جهان شمول . جهانی

Evrənsəllik جهانی شدن

Evrim تکامل

Evrişmək جمع شدن . روان شدن به سوی چیزی . یاری رساندن به زیر و رو کردن یا برگرداندن چیزی

Ey belə ای همچین

Ey اعتراض . ندا

Ey ای . یا . با توجه به لحن،گاهی اوقات نارضایتی را می رساند.

Eyi خوب

Eyitəc فرهنگ . آموزش

Eyitici آموزگار . مربی

Eyitilmək پرورش یافتن

Eyitim آموزش . تربیت

Eyitimçi مربی

Eyitimsəl تربیتی

Eyitişim جدل

Eyitmək تربیت کردن

Eyitmən مربی . آموزگار

Eyləm فعل . عمل

Eyləmlik مصدر

Eyləmsəl فعلی

Eymən مطمئن

Eyrəmə ساخت . جعل

Eyrəmək ساختن . جعل کردن

Eyrəti جعلی . مصنوعی . مستعار

Eyrətmək جعل گردانیدن

Ədəbsiz بی ادب . به همین صورت و معنا وارد زبان عربی شده است

Əfil əfil əsmək بسیار شدید لرزیدن

Əfil عاجز . ناتوان . در مورد انسان وحیوان به کار می رود

Əfsəmə غربالگری

Əfsəmək غربال کردن . جدا کردن . اضافات از حبوباتی چون گندم و برنج

Əhəri نوعی شیرینی گِرد و لذیذ که در تبریز پخته می شود . نوعی کفش که نوکش به بالا برگشته است.

Əhvəl سفیه . نادان . خیره سر(گویش زنجان)

Ək پسوند . ضمیمه . پیوست

Əkər دهقان . برزگر . اجاره دار . مزارع

Əkinçi کشاورز

Əkinəcək کشتنی

Əkinlik مزرعه . کشتزار

Əkiş طرز کاشت

Əkləm مفصل استخوان

Əkləmə الصاق . ضمیمه

Əkləmək الصاق کردن . ضمیمه کردن

Əklənti پسوند . پیوند

Əklik پیوست

Əkmək محصول . کشت و زرع . نان . غذا . زاد وتوشه . کاشتن . کشت کردن . نهال نشاندن . تخم پاشیدن . بذر افشاندن . از سر باز کردن . دک کردن . قال گذاشتن . در بردن . مخفی کردن

Əkməkçi کشاورز

Əl ağacı چوبدستی . نان آور خانه

Əl altı دست پرورده . زیر دست .دست نشانده . مطیع . فرمانبر . دستیار . وردست . دم دست . بغل دست . یواشکی . پنهانی

Əl borcu قرض دستی

Əl dəyişik معاوضه

Əl əməyi کار دستی

Əl işi کار دستی

Əl otağı اتاق نشیمن

Əl üstü روی دست .با عجله

Əl vermək دست دادن . با کسی به منظورسلام و دوستی دست دادن . اتفاق افتادن . رخ دادن . یاری کردن . دست رساندن

Əl دست . پاهای پیشین جانوران . دفعه . بار . ردیف . سمت . جهت . طرف . شرکت .مشارکت . وسیله . توسط . نوبت . یک دور بازی(در قمار). وعده . پرس غذا . مهارت و استادی در کار یدی

Əlbət البته

Əlbir همدست . هم آواز . دست به یکی

Əlcə به اندازه کف دست . مقدار کم

Əlcək دستکش . دستگیره ی داس و غیره . مونس . همدم

Əldək بصیرت . توانایی . دستاورد

Ələ düşmək گیر افتادن . به دست آمدن

Ələ tilik لامپ الکتریکی (گویش خوی)

Ələcək دسته ی هاون چوبی

Ələk ماشو . غربال

Ələngə استخوان خشکیده

Ələngi ال+انگی. دستبند . حلقه ای از فلز قیمتی یا جنس دیگر که برای زینت در دست می کنند . به صورت النگو وارد زبا فارسی شده است

Ələnmək بیخته شدن . ریختن . (باران) پاشیدن(گرد وخاک) . دست چین شدن

Ələşdiri نقد . باز بینی

Ələşdirmə نقّادی

Ələşdirməci منتقد . بازبین

Ələşdirmək مورد نقد قرار دادن . بازبینی کردن

Əlikmən چراغ دستی

Əliş استاد . ماهر

Əlkin میهمان . مسافر

Əlləmə نوازش . دست زنی . لمس . سنگ . صخره

Əlləşdirmək دست مالی کردن . دست بردن . با دست به هم زدن . ور رفتن . انگولک کردن . به تلاش برانگیختن

Əlləşkən کوشا

Əlləşmə تلاش . جهد . درگیری

Əlləşmək تلاش کردن . کوشیدن . ور رفتن . درگیر شدن . زور آزمایی کردن

Əlli ayaqlı زرنگ . لایق

Əlli عدد پنجاه . دست دار . دسته دار . چالاک . پرزور

Əlməşik هراسان . مضطرب

Əlyazma دست نوشته

Əmcək پستان حیوانات . پستان . نوک پستان

Əmçi پزشک . دکتر

Əmək çəkmək کار کردن

Əmək کار . تلاش . زحمت

Əməkçi کارگر . کارکن

Əməkdar اهل حرفه . کارآزموده . کهنه کار . شایسته .لایق . عنوان افتخار که در آزربایجان به هنرمندان و کارگران نمونه داده می شود

Əməkdaş همکار . کارمند

Əməkli بازنشسته

Əməlbaz حیله گر . باتدبیر

Əmən جان . روح . حیات . گودالی که برای درخت کاری می کَنند. درخت جنگلی

Əmiş مکش . طرز مکیدن . موعد مکیدن

Əmişmək شیر خوردن چند بچه . همدیگر را مکیدن

Əmmə مکش . مک زنی

Əmməlik پستان

Əmzək لوله . نایژه . ضعیف . بچه ی شیر خور .کودن . ترسو

Əmzik شیشه ی شیر نوزاد . پستانک . شیر خواره . ملاج

Əmzikli بچه ی شیر خواره . مادری که بچه ی شیرخوار دارد . پستانک دار

Ən sonra آخرین

Ən ادا . ترین . علامت صفت عالی . علامتی برای تأکید و برتری . عرض . پهنا

Əncik اسباب بازی

Əndərmək یکدفعه ریختن(مایعات) . خالی کردن . سرازیر کردن

Əndirmək پایین کشیدن . پایین آوردن

Əng چانه . زنخدان . فک پایین . علامت و نشانه ای که روی مال التجاره می زنند . لوحه ای که بر گردن حیوان می آویزند. داغ یا چاکی که بر گوش گوسفند یا بز می زنند. به همین صورت و به معنای افتراء وارد زبا فارسی شده و اصطلاح انگ زدن نیز از همین ریشه پدید آمده است

Əngov پر حرف

Əprək پوسیده . فرسوده .پیر

Əprik کهنه . فرسوده

Əprimə پوسیدگی . نابودی

Əprimək پوسیدن . از بین رفتن . ریختن

Əprimiş پوسیده

Əprinti پوسیده

Əpritmək پوسانیدن

Əpsəm خاموش

Ər suyu منی . اسپرم

Ər مرد . شوهر

Ərbə تراز . مبنا

Ərdəm فضیلت . فرهنگ .معرفت . شخصیت . مردانگی

Ərdov پساب . آب کثیف . هیولا . غول . موجود خیالی و ترسناک

Ərəvoş هرس

Ərgin مایع . مذاب

Əridən حلّال . ذوب کننده . آب کننده

Əridici ذوب کننده

Əril مذکّر

Ərimək ذوب شدن . حل شدن . آب شدن . به حالت مایع درآمدن . خجالت کشیدن . خجل شدن . از خجالت آب شدن . نحیف شدن . لاغر شدن . در رفتن . جیم شدن . به تدریج از بین رفتن و محو شدن

Əriməz غیر قابل حل . نامحلول

Əriş arğac تار و پود

Əriş تار . مخالف پود . طولی . نخ طولی در فرش و پارچه . هدف . آرمان

Əritmək ذوب کردن . حل کردن . به حال مایع در آوردن . آب کردن . فروختن . خرج کردن . مصرف کردن . لاغر کردن . آب کردن گوشت و چربی بدن . هضم کردن . به تدریج محو کردن و از بین بردن

Əritmən ذوب کننده

Ərk آزادی . پشت گرمی . چشمداشت . نفوذ . اقتدار . دژداخلی . قلعه . دیوار . سلطه . اِشراف . به صورت «الاریکه» به معنای مرصّع نشان و اورنگ وارد زبان عربی شده است

Ərka پسر بچه . کودک

Ərkana آزاد . مستقل

Ərkansız ناسزایی به معنای بی ایمان . بی دین و بی شخصیت

Ərkə انرژی

Ərkin آزاد

Ərkinçi آزادیخواه . لیبرال

Ərkinlik آزادی

Ərov پساب . چرکاب صابون

Ərsəmə بلوغ . جفت خواهی

Ərsəmək رشد کردن . طلب جفت کردن . بالغ و رشید شدن

Ərsik مرد گونه . شبیه مرد

Ərsoy از تبار دلاوران

Ərvaz همیاری

Ərzəl بی ارزش

Əsba حصبه

Əsdirmək وزاندن . لرزاندن . تکان دادن . به هیجان آوردن . ول گشتن

Əsər وزان

Əsin نسیم . الهام

Əsinləmək الهام بخشیدن

Əsinmək الهام گرفتن

Əsir yesir بی چیز . بیچاره . بی کس . ناتوان . دست و پا بسته

Əsirgəmə مضایقه

Əsirgəmək دریغ داشتن . منع کردن . مضایقه کردن

Əski bilimi باستانشناسی

Əski کهنه پاره . کهنه ی بچه . پارچه ی کهنه . کهن . قدیم . قدیمی . با تجربه . سابق . مندرس . پاره پوره . باستانی

Əskik کم . کسر . کمبود . کاستی . کم ارزش . بی مقدار . آدم پست و کم مایه

Əskilmək ذلیل شدن . افت کردن . کاهش یافتن . کوچک شدن . کم بهاء شدن . کوتاه شدن . قطع شدن

Əskilmiş کاهش داده شده . کم شده . ناقص شده

Əskiltmə مناقصه

Əskiltmək ذلیل کردن . ناقص کردن . کم کردن .کسر کردن . کاهش دادن . بی مقدار کردن . پست کردن . از نفوذ انداختن . کوتاه کردن

Əskiyi دست کم . حداقل

Əsmə iflic بیماری پارکینسون

Əsmə وزش . لرزش .تشنج

Əsməcə لرزش . لرز . تشنج . رعشه . تب و لرز

Əsmək وزیدن . لرزیدن . تکان خوردن . به هیجان آمدن . عصبانی شدن . بیش از حد اشتیاق داشتن

Əsnək خمیازه . حلق . الاستیک . سوراخ هوا در جلوی تنور

Əsnəmə دهن درّه . خمیازه

Əsnəmək خمیازه کشیدن

Əsti نسیم . باد

Əşkək پاروی کشتی

Ət döyən گوشت کوب

Ət گوشت . بدن . اندام . آبگوشت

Ətbaş بی عقل . دیر فهم

Ətçəkən ماشین چرخ گوشت

Ətçi قصاب . گوشت فروش

Ətdaş میزان . معیار . اندازه . سبک سنگین

Ətək yazı پاورقی . زیر نویس

Ətək دامن . دامنه . دامنه ی کوه . قسمت آویزان شاخه ی درخت

Əvədəmə غلتش

Əvədəmək غلتیدن

Əvəzlik ضمیر

Əyə سوهان

Əyələmə سوهان زنی

Əyələmək سوهان زدن

Əyər چنانچه

Əygi منحنی

Əyik خمیده . منحنی . کج . مایل .اریب . سرازیر . شیب دار

Əyilgən val میل لنگ

Əyili مایل

Əyilim تمایل

Əyilmə کجی . انحراف

Əyilməz مغرور . شکست ناپذیر . سرفراز

Əyin قواره . قامت . تن . بدن . اندام .لباس . به معنای کج شده نیز استفاده می شود

Əyinsəl بدنی

Əyirmə ریسندگی

Əyirmək ریسیدن

Əyirmən ریسنده

Əyiş انحنا

Əyləc ترمز . لگامه

Əylək سایبان

Əylənilmək سرگرم شدن

Əyləniş تفریح . سرگرمی

Əyləşik نشست . جلسه

Əyləşmək نشستن . جلوس کردن . سکونت کردن . اقامت کردن . ساکن بودن . مقیم بودن . مجلس سوگواری ترتیب دادن . برای بازدید عید و غیره در خانه ماندن

Əylim تمایل . منحنی . انحنا

Əymə تمایل . خمکاری . خمیدگی . کمانی . قسمت کمانی چرخ عرابه

Əymək خم کردن . کج کردن . به سویی مایل کردن . خماندن . خمیده کردن . خمکاری کردن . تا کردن . منحرف کردن . تحریف کردن . راضی کردن . مطیع کردن

Əynəz ریز. ضعیف . ظریف

Əyri کج . منحنی . قوس . کمان . خمیده . کج و مایل . نادرست . کج دست . همچین نام سازی است که در فارسی چنگ می نامند

Əyrilmək کج شدن

Əyrim انحناء . گرداب . نمد زیر زین

Əzdirmək لوس کردن . ننر کردن . چیزی را توسط کسی له کردن

Əzər کوبنده

Əzgin له شده . غر شده . کوبیده شده . خسته . کوفته

Əzilmə کوبیدگی . ناز . غمزه . چم و خم

F ف . یکی از حروف صامت زبان ترکی آزربایجانی است که جزء حروف صامت گنگ ، لب و دندان و اصطکاکی گروهبندی می شود . این حرف شبه صامت است.

Fal پیشگویی . طالع . قاچ

Fayiz بهره . ربح . فرع . تنزیل . درصد . پورسانتاژ

Fel حیله . نیرنگ . دو و کلک . ترفند

Fərik مرغ جوان یک ساله . جوجه پرندگان . نیمچه مرغ . جوجه مرغی که هنوز به تخم نیامده است . جوجه کبک

Fılıq بدون پوست . پوست کنده . لخت . غلفتی

Fırça قلم مو . برس . به صورت فرچه وارد زبان فارسی شده است

Fırfıra چرخنده . به ورت فرفره وارد زبان فارسی شده است

Fırıq زار . خراب . بد . وخیم

Fırıldaq چرخان . کلاهبرداری . مکر و نیرنگ . بند و بست . به آدم سبک گفته می شود که زور به هیجان می آید و معرکه گردان می شود . قاشق هر آش

Fırlamaq چرخاندن

Fırlatmaq چرخاندن . گردانیدن

Fırlı دارای برآمدگی . کوهان دار

Fısqı فوّاره . به صورت فیسقیه به همین معنا وارد زبان عربی شده است

Fısqırmaq سیگار کشیدن . بیرون دادن

Fişək تیرپخش . گلوله ی تفنگ و تپانچه . فشفشه . به صورت فشنگ وارد زبان فارسی شده است

Fışfışa فوران آتش . لوله ی باریک از مقوا یا کاغذ که در آن باروت ریزند و آتش بزنند . بیشتر در آتش بازی به کار می رود . به صورت فشفشه وارد زبان فارسی شده است

Fışqa سوت . مدفوع خر . (گویش مرند و جلفا) . آدم لوده