13
ÖĞRENME FAALİYETİ -2
Biber turşusu üretebileceksiniz.
Ø
Biber turşusu yapımında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Araştırınız.
Ø
Turşusu yapılan biber çeşitlerini araştırarak sınıf ortamında arkadaşlarınızla
paylaşınız.
2. BİBER TURŞUSU
2.1. Biberin Özellikleri
Turşu üretiminde biberin önemli bir yeri vardır. Turşu yapımında sebzelerin değişik,
duyusal bir kalite kazanmaları, diğer yöntemlere oranla daha az enerjiye gereksinim
duyulması ve daha küçük moleküllü bileşiklere dönüşmesi, laktik asit fermantasyonu
yöntemini
son
yıllarda
öne
çıkarmıştır.
Özellikle
biberlerin
turşu
olarak
değerlendirilmesinde, hoş bir aroma kazanması ve çiğlik tadının kaybolması önemli bir
neden olmuştur. Biberlerin değerlendirilmesinde kurutma yöntemi yaygın olarak
kullanılırken bugün bunun yerini laktik asit fermantasyonu ile turşu yapımı almıştır.
Dünyada biber kalibrasyonunda sadece boy ölçüleri kullanılır ve cm olarak boylara
göre 1. 2. ve 3. sınıf biberler şeklinde sınıflandırılırlar.
Ø
1. Sınıf sivri biber: 3- 6 cm boyunda
Ø
2. Sınıf sivri biber: 6-10 cm boyunda
Ø
3. Sınıf sivri biber: 10-15 cm boyunda
Ø
Diğerleri: 15 cm'den büyük olanlardır.
Resim2.1: 1.sınıf biberler
Resim2.2: 2. sınıf biberler Resim2.3: 3.sınıf biberler
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
ARAŞTIRMA
14
Piyasaya ilk kez Yunanistan tarafından tanıtıldığı
için “Yunan biberi” olarak da anılan sap tarafı toplu ve
uca doğru sivri koni biçimindeki biberlerde ölçüler daha
farklıdır. Bunlar 3–10 cm arasında değişen
boyutlardadır.
Resim2.4: Yunan biberi
2.2. Biber Turşusu Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar
Biber turşusu üretiminde en önemli olan husus, biberin ortalama 1 ay hiç hava
almayacak şekilde fermantasyonu sağlamaktır. Bu nedenle biber turşusu küçük ve hava
geçirmeyen kaplarda hazırlanabilir. Bu amaçla genellikle 20 L’lik içleri laklı tenekeler ile
20–250 L’lik ağızları contalı ve basınca dayanıklı plastik fıçılar kullanılır.
Küçük hacimli kaplarda özellikle tenekelerde biber turşusu üretimi çok pahâlı bir
yöntemdir. Son yıllarda turşu işletmelerinin çok büyük kapasitelere ulaşmalarından ötürü,
tenekede biber turşusu üretimi için alternatif olarak daha ekonomik yollar aranmasını ve
daha ucuz bir üretim biçiminin geliştirilmesi arayışlarını getirmiştir. Plastik sanayindeki
büyük gelişmenin de yardımı ile tenekelerin yerini daha büyük hacimli plastik fıçılar
almıştır. Ancak hâlen tenekeleri kullanan işletmeler vardır.
Resim2.5: Ön işlemler
Tenekeler ve fıçılar yıkanarak hazırlanır. Turşuluk biberler kaplara doldurulur.
Biberlerin hacimleri ağırlıklarına göre çok fazla olduğundan kaplar içine çok az miktarda
biber sığmaktadır. Kabın hacmine göre biber ağırlığı % 35-% 38 olmaktadır. Bu duruma
göre 100 L hacimli bir fıçıya 35-38 kg biber doldurulabilmektedir. 20 L’lik tenekelere en çok
7 kg biber konabilir. Kapların içine işletme talimatına uygun olarak aromatik bitki tohum
yaprak ve drogları konulabilir. Fermantasyonu hızlandırmak amacıyla şeker de eklenebilir.
Hazırlanan salamura kaplara doldurulur. Salamura biberlerin tamamını örtmelidir.
Salamura bileşimi;
Ø
% 9 - 10 tuz
Ø
% 2.5 - 3 alkol/ üzüm sirkesi olmalıdır.
15
Kapaklar kapatılmadan önce yarım saat kadar ağızları açık bırakılarak, hava çıkması
sağlanmalı ve sonra sıkıca kapatılmalıdır. Plastik kaplar hemen serin bir yerde
fermantasyona bırakılır. Tenekeler ise 1-2 saat kadar devrik şekilde bırakılır. Böylece hem
kapakların sızdırıp sızdırmadığı ve hem de kalan havanın bir bölgede yoğunlaşması
engellenmiş olur. Böylece fermantasyona terk edilen biber turşuları ancak fermantasyon
ortamı tam oluşmuşsa bir ay, aksi hâlde bir buçuk ay sonra açılabilir. Biber turşuları ya bu
şekilde teneke ile pazarlanır veya tenekeler açılarak çıkarılan biberler kavanozlara dizilerek
satışa çıkartılır.
Fıçıdaki biberler fermantasyon tamamlanınca fıçıların ağızları açılarak kavanozlara
alınır ve salamura dolumu yapılır. Dolum hattında ağızları vakumla kapatılır ve 70 - 75°C
derecede 20 dakika pastörize edilir.
Biber çeşidine göre salamuranın tuz ve asidi farklılık gösterir. Acı biberler için asit
ortamının biraz yüksek olmasında yarar vardır. Bu bakımdan salamuranın asitliği % 3,5
olabilir. Asitliği artırmak için asetik aside ek olarak % 0.5-1.0 oranında sitrik asit verilebilir.
Biberlerde renk stabilizesini sağlamak amacı ile salamuraya riboflavin katılabilir. Riboflavin
miktarı 15–50 ppm kadar olabilir. Koruyucu olarak en çok % 0.1 oranında sodyum benzoat
ilavesi yapılmaktadır. Ancak fermantasyon öncesinde sodyum benzoat ilavesine gerek
yoktur.
Bu uygulamaların dışında taze biberlerden kavanozlarda biber turşusu da
yapılabilmektedir. Bunun için ince uzun sivri biberler yıkandıktan sonra aynı boyda olanlar
bir parti teşkil etmek üzere kavanozlara elle doldurulur. Üzerine daha önceden hazırlanmış
olan salamura dolumu otomatik olarak dolum makineleri ile yapılır. Kavanozların kapakları
vakum altında kapatılır. Sonra pastörize edilir. Pastörizasyon sıcaklığı 70- 80°C ve süre 25
dakika olmalıdır.
Ayrıca tatlı biber turşusu da üretilebilmektedir. Bunun için salamura tatlı olarak
hazırlanır ve böylece tatlı biber turşusu elde edilir. Tatlandırma için ya şeker (sakkaroz veya
invert şeker) veya tatlandırıcılar kullanılır. Tatlı biber turşuları da diğer turşular gibi
pastörize edilir. Bu tip turşularda genelde tuz % 2 – 3 asit % 0.4 – 0.8 ve tatlılık ise % 11 –
13 oranında olur.
Salamura osmoz sonundaki bu son değerler göz önünde bulundurularak hazırlanır.
Tüketici isteği doğrultusunda bu oranlarda değişiklikler yapılabilmektedir. Alıcı firmalar
ülkelerindeki insanların genel isteklerini veya alışkanlıklarını göz önünde bulundurarak son
üründeki asit, şeker ve tuz oranlarını belirler ve buna uygun ürün talep ederler. Bu nedenle
dünya pazarlarına biber turşusu hazırlamak amacı ile kesin bir bileşim formülü yoktur. Her
ülkenin talebine göre turşu hazırlanır. Katkı maddeleri ve aromatik maddeler için de bu söz
konusudur.
Kırmızı biber turşusu üretimi için öncelikle biberlerin sap ve çekirdekleri çıkarılır.
Biberler bütün olarak ya da ikiye yarılarak bidonlara alınırlar. % 15’lik salamurada
bekletilirler. Fermantasyon bitince salamura yine % 15’de kalabilir ya da % 18’e
çıkarılabilir. Satış aşamasında diğer biber turşuları gibi hazırlanır.