Ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi biologiya fanidan amaliy



Yüklə 327,6 Kb.
səhifə30/49
tarix22.03.2024
ölçüsü327,6 Kb.
#180287
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   49
1 curxondaryo viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayy-fayllar.org

1-topshiriq varaqasi. 

Sodda hayvonlar tuzilishining qiyosiy tavsiflari 

Organoidlar 

Oddiy amyoba 

Yashil evglena 

Infuzoriya 

tufelkasi 
Hujayra qobig’i 
Yumshoq va
yupqa

Qattiq va qayishqoq


Kipriklar bilan 
qoplangan qobiq
Yadrolari soni 
1
1




Harakatlanish
organoidlari 
Soxta oyoqlari
Xivchini 
Kipriklari
Oziqlanish tarzi 
Geterotrof
Avtotrof, geterotrof 
Geterotrof
Qisqaruvchi 
vakuoli






Xromotofori 







Og`iz teshigi 









Halqumchasi 













56 
Hazm 

qilish
vakuolasi 









Chiqaruv teshigi 







Ko`zchasi 









Hujayra

tanachalari








Harakat

organoidlari








Yolg`on

oyoqchalari








Kiprikchalar 







xivchinlar 








2-topshiriq varaqasi. 

Sodda hayvonlarning tuzilishi va hayot kechirish xususiyatlari 

Belgi va 

xossalari 

Oddiy amyoba 

Yashil evglena 

Infuzoriya 

tufelkasi 
Yashash tarzi 
Erkin
Erkin

Erkin
Tana o’lchami 


0,2-0,5
Amyobadan 5-10 
marta kichik
0,1-0,3mm 
Tana shakli
Ma’lum

bir
shaklga ega emas 


Duksimon
Poyabzalning 
ostki
qismiga

o`xshaydi


Harakatlanish 
organoidi
Soxta oyoqlari 
Xivchini
Kipriklari 
Oziqlanish usuli
Geterotrof 
Avtotrof,geterotrof Geterotrof
Ko`payish usuli 
Ikkiga bo`linish Ikkiga
bo`linish Ikkiga 
bo’linish




57 
yo`li 

bilan,
jinssiz ko`payadi 


yo`li bilan, jinssiz
yo`li bilan, jinssiz 
Xulosa:Bir hujayrali hayvonlar bitta hujayradan tuzilgan, ba’zi turlari 

koloniya bo`lib yashaydi. Ularning ana shu bitta hujayrasijuda ham sodda 

tuzilgan.Ular harakatlanadi, oziqlanadi, hazm qiladi, ayiradi, nafas oladi, 

ko’payadi, ta’sirlanadi, tabiat bilan moddalar almashinuvi sodir bo`ladi. 

Infuzoriyani mikroskopda ko`rish uchun oldindan pichan ivitmasi tayyorlab 

qo`yiladi.Vaqtinchalik preparat tayyorlanib, mikroskopda ko’riladi. Mikroskopda 

ishlash ko’nikmalari rivojlantiriladi. Infuzoriya tufelkasini kuzatish orqali uning 

oddiy amyoba va yashil evglenadan farqi o’rganiladi. Hujayraviy tuzilishi 

bo`yicha infuzoriya oddiy amyoba va yashil evglenaga nisbatan ancha murakkab 

tuzilgan. 

Nazorat savollar:
1.Tufelkaning og’iz teshigi qayerda joylashgan?
2.Hazm qilish vakuolalari qanday hosil bo’ladi?
3.Tufelkada 
oziq
mahsulotlari 

qanday
hazm

bo’ladi?
4. Kuydiruvchi tanachalar qayerda joylashgan? 
8-SINF BIOLOGIYA ( ODAM VA UNING SALOMATLIGI) 

3-LABARATORIYA MASHG`ULOTI 

Mavzu: Ko`krak qafasi harakatini kuzatish. Nafas bilan chiqadigan 

havodagi karbonat angidridni aniqlash. 

Maqsad:Nafas olganda ko`klrak qafasining harakati va ko`krak aylanasining
o`zgarishini va o`pkadan chiqayotgan havodagi karbonat angidrid chiqishini 
kuzatish.

Jihozlar:sekundomer,odam nafas olish sistemasining tuzilishi barelyef
modeli,nafas olinganda va chiqarilganda havo tarkibidagi uglerod(IV) oksidini 
namoyish
etish

asbobi,biologiya


xonalari 
uchun
kimyoviy 

reaktivlar


to`plami(spirt,Kalsiy gidroksidi)bilogiya xonalari uchun polippropilenli o`lchov 



58 
idishlari to`oplami(50 ml li stakan) 
Ishni bajarish tartibi: 

A) 

Ko‘krak qafasi harakatini kuzatish
1. Bir o‘quvchi tekshiriluvchi sifatida olinadi va u yuqori ustki kiyimini 
yechib, stulga o‘tiradi.
2. Tekshiruvchi (o‘qituvchi yoki o‘quvchi) tekshiriluvchi normal nafas 
olayotganida ko‘krak qafasining harakatini kuzatadi.
3. Organizmda ko‘krak qafasi va qorin qismining nafas olishdagi harakatiga 
qarab, sekundomer yordamida bir minutda nafas olish soni aniqlanadi;
4. Nafas olinganda va chiqarilganda ko‘krak qafasi aylanasi o‘zgarishi 
quyidagicha aniqlanadi.
a) tekshiriluvchi tik holatda normal nafas olganida ko‘krak qafasi aylanasi 
santimetr bilan o‘lchanadi;
b) chuqur nafas olingandan so‘ng ko‘krak qafasi aylanasi o‘lchanadi; 
d) undan keyin chuqur nafas chiqarilganda ko‘krak qafasi aylanasi
o‘lchanadi. Ko‘krak qafasi aylanasining o‘zgarishi hisoblab tahlil qilinadi 
5.
Tajriba natijalari bo‘yicha quyidagi jadval to‘ldiriladi va daftarga 

yozib olinadi.




Yüklə 327,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   49




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə