Ularning malakasini oshirish hududiy markazi aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi biologiya fanidan amaliy

II. Oqsil biosinteziga doir quyida berilgan masalalarni yeching.
1) DNK ning berilgan zanjiri asosida genetik kod jadvalidan foydalanib jadvalni 
to`ldiring.O`quvchiga DNK zanjiri beriladi.

---

64 
DNKning 1- 

zanjiri
A T G C C G T T A C T G G C T T T C 

DNKning 2-
zanjiri

T A C G G C A A T G A C C G A A A G

i – RNK

A

U G C C G U U A C U G G C U U U C

Antikodon 
U A C G G C A A U G A C C G A A A G
Аminokislota Gis


Gli

Asp

Asp

Arg

Liz 
2) 

GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma- ketligidan iborat DNK

molekulasi asosida sintezlangan i-RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma – 
ketligini va oqsildagi aminokislaotalar sonini aniqlang.
BERILGAN: DNK GTCATGGATAGTCCTAAT 
i-RNK =?
Aminokilotalar soni = ? 
YECHISH:
DNK G T C A T G G A T A G T C C T A AT 
″′ ″ ″′ ″ ″ ″′ ″′ ″ ″ ″ ″′ ″ ″′ ″′ ″ ″ ″ ″
i- RNK C A G U A C C U A. U C A. G G A.U U A.
JAVOB: 6 ta aminokislota bor.
i-RNK CAG UAC CUA UCA GGA UUA 
2. Oqsil molekulasida aminokislotalar quyidagi tartibda joylashgan. ser – glu – asp 
– tri – fen – ley – ala. Genetik kod jadvalidan foydalanib ushbu amonokislotalar
ketma – ketligiga mos i-RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligini 
aniqlang.
BERILGAN:
Aminokislota SER GLU ASP TRI FEN LEY ALA
Antikodon UCA GAA AAU UGG UUU UUA GCU 
i-RNK AGU CUU UUA ACC AAA AAU CGA

---

65 
JAVOB: i- RNK AGUCUUUUAACCAAAAAUCGA 

3.i-RNK molekulasida UGCAAGCUGUUUAUAACCGAU tartibida nukleotidlar 

ketma – ketligi berilgan. Genetik kod jadvalidan foydalanib ushbu nukleotidlar
ketma – ketligiga mos amonokislotalar ketma-ketligini aniqlang.
BERILGAN: UGC AAG CUG UUU AUA ACC GAU
YECHISH: sis liz ley fen izo tre asp 
JAVOB: sistein, lizin, leysin, fenilalanin, izoleysin, treonin, asparagin
4. 450 nukleotid juftligidan iborat DNK bo`lagi asosida sintezlangan i-RNK dagi 

nukleotidlar sonini va oqsildagi aminokislaotalar sonini hamda oqsilning massasini

aniqlang,
BERILGAN: DNK da 450 ta nukleotid jufti
Oqsildagi bitta aminokislota o`rtacha massasi = 120 Dalton 
i-RNK dagi nukleotidlar soni=?
Oqsildagi aminokislotalar soni=? 
Oqsil massasi =?
YECHISH:

______ 450ta (A G C T) 

DNK transkipsiya i-RNK _______ 450(A G C U)

______ 450 ta (T C G A)
Oqsil (3ta nukleotid triplitidan iborat aminokislotalardan ketma – ketligidan 

tuzilgan)

450:3=150 ta (aminokislota) 
150*120 Dalton= 18000 Dalton(Da)
JAVOB: i-RNK=450 (A G C U) 
Aminokislota = 150 ta
Oqsil massasi =18000 Da 

---

66 
5. Oqsilning massasi 36000 ga teng bo`lsa, shu oqsilga mos i-RNKdagi va 

DNKdagi nukleotidlar sonini aniqlang.

BERILGAN: oqsil massasi= 36000 Da 
i-RNK nukleotid soni=?
DNK nukleotid soni=? 
YECHISH: 36 000 Da : 120 Da= 300 ta (aminokislota)
300*3=900 ta i-RNK nukleotidlari 
900*2= 1800 ta DNK nukleoridlari (qo`sh zanjir)
JAVOB: i-RNK= 900 ta (A C G U) 
DNK = 1800 ta (T G C A)