Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
31 6 – Xatırladığım qədəri, sən həmiĢə geridə qalmısan, – Pit dedi. – Hər halda, mən gedirəm. Hökmən getməliyəm.
– Əlbəttə, o hökmən getməlidir, – dedim. – O yaponları… – Sən ağzını yum, – anam ağlaya-ağlaya dedi. – Səndən soruĢan yoxdur. Yeri, bir qucaq odun gətir. Sənin iĢin ancaq budur!
Getdim odun gətirməyə. Sabahı gün səhərdən-axĢamacan biz – atam, Pit və mən vaxt varkən mümkün qədər çox odun tədarük etməyə çalıĢdıq. Çünki, Pit dedi ki, atama qalsa, çox odun toplamaq əvəzinə, divara söykənən qalağın üstünə anamın hələ yandırmadığı bir odun parçasını atmaqla kifayətlənəcək. Anam isə bütün günü Piti yola salmaq üçün hazırlıq iĢləri ilə məĢğul oldu; onun paltarlarını yudu, yamadı, yol üçün ona bir ayaqqabı qutusu peçenye biĢirdi. AxĢam yatağa girəndə anamın ağlaya-ağlaya Pitin Ģeylərini necə qablaĢdırdığına qulaq asdıq. Sonra Pit yerindən qalxıb alt paltarında onun yanına getdi. Onların danıĢığını yaxĢı eĢidirdim. Lap axırda anam dedi:
– Bilirəm, getməlisən. Ona görə mən də istəyirəm gedəsən. Ancaq bunun səbəbini baĢa düĢmürəm. Heç vaxt da baĢa düĢməyəcəyəm. Bunu məndən gözləmə.
Sonra Pit geri qayıtdı, təzədən yatağa girdi, yenə də daĢ kimi səssiz-səmirsiz qaldı. Birdən danıĢmağa baĢladı, amma mənnən deyildi, ümumiyyətlə, heç kimnən deyildi: «Mən getməliyəm. Hökmən getməliyəm».
– Düzdü getməlisən, – dedim. – O yaponlar… TəlaĢa düĢmüĢ adam kimi sərt hərəkətlə yanı üstə çevrildi, qaranlıqda üzümə baxdı:
– Hər halda, sənə afərin, – dedi. – Mənə elə gəlirdi ki, onların hamısından çox sən mənə əngəl olacaqsan.
– Yəqin ki, indi mən heç nə eləyə bilmərəm, – dedim. – Bəlkə, müharibə bir neçə il uzanacaq, onda mən də gedə biləcəm. Bəlkə də, günlərin bir günündə qəfil sənin yanına gəlib çıxdım.
– Ümidvaram ki, belə olmayacaq, – Pit dedi. – Camaat müharibəyə kef üçün getmir. Ġnsan anasını evdə ağlar qoyub kefə gedə bilməz.
– Bəs onda sən niyə gedirsən? – Mən getməliyəm, – dedi. – Hökmən getməliyəm. Ġndi isə yat, sabah tezdən avtobusa çatmalıyam.
Yuxuya getdik. Səhəri gün tezdən lampa iĢığında nahar elədik, çünki avtobus saat altıda keçəcəkdi. Anam daha ağlamırdı. Yeməyi süfrəyə qoyarkən ötkəm və iĢgüzar görkəm almıĢdı. Biz yeyib qurtaranacan tövrünü dəyiĢmədi. Pitin yol çantasını qablaĢdırıb qurtardı. Pit özüylə heç nə götürmək istəmirdi; anam dedi ki, ağıllı adamlar nəinki müharibəyə gedəndə, hətta ən adi səfərə çıxanda belə özləriylə paltar dəyiĢəyi, onları içinə yığmaq üçün çanta götürmədən 31 7 çıxmırlar. O, ayaqqabı qutusunun içinə qızardılmıĢ toyuq əti, peçenye yığdı, bir də Bibliyanı qoydu. Artıq tərpənmək vaxtı idi. O anacan anamın avtobus dayanacağına getməyəcəyini bilmirdik. O, Pitin kepkasını, plaĢını gətirdi; hələ də ağlamırdı, əllərini onun çiyinlərinə qoyub durmuĢdu. Lal-dinməz çiyinlərindən yapıĢmıĢdı və Pitin ötən gecə yataqda mənə sarı dönüb «hər halda, sənə afərin» dediyi anda aldığı kimi sərt və ötkəm görkəm almıĢdı.
– Onlar bu ölkəni zəbt edə, mənə və mənim ailəmə xətər yetirməyənə qədər onu əsarətdə saxlaya bilərlər, – o dedi. Sonra əlavə etdi: – Amma sən kim olduğunu heç vaxt unutma. Sən varlı balası deyilsən və Fransız Döngəsindən o yana səni heç kim tanımır. Amma sənin də qanın baĢqa yerlərdə yaĢayanların qanı qədər nəcib qandır. Bunu heç vaxt unutma.
Sonra anam onu öpdü. Evdən çıxdıq. Pit istəsə də, istəməsə də, atam onun yol çantasını özü götürdü. Biz Ģoseyə çıxıb poçt qutusunun yanında gözləyəndə sübh hələ açılmamıĢdı. Bir qədər sonra uzaqdan avtobusun iĢıqları göründü. O, yanımıza çatana və Pit əl eləyib onu saxlatdıranacan gözümü ondan çəkmədim. Artıq hava iĢıqlanmıĢdı; nə vaxt iĢıqlanmağa baĢladığına fikir verməmiĢdim. Pit də, mən də gözləyirdik ki, atam yenə nəsə axmaq bir Ģey deyəcək, o biri müharibədə MarĢ dayının Fransada ağır yaralanmadığının, özünün 1918-ci ildə Texasa göndərilməyinin 1942-ci ildə BirləĢmiĢ ġtatları xilas etmək üçün kifayət etdiyi barədə dedikləri kimi yersiz sözlər söyləyəcək. Amma o yalnız bunları dedi: «Əlvida, oğlum! Ananın dediklərini heç vaxt unutma, vaxtın olanda ona məktub yaz».
Sonra o, Pitlə əl tutuĢub sağollaĢdı. Pit bir anlığa üzümə baxdı, əlini baĢıma qoydu, onu elə möhkəm sıxdı ki, az qaldı boynum qırıla. Sonra atılıb avtobusa mindi, bir oğlan qapını örtdü və avtobus tırıldamağa baĢladı. Sonra getdikcə daha bərkdən tırıldaya-tırıldaya, xırıldaya- xırıldaya, inildəyə-inildəyə yola düĢdü. O, sürətlə uzaqlaĢırdı, arxasındakı iki balaca qırmızı iĢıq, sanki, heç kiçilməyəcək, yanaĢı qaçaraq bir-birinə qovuĢacaq və bir iĢığa dönəcəkdilər. Ancaq heç vaxt belə olmayacaqdı. Axır ki, avtobus gözdən itdi. Ağlamaqdan özümü zorla saxlayırdım: axı niyə mən doqquz yaĢındayam, niyə mən də müharibəyə gedə bilmirəm?.
Atamla evə qayıtdıq. Bütün günü odun tədarükü ilə məĢğul olduq. Buna görə də axĢam düĢənəcən heç cür fürsət tapa bilmədim. Sonra sapandımı götürdüm; quĢ yumurtalarımın da hamısını götürmək istəyirdim, çünki Pit gedəndə öz yumurta kolleksiyasını mənə bağıĢlamıĢdı, özümünküləri də toplamaqda kömək eləmiĢdi; iyirmi yaĢında olmasına baxmayaraq, o da mənim kimi tez-tez yumurta qutusunu çıxarıb onlara baxmağı xoĢlayırdı. Amma qutu çox iri idi və onu bu uzun səfərdə özümlə gəzdirmək mənim üçün çox çətin olardı. Ona görə də onlardan tək bircəciyini seçib götürdüm, çünki o, hamısından qəĢəng idi. Onu kibrit qutusuna qoyub sapandımla birlikdə tövlənin bir küncündə gizlətdim. Sonra Ģam eləyib yatmağa getdik. Fikir məni götürmüĢdü: bundan sonra o otaqda, o yataqda, bir gecə də olsa, necə yata biləcəm. Az keçməmiĢ, atamın xorultusu eĢidildi, ancaq anamdan heç bir səs-səmir gəlmirdi; bilmirdim ki,
Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|