32
7
QURAQ SENTYABR
I
Sentyabr ayında bir axĢam, son altmıĢ iki yağıĢsız günün doğurduğu qıpqırmızı,
qanabənzər qürub çağında bu Ģayiəmi, xəbərmi
nə idisə
samanlığa düĢən od kimi sürətlə
yayıldı. Nəsə Mini Kuper və bir zənci barəsindəydi. Üstünə hücum çəkmiĢ, təhqir etmiĢ,
qorxuzmuĢdu: həmin Ģənbə axĢamı bərbərxanaya toplaĢanlardan heç biri həqiqətən nə baĢ
verdiyini dəqiq bilmirdi; tavandan asılan ventilyator nə qədər bərk fırlansa da, içəridəki kəsif
havanı heç cür təmizləyə bilmir, iĢlənmiĢ pomada və losyon iyi , buradakı adamların
nəfəsləri
və
tər iyləri ilə ağırlaĢan havanı təkrar-təkrar qaytarıb onların üzlərinə vururdu.
Bu heç cür Uill Meys ola bilməz,
bərbər dedi. O, ortayaĢlı, qum rəngli saçları olan
mülayim sifətli arıq kiĢi idi və həmin anda müĢtərinin baĢını qırxırdı.
Uill Meysi mən
tanıyıram. O, yaxĢı zəncidir. Elə miss Mini Kuperi də tanıyıram.
Onun barəsində nə bilirsən?
“Ġkinci bərbər” soruĢdu.
O kimdir?
müĢtəri dedi.
Cavan qızdır?
Yox,
bərbər dedi.
Məncə, qırx yaĢı olar. Ərə getməyib. Buna görə də inanmıram
ki…
Heç inanma,
tər ləkəli ipək köynəyi olan yekəpər, cavan oğlan hirslə dedi.
Bəyəm
siz ağ qadını qoyub zəncilərin dediyinə inanacaqsınız?
Mən inanmıram ki, bunu Uill Meys etmiĢ olsun,
bərbər dedi.
Uill Meysi tanıyıram.
Bəlkə onda bunu kimin elədiyini də bilirsən. Bəlkə, sən, zənci məftunu əclaf, onu artıq
Ģəhərdən də çıxarmısan?
Mən, ümumiyyətlə, kiminsə kiməsə nəsə elədiyinə inanmıram. Ġnanmıram ki, belə bir
hadisə olub. Bir özünüz fikirləĢin, uĢaqlar: bəyəm elə olmurmu ki, ərsiz qarıyan qadınlar birdən
elə Ģeylər uydururlar ki, kiĢilər…
Lənətə gələsiniz, onda siz necə ağ adamsınız?!
müĢtəri dedi. O hətta üstünə salınmıĢ
ağın altında qurcalandı da. Cavan oğlan isə sıçrayıb yerindən qalxdı.
Necə?
qeyzlə dedi.
Siz ağ qadını yalan danıĢmaqda günahlandırırsınız?
Bərbər əlindəki ülgücü yerindən qalxmaq istəyən müĢtərinin baĢı üstə qətiyyətsiz halda
tutub durmuĢdu. Ətrafına baxmırdı.
Hamısı bu andır havadandır,
ikinci bərbər dedi.
Adamı nəyə desən Ģirnikləndirər.
Hətta o qadına da.
Heç kəs gülmədi. Bərbər öz mülayim, inadkar səsi ilə bir də dedi:
32
8
Mən heç kimi heç nədə günahlandırmıram. Sadəcə, onu bilirəm ki... elə siz özünüz də,
uĢaqlar, yaxĢı bilirsiz ki, bu cür qadınlar…
Zənci məftunu, əclaf !
cavan oğlan hirslə qıĢqırdı.
Kəs səsini, Batç,
o birisi dedi.
Əvvəlcə bütün faktları araĢdırmaq lazımdı, iĢə
keçməyə isə vaxtımız çoxdur.
Kimə? Kimə lazımdı o faktlar?
cavan oğlan dedi.
Cəhənnəm olsun onlar! Mən…
Görürəm, sən ağ kiĢisən,
müĢtəri dedi.
Elə deyil?
O, çənəsi sabunlu halda
kinolardakı səhra fərarilərinə oxĢayırdı.
Sıx, sıxıĢdır onları, dost,
o, cavan oğlana dedi.
Əgər bu Ģəhərdə səndən baĢqa ağ kiĢi yoxsa, mənə güvənə bilərsən, baxma ki buralı deyiləm,
adi bir kommivoyajörəm.
Bax bunu düz deyirsiniz, uĢaqlar,
bərbər dedi.
Əvvəlcə faktları araĢdırın, həqiqəti
öyrənin. Uill Meysi mən tanıyıram.
Aman Allah!
cavan oğlan qıĢqırdı.
Heç bilməzdim ki, bizim Ģəhərdə ağ adam…
Yum ağzını, Batç,
o birisi dedi.
Hələ xeyli vaxtımız var.
MüĢtəri oturduğu yerdə dikəldi. DanıĢanın üzünə baxdı.
Yəni deyirsiniz ki, ağ qadına təcavüz edən zənciyə nəsə bəraət qazandıra bilər? Ġndi
deyəcəksiniz ki, siz də ağ adamsınız və dediklərinizə görə məsuliyyət daĢıyırsınız? YaxĢısı
budur, rədd olub ġimala, gəldiyiniz yerə qayıdın. Cənubda sizin kimilərə yer yoxdur.
Nə ġimal?
Ġkinci dedi.
Mən burda doğulmuĢam, bu Ģəhərdə böyümüĢəm.
Aman allah!
Cavan oğlan yenə deyindi. O, gərgin və çaĢqın baxıĢlarla ətrafı elə
diqqətlə süzdü ki, sanki, nə deyəcəyini və yaxud nə edəcəyini xatırlamağa çalıĢırdı. Qolu ilə tərli
sifətini sildi.
Lənətə gəlim, əgər imkan versəm ki, ağ qadını…
– Göstər onlara dostum,
kommivoyajör dedi.
Allah haqqı, əgər onlar…
ġəbəkəli qapı Ģıqqıltı ilə açıldı. Qapıda iri cüssəli bir adam dayanmıĢdı, ayaqlarını bir az
aralamıĢdı; onun özünə güvənən, sərbəst duruĢu vardı. Ağ köynəyinin yaxası açıq idi, baĢına fetr
Ģlyapa qoymuĢdu. Həyəcanlı və kobud baxıĢlarla içəridəkiləri süzdü. Adı Maklendon idi. Bir
vaxtlar Fransa cəbhəsində əsgərlərə komandirlik etmiĢdi və qəhrəmanlığına görə təltif
olunmuĢdu.
Nədi,
dedi,
siz burda oturub gözləyəcəksiniz ki, hansısa bir qara zənci Ceffersonun
küçələrində ağ qadını zorlasın?
Batç yenidən yerindən sıçrayıb qalxdı. Köynəyinin ipəyi onun enli kürəklərinə kimkip
yapıĢmıĢdı. Hər qoltuğunun altında ayparayaoxĢar qara ləkə görünürdü.
Mən də bayaqdan onlara elə bunu deyirəm!
Mən də elə…