93
oqimlari farqiga mutanosib bo‘lgan o‘zgaruvchi tashkil etuvchisi 6
kuchaytirgichda
kuchaytiriladi va fotosezgir detektor 7 orqali elektron lampaga uzatiladi. SHu lampa
toki chiqish parametridan iborat. Elektron lampaning anod
zanjiriga manfiy teskari
bog‘lanishli lampa 4 ulangan. Lampani qizdirish toki o‘lchanayotgan jism va
lampaning yoritilganligi o‘zarr teng bo‘lguncha va fototokning o‘zgaruvchi
tashkil
etuvchisi o‘zaro nolga teng bo‘lguncha o‘zgartirib boriladi. Bu bilan lampadagi tok
kuchi o‘lchanayotgan jismning yorug‘lik harorati bilan bir qiymatli bog‘liq bo‘lib
qoladi.
Lampani ta’minlovchi tok kuchi tezkor avtomatik
potensiometr bilan lampa
zanjiridagi R qarshilikdagi kuchlanish tushuvi miqdori bo‘yicha o‘lchanadi.
Potensiometr yorug‘lik harorati darajalari bilan darajalangan. Fotoelektr pirometrning
o‘lchash chegaralari 800 dan 4000°S gacha. Asosiy xatolik o‘lchash yuqori
chegarasining ±1% ini tashkil etadi
Spektral nisbatli (rangli) pirometrlar
Rangli yoki spektral pirometrlar
qizdirilgan jismning nurlanish spektridagi
energiyaning nisbiy taqsimlanishi bo‘yicha haroratni o‘lchashga mo‘ljallangan.
Harorat cho‘g‘langan jismning
spektrida tanlangan soha, masalan, ko‘k sohalardagi
ravshanliklar nisbatidan aniqlanadi. Agar cho‘g‘langan jismning
nurlanish spektrida
λ
1
va
λ
2
to‘lqin uzunligidagi ikkita monoxromatik nurlanish (qizil va ko‘k sohada)
tanlansa, harorat o‘zgarishi bilan bu nurlanishlar ravshanliklarining nisbati ham
o‘zgaradi. Qora bo‘lmagan jism uchun ravshanliklar nisbati quyidagicha ifodalanadi:
к
R
R
2
1
λ
λ
ε
ε
=
(2.85)
bu erda,
ε
λ
1
va
ε
λ
2
—
λ
1
va
λ
2
to‘lqin uzunliklarining nurlanish qobiliyati koeffisienti; R
q
— qora jism uchun
λ
1
va
λ
2
to‘lqin uzunliklari ravshanligi nisbati.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
