Universiteti xabarnomasi

Tadqiqot metadologiyasi.
Tadqiqotda biografik, qiyosiy 
metoddan foydalanildi. Biografik metod badiiy asarni muallifining 
hayot yo’li kontekstida o’rganishni nazarda tutadi. Badiiy asarda 
ijodkor shaxsiyati akslangani bois undagi qator o’rinlar 
muallif 
biografiyasi kontekstida yorqinroq ang
lashiladi. Shunga ko‘ra 
biografik metod asarga muallif tomonidan yuklatilgan mazmunni 
anglashda etakchi ahamiyat kasb etadi. Qiyosiy metod badiiy asarni 
boshqa asar(lar) bilan qiyosan tahlil qilishni tutadi. Q
iyoslash ob’ekti 
tadqiqot maqsadidan kelib chiqqan holda belgilanadi.
Tadqiqot natijalari va muhokama. 
Mumtoz adabiyotda peyzaj 
unsurlari oshiq holi va yor go‘zalligining tashbehiga xizmat qilgan 
bo‘lsa, XX asrga kelib, o‘zbek she’riyatidagi peyzajning b
u funksiyasi 
o‘zgardi. Endilikda tabiat tasviri ijtimoiy
-psixologik motivni 
anglatishda ko‘maklashuvchi vositaga aylandi. Lekin sof tabiat lirikasi 
ham unutilgani yo‘q. Ayniqsa, Oybek she’riyati sof peyzaj lirikasiga 
dalil bo‘la oladi. Cho‘lponda ham to‘la
ligicha tabiat manzarasiga 
bag‘ishlangan she’rlar ko‘pchilikni tashkil etadi. Cho‘lponning 
she’riyatda tutgan o‘rni haqida Oybek shunday yozadi: “Cho‘lpon 
yangi adabiyotda yangi narsalar yaratdi. Muvashshah adabiyoti 
o‘rniga bu kunning badiiy zavqiga yaras
h
a, yoqimli, go‘zal she’rlar 
o‘rtaga chiqardi. Bugungi yosh nasl uning sodda tilini, totli uslubini, 
texnikasini ko‘
p 
sanadi. Undan ko‘p go‘zalliklar oladi...”
110
Ko‘z oldimdan oqib yotgan Zarafshon,
Yosh boladek erkalaydir, o‘ynaydir;
Hovliqma ham bo‘lsa o‘zi ko‘p chaqqon,
Uncha-
muncha to‘siqlarni qo‘ymaydur.
111
107
O‘sha manba. – B. 221. 
108
Фейсенко.Э.Я. 2008. Теория литературы. – Москва: Мир, – С.17. 
109
Султонова М.
1983. Пейзаж санъати. – Тошкент: Фан. 
110
Ойбек. 2004. Чўлпон. Шоирни қандай текшириш керак? Чўлпон ва танқид. – 
Тошкент: Адабиёт жамғармаси, –Б. 35. 
111
Чўлпон.
1994. Асарлар. 1 жилд. Шеърлар. – Тошкент: Адабиёт ва санъат, –Б. 5.