Uygulama esaslari
Yüklə 8,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şekil T.41b
690 betondaki temel altına tesis edilmelidir. Toprak sonlandırma sisteminin tasarımı için inşa yüklenicisi ile anlaşma sağlanmalıdır. Topraktaki su seviyesinin yüksek olduğu yerlerde, yapının temeli yeraltı suyundan izole edilmelidir. Su geçirmez bir sızdırmazlık tabakası, temelin dıştaki yüzeyine uygulanmalıdır. Bu tabaka ayrıca elektriksel yalıtım sağlar. Bu gibi su geçirmez bir temelin gerçekleştirilmesindeki genel uygulama, temel çukurunun dibine yaklaşık 10 cm ila 15 cm kalınlıkta temiz bir beton tabakanın dökülmesidir. Bu tabaka üzerine yalıtım uygulanır ve sonra esas beton temel dökülür. 10 m’yi aşmayan kafes büyüklüğüne sahip şebekeden meydana gelen bir temel topraklama elektrodu, temel çukurunun dibindeki temiz beton tabaka içine tesis edilmelidir. Çizelge 23’e uygun bir iletken, temeldeki çelik donatıdan oluşan kafes biçimli toprak sonlandırmayı, halka topraklama elektrotlarını ve dış indirme iletkenlerini nem engeline bağlamalıdır. İzin verilmesi durumunda, basınç altında su geçirmez geçit izolatörleri yalıtımın içinden geçmek amacıyla kullanılabilir. İletkenin yalıtım tabakası içinden geçmesine binanın müteahhidi tarafından izin verilmemesi durumunda, bağlantılar yapı dışındaki toprak sonlandırmaya yapılmalıdır. Şekil T.40’ta, nem engelinin delinmesini önlemek için su geçirmez hale getirilen temellere sahip yapı üzerindeki temel topraklama elektrotlarının nasıl tesis edildiğine dair üç ayrı örnek gösterilmektedir. Yalıtılmış temele sahip yapılardaki toprak sonlandırmaya ilişkin uygun bir bağlantı için çeşitli çözümler ayrıca açıklanmıştır. Şekil T.40a ve Şekil T.40b’de, yalıtımda hasar meydana gelmeyecek şekilde, yalıtıma dışardan bağlantılar gösterilmiştir. Şekil T.40c’de ise, yalıtımdan gecen bir geçit izolatörü gösterilmiştir.
Şekil T.40a – Zift yalıtımın altında çelik donatısız beton tabaka içinde temel topraklama elektrodu bulunan yalıtılmış temel Şekil T.40b – Kısmen toprak içinden geçen toprak sonlandırma iletkeni bulunan yalıtılmış temel
Elektrik Mühendisleri Odası
691 Şekil T.40c – Temel topraklama elektrodunu, zift yalıtkan tabakadan geçen kuşaklama barasına bağlayan iletken Burada
İndirme iletkeni 2 Deney
ek yeri
3 İç YKS’ye kuşaklama iletkeni 4 Betonun çelik
donatısız tabakası 5 YKS’ye ilişkin bağlantı iletkeni 6 Temel
topraklama elektrodu 7 Zift yalıtım, su sızdırmaz yalıtkan tabaka 8 Çelik donatı ile deney ek yeri arasındaki bağlantı iletkeni 9 Betondaki çelik
donatı 10 Su
sızdırmaz zift tabakasının delinmesi Not: Yapının inşaatından sorumlu olan kişiden izin alınması gereklidir.
elektrotları, deney ek yerleri kullanılarak indirme iletkenlerinin alt uçlarına bağlanmalıdır. Radyal topraklama elektrotları, uygun olması durumunda, düşey topraklama elektrotları ile sonlandırılabilir. Her indirme iletkeni için bir topraklama elektrodu olmalıdır. Şekil T.41’de, Çizelge 23’e uygun bir yıldırım iletkeninin özel kılavuz çubukları kullanılarak toprağa yerleştirildiği A tipi topraklama elektrodu görülmektedir. Bu topraklama tekniğinin, uygulamada birçok avantajı bulunmakta ve toprakta sıkıştırma ve ek yerlerinin kullanılmasını önlemektedir. Eğimli veya düşey topraklama elektrotları, genellikle toprağa çakılır.
Burada:
1 En üstteki kısa kılavuz çubuğu 4 Kısa kılavuz çubukları 2 Topraklama iletkeni 5 Kılavuz çubuğunun çelik sivri ucu 3 Toprak
Not 1: Sürekli bir tel iletken, kısa kılavuz çubuklarıyla toprağa sokulur. Topraklama elektrot iletkeninin elektriksel sürekliliğinin sağlanmasının avantajı büyüktür. Bu teknik kullanıldığında, topraklama elektrot iletkenlerine ek yerleri konmaz. Not 2: Üstteki en kısa kılavuz çubuğu çıkarılabilir. Elektrik Mühendisleri Odası
692 Not 3: Topraklama iletkeninin en üstteki bölümünde, yalıtkan bir kılıf olabilir.
ilişkin örnek
Burada 1 Uzatılabilen topraklama çubuğu 4 Kelepçe 2 Çubuk
bağlama elemanı 5 Topraklama iletkeni 3 Toprak
Şekil T.41 – A tipi topraklama düzenlemesine ilişkin iki farklı düşey elektroda örnekler Düşey elektrotların farklı tipleri de vardır. Bir YKS’nin hizmet ömrü süresince elektrodun bütün uzunluğu boyunca kalıcı bir iletken bağlantı sağlaması esastır. Tesis sırasında topraklama direncini düzenli olarak ölçmek avantajlıdır. Topraklama direnç değerindeki azalma durduğunda sokma işlemine ara verilebilir. Bu durumda, daha uygun yerlere ek elektrotlar yerleştirilebilir. Topraklama elektrodu, topraktaki mevcut kablolardan ve metal borulardan yeterli ayırma uzaklığında olmalıdır ve sokma sırasında amaçlanan konumundan farklı konumlandırılan topraklama elektrodu ile ilgili gerekli düzenleme yapılmasına izin verilmelidir. Ayırma uzaklığı, elektriksel darbe dayanımı ile topraklama direncine ve elektrot akımına bağlıdır. A tipi düzenlemede, düşey topraklama elektrotları çok daha ekonomik olup, yatay elektrotlara göre daha kararlı topraklama direnci sağlar. Bazı durumlarda, topraklama elektrotlarını yapının içinde (örneğin bodrum veya mahzen içinde) tesis etmek gerekebilir. Not: Madde 17’ye uygun eş potansiyelliği sağlamaya yönelik önlemleri alarak adım gerilimlerini kontrol etmek için özel önlem alınmalıdır. Yüzeye yakın yerde direnç değerinde tehlikeli bir artışın olması durumunda (örneğin kuruma yoluyla), genel olarak uzunluğu daha büyük olan ve derine sokulan topraklama elektrotlarının kullanılması gereklidir. Radyal topraklama elektrotları, 0,5 m veya daha fazla bir derinliğe tesis edilmelidir. Daha derindeki bir elektrot, kış mevsiminde düşük sıcaklıkların meydana geldiği ülkelerde, topraklama elektrodunun donmuş toprak (aşırı düşük iletkenlik gösteren) içinde bulunmadığını garanti eder. Daha derindeki topraklama elektrotlarının diğer bir faydası da toprak yüzeyindeki potansiyel farklarının azalmasını sağlar ve böylece meydana gelen daha düşük adım gerilimleri sayesinde toprak yüzeyinde yaşayan canlılara karşı daha az tehlike oluşturur. Düşey elektrotlar, mevsimsel kararlı topraklama direncini elde etmek için tercih edilmektedir. Elektrik Mühendisleri Odası
Yüklə 8,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|