V. Q. QƏDĠrov
Yüklə 218,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
29 sıra neft yataqları aĢkar edilmiĢdir. Bu çökəkliyin kəsiliĢində Tə- baĢir-Dördüncü dövr çöküntüləri açılmıĢ, lakin ayrı-ayrı stratiqrafik vahidlərin kəsiliĢdə iĢtirak etmədiyi müəyyənləĢdirilmiĢdir. Götü- rülmüĢ kernlər əsasında çöküntülərin litologiyası və fiziki xüsusiy- yətləri haqqında geniĢ məlumatlar əldə edilmiĢdir. Gəncə və Muradxanlı neftli-qazlı rayonları (NQR) üzrə süxur- ların petrofiziki xüsusiyyətləri haqqında toplanmıĢ məlumatlar 2.1, 2.2 cədvəllərində verilmiĢdir. Sıxlıq parametrinin analizi göstərir ki, dərinə getdikcə sıxlıq- lar artsa da, ən böyük sıxlıq artımı üst TəbaĢir çöküntülərində mü- Ģahidə edilir. Bu çöküntülərdə onu örtən Paleogen çöküntülərinə nəzərən sıxlıq artımı Gəncə NQR-də 235 kq/m 3 , Muradxanlı NQR- də isə 300 kq/m 3 -dən böyükdür. Bu regionda TəbaĢir kompleksi çökmə, vulkanogen-çökmə və vulkanogen süxurlarla təmsil olunmuĢdur. Gəncə və Muradxanlı NQR-lərində vulkanogen süxurların maqnit qavrayıcılığı yüksək olub, (1500-3000) ·10 -6 SQS və (1100-4580) ·10 -6 SQS arasında dəyiĢir, çökmə süxurlar isə “praktiki maqnitləĢməmiĢ” kimi qiymətləndirilmiĢdir. Maqnit qavrayıcılığının kəsiliĢ boyu dərinliyə getdikcə və Muradxanlı sahəsində strukturun tağından qanadlarına doğru artdığı müəyyən edilmiĢdir (T.M. Salehli və b., 1978). 2.2. Kür-Qabırrı çaylararası vadi Bu rayonda müxtəlif stratiqrafik səviyyələrə (Oliqosen-Mio- sen, üst TəbaĢir) uyğun gələn çoxsaylı qalxımlar aĢkar edilmiĢdir. Braxiantiklinal quruluĢlu bu qalxımlar əsasən, Ģmq-cĢ istiqamətin- də uzanır. Qabırrı çayı boyunca Ģimal-qərbdən cənub-Ģərqə doğru Armudlu, Molladağ, Ağtaxtatənə, Böyük və Kiçik Palantökən, va- dinin mərkəzi hissəsində Məmmədtəpə, Keyrük-Keylan, Gürzün- dağ, Ceyrançöl, Tərsdəllər, cənubda Kür çayı boyunca Qıraxkəsə- mən, Xatunlu, Xuluflu və d. strukturlar yerləĢir. Kür çayının sağ sahilində, Tovuz-Qazax zonasını əmələ gətirən AĢağı Salahlı,DaĢ Salahlı, Ağstafa, Qırıxlı, Tatlı, Tovuz strukturları yerləĢir. 30 Cədvəl 2.1 Muradxanlı NQR-nin litoloji-petrofiziki xüsusiyyətləri Çöküntülərin yaĢı Ġndekslər Litologiya Qalınlıq, m Sıxlıq, kq/m 3 Məsaməlik, % Maqnit qav- rayıcılığı, × 10 -6 Dördüncü dövr Q Qumlar, qumdaĢları 400 2050 20-25 - AbĢeron Q 1 ab QumdaĢları,gillər,qumlar 1200 2080-2180 18-30 60 Ağcagil N 2 2 ağ 500 Məhsuldar Qat N 2 1 b QumdaĢı laycıqları olan gillər, qumdaĢları 200 2180-2290 15-20 60 Üst Miosen (Sarmat) N 1 3 S QumdaĢları, gillər, mergel və dolomit laycıqları 500 2210 15.9 82 Çokrak N 1 2 č 50 Maykop P 3 1 1 + N mk Gillər,alevrolitlər,qum və qumdaĢı laycıqları 650 2300 16.2 110 Eosen Paleosen P P 1 2 + Əhəngli gillər,əhəngdaĢı dolomit laycıqları 500 2340 11.2 300 Üst TəbaĢir K 2 ƏhəngdaĢları, argillitlər, mergellər Andezit, bazalt, porfiritlər >1000 - 2580- 2720 2580-2840 0.9-3.8 9.41 900 1100-4580 Alt TəbaĢir K 1 Andezit, porfirit, tuflu qumdaĢları - 2550-2700 0.7-9.1 1500 30 31 Cədvəl 2.2 Gəncə NQR-nin litoloji-petrofiziki xüsusiyyətləri Çöküntülərin yaĢı Ġndekslər Litologiya Qalınlıq, m Sıxlıq, kq/m 3 Məsamə- lik, % Maqnit qavrayı- cılığı, × 10 -6 Dördüncü dövr Q Qumlar, qumdaĢları 100 1950-2010 25 Praktiki maqnitləĢ- məmiĢ Pliosen N 2 Qillər,qumlar,qumdaĢları 800 2030-2150 20-25 “____” Miosen N 1 3 QumdaĢları, gillər 1000 2150-2160 18-20 “____” Maykop P 3 1 1 + N mk Gillər,alevrolitlər,qum və qumdaĢları laycıqları 1500 2140-2300 9.7-20 “____” Eosen (paleosen) P 2 Gillər,argillitlər, alevrolitlər,qumdaĢları 850 2150-2450 9-17.6 “____” Üst TəbaĢir K 2 ƏhəngdaĢları, argillitlər, dolomitlər, mergellər, Andezitlər, porfiritlər, tuflu qumdaĢları, lava əmələgəlmələri >1200 2420-2650 2240-2600 3.8-12 6-12 “____” 1500-3000 31 32 Buradakı ayrı - ayrı sahələrdə kəsiliĢi təĢkil edən süxurların petrofiziki xüsusiyyətləri haqqında məlumatlar 2.3, 2.4 və 2.5 cəd- vəllərində verilmiĢdir. Qabırrı çayı boyundakı sahələrdə Maykop- Dördüncü dövr çöküntüləri açılmıĢdır. Çöküntü kompleksi, əsa- sən, gilli-qumlu fasiyalardan ibarətdir. Sarmat yarusu burada üst, orta, alt mərtəbələri ilə təmsil olunub. Bu çöküntü kompleksində sıxlıq artımı 160 kq/m 3 -ə çatır (cədvəl 2.3). KəsiliĢi təĢkil edən çö- küntü kompleksi “praktiki maqnitləĢməmiĢ” kimi qiymətlən- dirilmiĢdir. Vadinin mərkəzi hissəsində üst TəbaĢirdən (Tərsdəllər sahəsi) Dördüncü dövrə qədər (Məmmədtəpə, Keyrük-Keylan sa- hələri) çöküntü kompleksi iĢtirak edir. Üst TəbaĢir kompleksi çök- mə və vulkanogen fasiyalardan, Eosen çöküntüləri isə karbonatlı və tufogen süxurlardan təĢkil olunmuĢdur. Üst TəbaĢir və Eosen yaĢlı vulkanogen süxurların maqnit qavrayıcılığı (2200-4800) ·10 -6 SQS intervalında dəyiĢir. Sıxlıq artımı üst TəbaĢir və Sarmat çöküntü- lərində daha çox nəzərə çarpır və uyğun olaraq ≈ 280 kq/m 3 və ≈160 kq/m 3 təĢkil edir (cədvəl 2.4). Tovuz-Qazax zonası sahələrində üst TəbaĢir-üst Pliosen çö- küntüləri açılmıĢdır. Üst TəbaĢir çöküntüləri bu zonadakı 5, 20, 21, 23 saylı quyuların materialları əsasında öyrənilmiĢ və iki yarusla təmsil olunmuĢdur. Konyak-Santon yarusu 5 saylı quyuda 307 m dərinlikdə açılmıĢ, sıxlığı 2300 kq/m 3 , məsaməliyi 15% olan tuflu süxurlardan ibarətdir. Maastrixt-Dat yarusu isə mergellərdən, dolo- mitləĢmiĢ əhəngdaĢlarından, əhənglı argillitlərdən təĢkil olunmuĢ və sıxlığı 2520 kq/m 3 , məsaməliyi 5-13%-dir. Paleosen çöküntüləri gil, qum, qumdaĢları, karbonatlı süxurlardan ibarətdir. Onların sıxlığı 2520 kq/m 3 , məsaməliyi 8% təĢkil edir. Foraminifer qat (Eosen) sahədəki 1, 4, 9, 10, 13, 17, 20 saylı quyularla öyrənilmiĢ, qumlu-gilli fasiya ilə təmsil olunmuĢdur. Kompleksdəki gillərin or- ta sıxlığı 2280 kq/m 3 , məsaməliyi 19%-dir. Ağcagil çöküntüləri yüksək sıxlığa malik olan (2450 kq/m 3 ) karbonatlı süxurlardan ibarətdir. Onların məsaməliyi 10-12%-dir. Bu zonadakı bütün çö- küntü kompleksi “praktiki maqnitləĢməmiĢ” kimi qeyd olunur (cədvəl 2.5). Yüklə 218,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|