5.2. Shoxruh Mirzo va Mirzo Ulug`bek davridagi iqtisodiy islohotlar
A.Temur vafotidan keyin Shohruh va Ulug`bek (1394-
1449) podsholigi (1409-1449) davrida iqtisodiyot yaxshi
rivojlandi. Ayniqsa, qo`shni mamlakatlar bilan savdo-sotiq
munosabatlari o`sdi. Bu Movarounnahrda (arabcha "daryo
ortidagi" (mamlakat) degani) 1428 yilda Ulug`bek tomonidan
o`tkazilgan pul islohoti bilan bog`liqdir. Jamiyatda pulning
ahamiyatini yaxshi tushungan holda uning qadr-qimmatini oshirish
uchun harakat qilingan. O`sha davrda muomaladagi fulusiy chaqa
pullar yengil vaznda bo`lib, savdo rivojiga to`siqlik qilgan.
Ulug`bek yengil vaznda zarb etilgan va muomalada yurgan
barcha chaqa pullarni man etdi. Eski chaqalarni yangisiga
almashtirib, ichki savdoning mayda mis pullarga bo`lgan talabini
qondirish uchun u bir vaqtning o`zida Buxoro, Samarqand, Qarshi,
Termiz,
Toshkent,
Shohruhiya
va
Andijon
shaharlarida
zarbxonalar tashkil etib, bir xil vazndagi salmoqli fuluslarni zarb ettirib, muomalaga kiritdi. Eski
chaqalar qisqa vaqt davomida yangi pullarga almashtirilib olingach, mis pullar zarbini
markazlashtirish maqsadida boshqa shaharlardagi zarbxonalarga barham berildi. Faqat Buxoro
zarbxonasi (poytaxt Samarqandda emas) saqlab qolindi. Xalq orasida "fulusi adliya", ya'ni
adolatli chaqa nomi bilan shuhrat qozongan bu yangi mis fuluslar mamlakatning barcha shahar
Dostları ilə paylaş: |