Vahid miLLİ İmtahanlara necə hazirlaşmali

M
əntiq 
Bu cür tapşırıqlar göstəricilər və çıxarılası nəticələr baxımından bir-birindən fərqlənir. Buna görə 
d
ə  hər  tapşırığı  müşayiət edən suala xüsusi diqqət yetirin və  verilən  variantlardan  müvafiq  cavabı 
seçin. 
Göst
əricilərin çertyoj formasında əks etdirilməsi bəzi suala cavab verilməsini asanlaşdırır.  
 
11.
 
İncəsənət  muzeyinin  kvadrat  formalı  salonunda  müxtəlif divarlardan dörd müxtəlif rəssamın  – 
Sezanın,  Modilyaninin,  Riveranın  və  Şaqalın  əsərlərini  asdılar.  Hər rəssamın  hər bir əsəri eyni 
materialdan – birininki pastell
ə, o birininki – akvarellə, birininki – yağlı boya ilə, birininki isə qrafitlə - 
ç
əkilmişdir. Bundan əlavə, məlumdur ki: 
•
 
Riveranın əsərləri olan divar qrafitlə çəkilmiş əsərlər asılmış divarla həmsərhəddir. 
•
 
Şaqalın  əsərləri olan divar bir tərəfdən  Sezanın  əsərləri  asılmış  divarla,  digər tərəfdən 
akvarell
ə çəkilmiş əsərlər asılmış divarla həmsərhəddir. 
•
 
Şaqalın əsərləri pastellə çəkilməmiş, Riveranın əsərləri isə akvarellə çəkilməmişdir.  
 
Hansı  rəssamın  əsərinin  hansı  materialla  çəkildiyi  aşağıdakılardan  hansı  sətirdə  düzgün 
göst
ərilmişdir? 
Pastel   
    Akvarel 
 
Yağ   
Qrafit 
(a) 
Sezan   
   Modilyani   
Rivera  
Şaqal   
(b) 
Rivera  
   Sezan 
 
Şaqal   
Modilyani 
(c) 
Modilyani 
   Sezan       
 
Şaqal   
Rivera  
(ç)  
Rivera  
   Modilyani   
Şaqal   
Sezan 
(d) 
Modilyani 
   
Şaqal  
 
Rivera  
Sezan 
 
12.
 Dörd cüml
ə verilmişdir: 
I. Bu meşədəki bütün həmişəyaşıl bitkilər iynəyarpaqlıdır. 
II. Bu meşədəki kol tipli bütün bitkilər iynəyarpaqlıdır. 
III. Bu meşədəki bülbül yalnız kol tipli bitkilərin üstündə yuva qurur. 
IV. Bu meşədə  bülbül bəzi həmişəyaşıl bitkilərin üstündə yuva qurur. 
 
Bu  meşədə  bəzi həmişəyaşıl  bitkinin  kol  tipinə  məxsus  olduğunu  dəqiq müəyyən etmək üçün 
sadalananlardan hansı cümlələri rəhbər tutmalıyıq. 
Bu n
əticəni çıxarmaq üçün: 
(a)  I, II v
ə III cümlələr kifayətdir. 
(b)  II v
ə III cümlələr kifayətdir. 
(c)  III v
ə IV cümlələr kifayətdir. 
(ç) Cüml
ənin dördü də vacibdir. 
(d) Birlikd
ə cümlənin dördü də kifayət deyildir. 
74

---

13.
  Xüsusi xarici dil kursunu bitirdikd
ən sonra sertifikat almaq üçün məzunların  yalnız  bir  qismi 
imtahandan  keçdi.  İmtahan  komissiyasının  üzvlərinin  ehtimalına  görə  yalnız  kursu  müvəffəqiyyətlə 
bitir
ənlər və öz biliyinə əmin olanlar imtahandan keçdilər. 
 
Aşağıda sadalananlardan komissiya üzvlərinin ehtimalını hansı şübhə altında qoyur? 
 
(a) Xarici dil sertifikatı məzunların işlə təmin edilməsi üçün maraqlı imkanlar  yaradır, buna görə də 
özünü uğurlu sayanlar vaxtında sertifikat almağa cəhd göstərirdilər.  
(b) Müv
əffəqiyyət qazanmış məzunlara imtahandan keçmək üçün xüsusi hazırlıq dövrü lazım deyildi, 
çünki imtahan verm
ək üçün zəruri materialı əsaslı surətdə mənimsəmişdilər. 
(c)  İmtahanın  qiyməti kifayət qədər  yüksək idi və  məzunlar özlərinə  ancaq o zaman imtahandan 
keçm
ək hüququ verirdilər ki, imtahandan təkrarən keçmək lazım gəlməyəcəyini bilirdilər. 
(ç) İmtahan komissiyasının üzvləri kursun iştirakçılarına xarici dili özləri öyrədirdilər və buna müvafiq 
olar
aq onların hər birinin biliyini və imkanlarını düzgün qiymətləndirirdilər. 
(d) İmtahandan keçmiş məzunlar işi itirmək təhlükəsi qarşısında idilər, sertifikat isə işi saxlamaq üçün 
z
əruri şərt idi. 
 
 
14.
 Tea v
ə Beso mülahizə edirlər: 
 
Tea: Göründüyü kimi, bu gün Batumid
ə hava yaxşıdır. 
Beso: Niy
ə belə düşünürsən? 
Tea: Bilir
əm ki, ya bu gün Batumidə  hava  yaxşıdır,  ya  da  dünən Çoxatauridə  yağış  yağmışdır  –  bu 
ikisind
ən biri olmuşdur. 
Beso: Axı, nə üçün Batumidə həqiqətən yaxşı hava olduğunu düşünürsən? 
Tea: Ona gör
ə ki, əgər dünən Çoxatauridə yağış yağırdısa, Anna artıq oradan gəlmiş olacaqdır. 
 
D
əlillərinin inandırıcı olması üçün Tea aşağıda sadalananlardan hansı sübutu əlavə etməlidir? 
 
(a) Dün
ən Çoxatauridə yağış yağmışdır. 
(b) Anna artıq Çoxatauridən gəlmişdir. 
(c) Anna h
ələ Çoxatauridən gəlməmişdir. 
(ç) Dün
ən Çoxatauridə yağış yağmış və Anna oradan gəlmişdir. 
(d) Dün
ən Çoxatauridə yağış yağmış yaxud Anna oradan gəlməmişdir. 
 
 
 
75

---

Oxunmuş mətnin düşünülməsi  
 
M
ətni diqqətlə oxuyun və düşünün. Hər sualın ehtimal olunan cavabından verilən mətn üzrə düzgün 
olan variantı seçin.
  
“Palatso vekio” XIII 
əsrdən Florensiya hökumətinin iqamətgahıdır.  Buradakı  iclas  salonunun  bir 
divarında 1503-1506-cı illərdə Leonardo Da Vinçi Angiar vuruşmasından bir epizodu əks etdirmişdir. 
Xeyli sonra bu freska yoxa çıxmışdır. 1555-1572-ci illərdə məşhur rəssam və memar Corco Vazari bu 
salonun yenid
ən qurulmasına rəhbərlik etmişdir. Leonardonun şah ehtimala görə məhz həmin dövrdə 
yoxa çıxmışdır. 35 ildən artıqdır ki, Leonardonun şah əsərini tapmaq florensiyalı tədqiqatçı Mauritsio 
Searçini daim narahat ed
ən  ideyaya  çevrilmişdir.  O,  əsərin  iclas  salonunun  şərq  divarında,  Corco 
Vazarinin  “Marçiano  vuruşması”  əks  etdirilmiş  divarda  olduğunu  güman  edir.  Vazarinin  freskasının 
sağ tərəfində  əks etdirilmiş ata minmiş, Leonardo Da Vinçiyə çox oxşayan kişi bu ehtimalı daha da 
gücl
əndirir. Onun baxışları aşağı zillənmişdir. Bəlkə Vazari onun əsərinin altında Leonardonun rəsmi 
olduğuna işarə edir?  
Seraçini demişdir ki, Vazarinin freskası olan divarın arxasında daha bir divar vardır. Ehtimala görə 
burada  Leonardonun freskası çəkilmişdir, onların arasında isə boşluq –  10-dan 16 millimetrədək eni 
olan  dar  kamera  vardır.  Bunun  Leonardonun  freskasını  qorumaq  üçün  Vazarinin  özü  tərəfindən 
tikildiyi 
istisna deyildir. Salonun divarlarının tədqiqini planlaşdırmaq üçün komissiya yaradıldı. Başlıca 
m
əsələ  neytron aktivasiya vasitəsilə  1503-1506-cı  illərdə  istifadə  olunmuş  rəngin piqmentlərinin 
mövcudluğunu təsdiq etmək idi. 
Seraçini  İtaliyanın  Nüvə  Energetikası  Agentliyinin  və  Amerika alimlərinin köməyi ilə  xüsusi 
t
ədqiqat  qurğusu  yaratdı,  ancaq  2011-ci  ilin  martında  Yaponiyadakı  Fukuşima  atom  elektrik 
stansiyasında nüvə reaktorunun fəlakətinə səbəb olmuş sunamidən sonra nüvə texnologiyalarına qarşı 
b
ədbin münasibət  yarandı. Belə ki, neytron aktivasiyası aparatlarının artıq hazır olduğu bir zamanda 
Seraçiniy
ə tədqiqatı davam etdirməkdən imtina etdilər. 
Tezlikl
ə Seraçininin rəhbərliyi altında yeni üsulla – endoskopik zondlaşdırma ilə tədqiqata başlandı. 
Vazarinin  freskasına  çatmaq  üçün  rəsmin  artıq  mövcud  olan  çatlarında  altı  kəsik  açıldı.  Tibb  tipli 
miniatür    zond  yalnız  bir  çatdan  daxili  divara  çatdı.  Seraçini  əyar götürə  bildi. Orada qara və  küləş 
r
əngli boyalar, həmçinin rəssamların boyaları qorumaq üçün istifadə etdikləri qırmızı lak tapdılar. Lak 
adi divara ç
əkilməzdi – orada hökmən rəsm olmalı idi. Kimyəvi analiz nəticəsində müəyyən edildi ki, 
qara piqment Leonardonun “Cokonda”nı yaratmaq üçün istifadə etdiyi piqmentə uyğun gəlir. 
 Bir çox aliml
ər Seraçininin tədqiqatına şübhə ilə yanaşırlar. Ona görə Vazarinin freskası üçün də 
t
əhlükə  yaranmışdır.  Florensiyanın  meri  Mateo  Rents  əmindir ki, müasir texnologiyalar həm 
Leonardonun h
əm də Vazarinin freskalarından ləzzət almağa imkan verəcəkdir. Rents demişdir: “Biz 
v
əhşi deyilik, biz sadəcə olaraq incəsənət tarixinin bu sirrini açmaqdan qorxmuruq. Ancaq əgər seçim 
ets
əydik, üstünlüyü Leonardoya verərdim”. Seraçini də  beş  əsr  ərzində  ətraf mühitin təsirindən, 
vandalizmind
ən və  bərpaya  uğursuz  cəhdlərdən mühafizə  olunmuş  “Angiar  vuruşması”nı  tapacağına 
ümidini itirmir”  
 
76

---