Vaqif sultanli
Yüklə 15,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Вагиф Султанлы. Щечлик вадиси
- Вагиф Султанлы. Щечлик вадиси 156 MAĞARA
Вагиф__Султанлы._Щечлик_вадиси__156_MAĞARA'>Вагиф__Султанлы._Щечлик_вадиси'>Вагиф Султанлы. Щечлик вадиси 155 ə zaları korşalmış, onu ardınca çəkib aparan o ilahi duyğudan sa- vayı hər şeyə biganə olmuşdu. Bütün gecəni beləcə üzü yoxuşa dırmandı. Hərdən daya- nır, bir anlığa nəfəsini dərir, sonra yenidən yoluna davam edirdi. Dan yeri söküləndə özünü dağın zirvəsində gördü və günəşin doğuşuna tamaşa eləyə-eləyə rahat nəfəs aldı. Yol dağın zirvəsində bəmbəyaz qar örtüyünə bürünərək bitirdi və yolun bitdiyi dağın bəyazlığa bürünən zirvəsindən ba- xanda arxada qoyub gəldiyi dünya ovcunun içərisindəymiş kimi apaydın görünürdü. Dərviş bir müddət dayanıb dünyaya tamaşa elədi. O, indiyədək dünyanın bu qədər gözəl, bü qədər əsrarəngiz oldu- ğ unu duymamışdı, ancaq dünya nə qədər gözəl olsa da, daha geri dönmək istəmirdi. İndi onun üçün geri dönməkdən çətin və ə zablı heç nə olammazdı. «Bəs neyləməlidi, hayana getməlidi… Həyatının bundan sonrası necə olacaqdı… Hansı duyğunun sə- silə buraya gəlib çıxdı… Bu nə iş idi, nə qismətdi belə…». Ə vvəlki kimi nə isə onu irəli çəkir, sirli, dumanlı bir alə- mə doğru səsləyirdi, ancaq daha taqəti qalmamışdı; halsızlıqdan ayaq üstə dayana bilmirdi, bəri-bədəni, beli-buxunu elə ağrı- yırdı ki, deyirdin bu saat sümükləri qırılıb yerə tökülcək. Ağrı- larının səsini eşidirdi; get-gedə qollarnıa, çiyinlərinə yığılan ağ- rılar daha dözülməz olur, huşunu başından alıb aparırdı. Müvazinətini itirməmək üçün yavaşca daşın üstünə çökdü və nə zaman huşunu itirdiyindən xəbəri olmadı. Handan-hana gözlərini açanda bayaqkı ağrı-acılardan əsər-əlamət qalmamış- dı, özünü quş kimi yüngül hiss eləyirdi. Oturduğu yerdən qalxaraq yenidən ətrafa göz gəzdirdi; bayaq dağın zirvəsindən apaydın görünən dünya indi dumana, bozluğa bürünmüşdü. Təkcə səma aydın idi. Qəfildən gözləri çi- yinlərindən göyərib qalxan qanadlara sataşdı. Dəli bir ehtiras onu səmalara doğru çəkir, ayaqlarını yerdən üzürdü. Qarşıda onu göy üzünün ucsuz-bucaqsız ənginliyi göz- ləyirdi. 2003, Bakı Вагиф Султанлы. Щечлик вадиси 156 MAĞARA Onlar iki nəfər idilər; biri cod sarışın saçlı, o biri isə çal saqqallı ucaboylu adamdı, əllərində bel-külüng daş mağarada qazıntı aparırdılar. Neçə gündən bəriydi ki, qeyri-adi tapıntılar bu iki əcnəbi alimi büsbütün ovsunlamışdı; özgə heç nəyin fərqində deyildilər. Söylədiklərinə görə, onların mağaradan tap- dıqları əşyalarla tarixin yaşını ən azı min il qədimlərə çəkmək olacaqdı. Miladdan bir neçə yüz il öncə bu ərazidə qədim mədə- niyyətin izlərinin olması ilə bağlı inandırıcı dəlillər tapılmışdı. Ancaq onlar istədiklərini əldə etsələr də, yorulub usanmadan qazıntı işlərini davam etdirirdilər. – Bir baxın, bu qalıqlar çox qədim bir sivilizasiyadan xəbər verir,- bunu əlindəki sümük parçasının torpağını təmiz- ləyib ehtiyatla ağ kətanın üzərinə qoyan sarışın saçlı dedi. Çal saqqallı yoldaşına sarı dönmədən: – Bunları üzə çıxara bilsək, bütün dünya arxeologiyasını heyrətdə qoyacağıq, - deyə cavab verdi. ...Bir qədər aralıda mağaranı xatırladan qazma daxmada qaçqın ailəsi yaşayırdı. Ailə ər, arvad, bir də on bir yaşlarında oğlan uşağından ibarətdi. Uşaq ailənin kiçiyiydi, böyüyü erməni ə sirliyindəydi. Ailənin başçısı bu qazmanı iki il əvvəl mənzilə çevir- mişdi. Əvvəlcə bu yerdən bir qədər aşağıda yerləşən qaçqınlar üçün salınmış çadır şəhərciyində yaşayırdılar. Onların çadır evciyi olduqca darısqaldı və darısqallıq bir yana, qışda soyuq- dan, yayda bürküdən içəridə durmaq olmurdu. Yağış yağanda isə çadırı su basır, torpağın rütubəti həftələrlə çəkilib getmirdi. Qazmanın şəraiti isə çadırla müqayisədə xeyli əlverişli idi. Ai- lənin başçısı bu qazmadan öncə indi əcnəbi arxeoloqların işlə- diyi mağaraya düşmək istəyirdi. Ancaq mağaranın genişliyi, də- rinliyi, sür-sümüklə dolu olması onu fikrindən daşındırmış, ey- nən həmin mağaraya bənzəyən bu qazmada məskunlaşmağı qə- rara almışdı. Düz bir həftə çalışıb-çabalayaraq uzaqdan təpəciyi xatırladan bu mağaranı yaşayış üçün yararlı hala salmışdılar. Вагиф Султанлы. Щечлик вадиси 157 Qazmanın bir qapısı, bir pəncərəsi vardı. Pəncərəni sella- fonla örtmüşdülər, qapını isə köhnə, cırıq brezent parçası əvəz eləyirdi. Qaçqınlığın ilk dövründə gündə bir yer dəyişdiklərindən uşaq məktəbə gedə bilməmişdi. Sonra çarəsizlikdən çadır şəhər- ciyinə üz tutmuşdular. Yaxınlıqda məktəb olmadığı üçün o, dər- sə çadır şəhərciyi ilə qonşuluqda yerləşən kəndə getməli olurdu. Ə vvəlcə uşaq məktəbə getmək istəmir, yaşıdları ondan üç sinif yuxarıda oxuduğu üçün utanıb sıxılırdı. Bir yandan da yolun uzaqlığı onu yorurdu. Bir neçə gün davamlı dərsə getməyəndə sinif rəhbəri dalınca gəlirdi. Bəlkə də dərs oxumaq istəyindən deyil, müəlliminin bu uzaq yolu dalınca gəlməsinə narahat ol- duğundan dərsdən qalmaq istəmirdi. Ötən ildənsə cadır şəhərciyində köhnə yük vaqonunda məktəb açılmışdı, daha oxumaq üçün bu qədər yolu gedib-gəl- məyə ehtiyac yox idi. Bu iki əcnəbi alimin yaxınlıqdakı daş mağarada qazıntı aparması uşağın marağına səbəb olmuşdu. Onların mağaranın girəcəyində qurduqları mavi rəngli çadır, çadırdan gələn cürbə- cür musiqi səsləri, uzun antennalı, qara şüşəli «Cip» markalı avtomobil, ətrafa səpələnmiş boş konserv qutuları, gecələr ça- dırı işıqlandırmaq üçün gurultuyla işləyən elektrik qurğusu – hər şey, hər şey onu cəlb edirdi. Ə n çox xoşlandığı isə əcnəbi arxeoloqların gurultuyla iş- ləyən elektrik qurğusundan onların torpaq qazmasına işıq çəkil- məsiydi. Bura gəldikləri ilk günün axşamı o iki arxeoloqu qonaq çağırmışdılar. Atası qonaqpərvərdi, qaçqınlıq illərindən qabaq axşamları bircə dəfə olsun belə qonaqsız-qarasız keçməzdi, ana- sı isə arxeoloqları qərib adam gözündə görür, hansısa köməyə ehtiyacı olub-olmadığını düşünürdü. Qonaqlar gəlmiş, ancaq içəri qaranlıq olduğu üçün tezcə də qayıdıb bir top məftil gətirərək gurultuyla işləyən elektrik qurğusundan daxmaya işıq çəkmişdilər. O iki qonaq anasının saca saldığı isti yuxa ilə toyuq qızartmasını yeyə-yeyə heyrətli baxışlarla qazmanı süzür, onların həyatı, yaşayışı ilə bağlı hər Yüklə 15,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|