Verbal hiss ə Analogiyalar

26                                

 

Göstəricilərin təhlili 

 

Diaqramda 2001-2005-ci illərdə ölkədə adambaşına neçə kiloqram meyvə, taxıl və  tərəvəz 

yetişdirildiyi göstərilmişdir.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Diaqram üzrə aşağıdakı 4 suala cavab verin: 

 

52.

  2004-cü ildə 2002-ci ildəki ilə müqayisədə adambaşına dənli bitkilər istehsalı neçə kiloqram 

azalmışdır? 

(a) 40   

(b) 55 

(c) 60 

(ç) 70 

(d) 80 

 

 

 

53. 

Hansı ildə ölkədə yetişdirilmiş tərəvəzin miqdarı həmin ildə yetişdirilmiş meyvə və dənli 

bitkilərin ümumi miqdarından az, ancaq meyvənin və dənli bitkilərin ümumi miqdarının yarısından 

çox olmuşdur? 

(a) 2001 

(b) 2002 

(c) 2003 

(ç) 2004 

(d) 2005 

 

 

 

 

meyvə 

dənli bitkilər 

tərəvəz 

   il

kq 

---

27                                

 

54. 

2001-2005-ci illərdə adambaşına meyvənin məhsulu hansı hüdudlarda tərəddüd edirdi? 

(a)    10-50 kq 

(b) 20-30 kq 

(c) 20-60 kq 

(ç) 30-60 kq 

(d) 30-80 kq 

 

 

 

 

55. 

2004-cü ildə ölkənin əhalisinin miqdarı 2001-ci ildəki ilə müqayisədə 20 faiz artdı. 2004-cü 

ildə ölkədə yetişdirilmiş tərəvəzin ümumi miqdarı 2001-ci ildəki ilə müqayisədə nə qədər çoxdur? 

(a) 1,2 dəfə   

(b) 1,6 dəfə   

(c) 2 dəfə   

(ç) 2,4 dəfə   

(d) 2,8 dəfə   

 

 

 

 

 

Məsələlər

 

56.   

p və q natural ədədlərdir. 

1



p

 kimi, 

26



p

 da q-yə qalıqsız bölünür. Sadalananlardan  

q hansına bərabər ola bilər? 

(a)  2    

(b)  3  

(c)  4  

(ç)  5  

(d)  6  

 

 

57. 

x

4

 24-dən üç dəfə az olduqda, 



2

x

 

(a)  1   

(b)  2 

(c)  3 

(ç)  4 

(d)  5 

---

28                                

 

58. 

Qutuda 8 göy, 6 qırmızı, 5 yaşıl və 4 ağ kürəcik vardır. Qutuya baxmadan kürəcikləri 

götürməyi planlaşdırırlar. Aralarında hökmən hər rəngdən iki-iki kürəcik olması üçün qutudan 

minimum neçə kürəcik götürülməlidirlər?  

(a)  12    

(b)  15 

(c)  18 

(ç)  21 

(d)  23 

 

 

 

 

 

 

59.   

ABC üçbucaqlısının AB tərəfinin uzunluğu  BC tərəfinin uzunluğundan 5 dəfə artıqdır. AC  

tərəfinin uzunluğu BC tərəfinin uzunluğundan artıq ola bilər:  

(a)   2-dəfə    

(b) 3-dəfə    

(c) 4-dəfə    

(ç) 5-dəfə    

(d) 6-dəfə    

 

 

 

 

 

 

 

60. 

Şirkətin aldığı tikinti materialından 32 tonu qum, 18 tonu sement idi. Şirkət qumun 25% -ni və 

sementin 50 %-ni anbarda saxladı, qalanını isə tikinti meydanına apardı. Şirkət aldığı tikinti 

materialının neçə faizini anbarda saxladı? 

(a) 30% 

(b) 31% 

(c) 32% 

(ç) 33% 

(d) 34% 

 

 

 

 

---

29                                

 

Miqdar müqayisəsi 

A və B sütunlarının hücrələrində verilmiş miqdarları bir-biri ilə müqayisə edin. 

A sütununun hücrəsində verilmiş miqdarlar B sütununun hücrəsində verilmiş miqdarlardan 

artıq olduqda, (a) -nı seçin 

B sütununun hücrəsində verilmiş miqdar A sütununun müvafiq hücrəsində verilmiş miqdardan 

artıq olduqda, (b)-ni seçin 

Hücrədə verilmiş miqdarlar bərabər olduqda, (c)-ni seçin 

Verilən informasiya hansı miqdarın artıq olduğunu müəyyən etmək üçün kifayət deyildirsə, (ç)-

ni seçin.   

 

 

          A B 

     

 

 

 

 

61. 

İki ədədin cəmi bu ədədlərin hər birindən azdır 

 

 

 

(a)    (b)   (c)   (ç) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

62. 

Mağazada eyni cür sumkalar, eyni cür papaqlar və eyni cür 

eynəklər satılır. Sumka eynəkdən 4 dəfə bahadır. Papaq 

sumkadan 5 lari ucuzdur.  

 

 

 

 

 

(a)    (b)   (c)   (ç)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

63. 

Dairəvi diaqramda şirə hazırlamaq 

üçün müəssisəyə 

gətirilmiş 

meyvənin faizlə nisbəti 

göstərilmişdir. Albalı 

şirəsi 

hazırlayarkən itki albalının çəkisinin  

22%-ni, gavalı  şirəsi hazırlayarkən 

isə itki gavalının çəkisinin 32%-ni 

təşkil edir. 

 

 

 

 

 

 

 

(a)    (b)   (c)   (ç)

 

Gətirilmiş gavalıdan 

hazırlanmış şirənin miqdarı 

Gətirilmiş albalıdan 

hazırlanmış şirənin miqdarı 

3 eynəyin qiyməti  

Papağın qiyməti  

Bu ədədlər arasında ən böyüyü 

0 

nar

gavalı

albalı

---

30                                

 

 

          A B 

     

 

 

 

 

 

64. 

Ən böyük kəsiyin uzunluğunu bu fiqurun nöqtələrini bir-birilə 

birləşdirən kəsiyin yayılma göstəricisi adlandıraq.   

ABCD dördbucaqlısının perimetri 18 sm-ə bərabərdir. 

 

 

 

(a)    (b)   (c)   (ç)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

65. 

1-dən n-ə qədər natural ədədlərin ardıcıllığında sadə ədədlərin 

miqdarı  -a bərabərdir. 

 

(a)    (b)   (c)   (ç) 

 

 

 

 

 

 

 

Məsələlər

 

66. 

Levanın və Datonun bərabər miqdarda rəngli daşları var idi. Sandro daha səkkiz daş  gətirdi. 

Üçü də bütün daşları  bərabər bölüşdürdülər. Levanın daşları  əvvəlkindən az oldu. Sandro 14 daş 

gətirsəydi, bölüşdürdükdən sonra Levanın daşları  əvvəlkindən daha çox olardı. Levanın  əvvəlcə 

neçə daşı var idi ? 

(a)  9   

(b) 10 

(c) 11 

(ç) 12 

(d) 13 

2

n

ABCD dördbucaqlısının 

yayılma göstəricisi 

9 sm 

n   

4 

---

31                                

 

67.  

Əgər a və b elə ədədlərdir ki,  

4

3



b

a

a

. Belə olduqda:  

(a) 

7

3

2





a

b

a

 

(b) 

2





a

b

a

 

(c) 

5

4

2



b

a

a

 

(ç) 

4



b

a

 

(d) 

5

1

2



 b

a

b

 

 

 

 

 

68. 

Paraleloqramın bir tərəfinin uzunluğu ikinci tərəfinin uzunluğundan 1,5 dəfə artıqdır. 

Paraleloqramın böyük tərəfinin uzunluğunun paraleloqramın perimetrinə nisbəti nəyə bərabərdir? 

(a) 0,2-yə   

(b) 0,3-ə 

(c) 0,4-ə 

(ç) 0,5 -ə 

(d) 0,6-ya 

 

 

 

69. 

10-dan artıq, lakin 100-dən əskik olan natural ədədlərdən neçəsi 4-ə və 6-ya tam bölünəndir? 

(a) 4   

(b) 6 

(c) 8 

(ç) 9 

(d) 10 

 

 

70.  

Ardıcıllığın birinci üzvü 30, ikinci üzvü isə 60-dır.  Ardıcıllığın hər bir sonrakı üzvü  c onun 

əvvəlki iki a və b üzvləri üzrə aşağıdakı qaydada hesablanır: 

3

b

a

c





. Bu ardıcıllığın beşinci 

üzvü nəyə bərabərdir? 

  (a) 10    

(b) 15 

(c) 20 

(ç) 25 

(d) 30 

 

 

---

32                                

 

71.  

Ən böyük təpəsinin uzunluğu 6 sm olan düzbucaqlı paralelepiped 8 

bərabər kuba bölünmüşdür (çertyoja bax.). Bu düzbucaqlı paralelepipedin 

həcmi neçə kub santimetrdir ? 

(a)  27    

(b)  36 

(c)  48 

(ç)  64 

(d)  72 

 

 

 

 

 

 

Göstəricilərin kifayət etməsi 

72.  

Nika cəmi 20 ədəd xanalı və təkxətli dəftərlər aldı.  

  Aşağıda iki şərt verilir: 

  I. Xanalı dəftərlərin miqdarı təkxətli dəftərlərin miqdarının üçdə biri qədər idi.    

 II. 

Xanalı dəftərlərin miqdarı təkxətli dəftərlərin miqdarından 10 ədəd az idi.    

Nikanın neçə ədəd təkxətli dəftər aldığını müəyyən etmək üçün: 

 

(a)  I şərt kifayətdir, II isə kifayət deyildir 

 (b) 

II 

şərt kifayətdir, I isə kifayət deyildir 

 

(c) I və II şərtlər kifayətdir, ayrı-ayrılıqda isə heç biri kifayət deyildir 

 (ç) 

Ayrı-ayrılıqda həm I, həm də II şərt kifayətdir 

 (d) 

Verilən şərtlər kifayət deyildir 

 

 

 

73.  

Bir-birindən fərqlənən dörd natural ədədin cəmi 16-ya bərabərdir. 

  Aşağıda iki şərt verilir: 

I. Bu ədədlərdən ən kiçiyi 2-yə bərabərdir. 

II. Bu ədədlərdən ən böyüyü 7-yə bərabərdir. 

Bu ədədlərin nəyə bərabər olduğunu müəyyən etmək üçün: 

 

(a)  I şərt kifayətdir, II isə kifayət deyildir 

 (b) 

II 

şərt kifayətdir, I isə kifayət deyildir 

 

(c) I və II şərtlər kifayətdir, ayrı-ayrılıqda isə heç biri kifayət deyildir 

 (ç) 

Ayrı-ayrılıqda həm I, həm də II şərt kifayətdir 

 (d) 

Verilən şərtlər kifayət deyildir 

---

33                                

 

74.  

ABCD düzbucaqlısının tərəfləri koordinat oxlarına 

paraleldir (çertyoja bax).  

Aşağıda iki şərt verilir : 

I. A təpəsinin koordinatlarıdır 





3

;

4

. 

II. B təpəsinin koordinatlarıdır 





8

;

4

. 

C təpəsinin koordinatlarının nəyə bərabər olduğunu müəyyən etmək üçün:  

   

 

(a)  I şərt kifayətdir, II isə kifayət deyildir 

 (b) 

II 

şərt kifayətdir, I isə kifayət deyildir 

 

(c) I və II şərtlər kifayətdir, ayrı-ayrılıqda isə heç biri kifayət deyildir 

 (ç) 

Ayrı-ayrılıqda həm I, həm də II şərt kifayətdir 

 (d) 

Verilən şərtlər kifayət deyildir 

 

 

 

 

 

 

75.  

k cüt üçrəqəmli ədəddir. 

 

Aşağıda iki şərt verilir : 

 I. 

 

k  yazısında yüzlük rəqəmi təklik rəqəmindən üç dəfə çoxdur. 

 II. 

k  yazısında yüzlük rəqəmi onluq rəqəmindən iki dəfə çoxdur.   

k   yazısında yüzlük rəqəminin nəyə bərabər olduğunu müəyyən etmək üçün:  

 

 

(a)  I şərt kifayətdir, II isə kifayət deyildir 

 (b) 

II 

şərt kifayətdir, I isə kifayət deyildir 

 

(c) I və II şərtlər kifayətdir, ayrı-ayrılıqda isə heç biri kifayət deyildir 

 (ç) 

Ayrı-ayrılıqda həm I, həm də II şərt kifayətdir 

 (d) 

Verilən şərtlər kifayət deyildir 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

34                                

 

Məsələlər

 

76.  

Böyük çəlləyə kiçik çəlləkdəkindən 3 dəfə çox şərab sığışır. Kiçik çəlləyin 

3

1

 hissəsi, böyük 

çəlləyin isə 

6

1

 hissəsi şərabla doldurulmuşdur. Əgər kiçik çəlləkdəki bütün şərabı böyük çəlləyə 

doldursaq, böyük çəlləyin nə qədər hissəsi şərabla dolu olacaqdır ?

 

(a) 

18

5

 

(b) 

12

7

 

(c) 

6

7

 

(ç) 

6

5

 

(d) 

2

1

 

 

 

 

 

77.  

Nino hərəsi 7 laridən  k  ədəd hədiyyə alıb poçtla dostlarına göndərdi. Hədiyyələrdən birini 

xaricə göndərdi və bunun üçün 4 lari verdi, qalan hədiyyələrin hər birini göndərmək üçün  isə bir 

lari verdi. Nino hədiyyələri almaq və göndərmək üçün cəmi neçə lari xərclədi ? 

 

(a) 

3

8



k

 

(b) 

4

8



k

 

(c) 

2

8



k

 

(ç) 

3

7



k

 

(d) 

4

7



k

 

 

 

 

 

78.  

Ümumi mərkəzi olan üç çevrədən birinin radiusunun uzunluğu 

r, ikincinin _ 

r

3

, üçüncünün uzunluğu isə 

r

4

-dir. Kiçik çevrələrlə 

dairəyə alınmış halqadan başqa, böyük dairə tündləşdirilmişdir 

(çertyoja bax.). Böyük dairənin tündləşdirilmiş hissəsinin sahəsinin 

nisbəti tündləşdirilməmiş hissəsinin nəyinə bərabərdir ? 

   

(a) 

3

2

-nə 

(b) 

1

-ə 

(c) 

3

4

-ə  

(ç) 

2

3

-yə  

(d) 

2

-yə 

 

---

35                                

 

79.  

Ədədlər oxunun vahid kəsiyinin uzunluğu 1 sm-dir. Bu oxun üstündə yerləşmiş 

 

c

C

  və 

 

d

D

  nöqtələrinin koordinatları 

4

,

5

2

,

1







c

  və 

12

2

,

8



 d

-nin  şərtlərini təmin 

edirlər. Məlum olduğu kimi, c    tam  ədəddir. CD kəsiyinin uzunluğu  minimum neçə santimetrə 

bərabər ola bilər ? 

  (a) 1,2-yə 

 (b) 

1,8-ə 

 (c) 

2,8-ə 

 (ç) 

3,2-yə 

 (d) 

6,6-ya 

 

 

 

 

 

 

 

 

80.  

Müəllim uşaqlara 40 kartoçkanı elə payladı ki, onlardan heç biri kartoçkasız qalmadı. Onların 

hərəsinə bir-birindən fərqli miqdarda kartoçka düşdü. Uşaqların miqdarı maksimum nəyə bərabər 

ola bilər? 

  (a) 7 

 (b) 

8 

 (c) 

9 

 (ç) 

10 

 (d) 

11 

 

 

 

---