Vujudga kelganligidan tashqari, o‘troq hayotning boshlanganligi bilan
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Teatr san’ati.
Mustaqillik davrida o‘zbek teatrining turlari va janrlari rivojlanmoqda. Yoshiar, bolalar va qo‘g‘irchoq teatrlari alohida mavqega ega. Mustaqillik sharofati bilan tiklangan milliy qadriyatlar, jamiyat ma’naviyati haqidagi yangilangan tushunchalar, tarix va zamonaviylik muammolari ushbu teatrlar diqqat-e’tiborida. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbek teatr san’atini rivojlantirish to ‘ g‘risida»gi 1998-yil Farmoni milliy teatr san’atining istiqbolini belgilab bergan hujjat bo‘ldi. «O‘zbekteatr» ijodiy ishlab chiqarish birlashmasi o‘z faoliyatini milliy tomosha va teatr san’atining eng yaxshi an’analarini asrab-avaylashga hamda boyitishga yo‘naltirdi. Mustaqillik davrida O‘zbek teatr san’ati milliy qadriyatlarni tiklashga qo‘l urdi. Bir zamonlar qoralangan asarlar teatrlarda sahna lashtirildi, yangi asarlar yaratish harakati boshlandi. Turii teatrlarda Fitratning «AbuIfayzxon» tragediyasi, To‘ra Mirzoning «Amir Temur» dramasi, Clio‘lponning «Kecha va kunduz» romani, “Yor qinoy” dramasi, Abdulla Qodiriyning “O‘tkan kunlar” va “Mehrobdan chayon” romanlari asosida sahna asarlari yaratildi. Umu man, o‘zbek teatr madaniyati yanada rivojlandi. O‘zbek san’at- korlari xorijiy mamlakatlarga gastrollarga bormoqdalar. Zamonaviy o‘zbek teatri san’atiga hissa qo‘shgan namoyandalardan dramaturglar – M. Boboyev, Sh. Boshbekov, E. Samandarov va boshqalar; rejissyorlardan - N. Abdurahmonov, R. Yoriyev, B. Yo‘ldoshev, N. Otaboyev, O. Salimov, V. Shapiro, R. Hamidov va boshqalar; rassomlardan - G. Brim, B. Kim, S. Salimov, B. To‘rayev, T. Shorahimov va boshqalar; dirijyorlardan – D. Abdurahmonova, E. Toshmatov, N. Xalilov, H. Shamsiddinov va boshqalar; raqs ustalari – G. Izmaylova, M. Is’hoqova, I. Yusupov va boshqalarni ko‘rsatish mumkin. Teatr san’atining rivojlanishiga hissa qo‘shgan aktyorlardan Ya. Abdullayeva, M. Abduqunduzov. T. Azizov, Sh. Azizova, Yo. Ahmedov. X. Boboxonova, Z. Davletmuradova, Ye. Dmitriyeva, G. Jamilova, J. Zokirov, G. Zokiirova, D. Ismoilova, M. Ixtiyorova, E. Komilov, E. Malikboyeva, E. Nosirov, H. Nurmatov, M. Razzoqova, S. Rametova, A. Rafiqov, G. Rahimova, M. Teshaboyeva, N. 178 Toshkenboyeva va boshqalarni aytishimiz mumkin. Mustaqillik tufayli tarixiy qadriyatlarni tiklash, o‘zlikni anglash, ma’naviy boyliklarga intilish o‘zbek teatrining ham muhim vazifasiga aylandi. Sahnamizda buyuk Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Alisher Navoiy obrazlari yangicha talqin qilindi. Al-Farg‘oniy, Al- Buxoriy, Jaloliddin Manguberdi, Feruz kabi ulug‘ ajdodlarimizga bag‘ishlangan asarlar keng shuhrat qozondi. Respublika teatrlari har- yili 130 dan ziyod turli mavzu va janrlarda spektakllar sahnalashtiradi. Bular asosan tarixiy, afsonaviy mavzulardagi spektakllardir. 1998- yili Xalqaro miqyosda keng nishonlangan buyuk vatandoshlarimiz hayoti va faoliyati hamda «Alpomish» dostonining 1000-yilligi munosabati bilan qator sahna asarlari yaratildi. O‘zbekiston Milliy akademik drama teatrida sahnalashtirilgan dramaturg Hayitmat Rasulning «Piri koinot», Farg‘ona viloyati Yu. Shakarjonov nomidagi musiqali drama teatrida sahnalashtirilgan “Osmonga sig‘magan muhabbat”, Samarqand viloyati H. Olimjon nomidagi musiqali drama teatrida sahnalashtirilgan Usmon Qo‘chqorning “Imom Buxoriy”, Andijon viloyati Y. Oxunboboyev nomidagi musiqali drama teatrida sahnalashtirilgan «Alpomishning qaytishi», Xorazm viloyati Ogahiy nomidagi musiqali drama teatrida sahnalashtiri;gan Erkin Samandarovning «Jaloliddin Manguberdi» kabi asarlari Respublikamiz ma’naviy hayotida katta voqea bo‘ldi. Toshkentda «Sharq va G‘arb», «Humo» kabi yirik xalqaro teatr festivallari o‘tkazilishi o‘zbek rejissurasi, aktyorlik san’atining yirik yutuqlari, mahorat o‘rganish, tajriba almashinish maktabi vazifasini o‘tadi. «Humo» festivali marafoni Toshkentda muvaffaqiyatli o‘tib, Germaniya, Gruziya, Rossiya va boshqa mamlakatlar teatr jamoa- larining o‘zaro ijodiy uchrashuvi maskaniga ayiandi. 1996-yil Amir Temur tavalludining 660-yilligiga bag‘ishlangan «Navro‘z» teatr festivalining muvaffaqiyati xalqaro ahamiyatga molik bo‘ldi. «Andijon bahori», «37+l», «Debut» teatr festivallari san’at muxlislari uchun haqiqiy tuhfa bo‘ldi. Havaskorlik teatrlari ham rivojlanmoqda. Talabalar havaskorlik teatrlarining «Nihol» festivali katta qiziqish bilan o‘tkazilmoqda. Respublikamiz teatr sohasida ham yoshlar uchun ko‘p ishlar qilindi, ular uchun maxsus tomoshalar qo‘yilmoqda, qo‘g‘irchoq teatrlari barcha viloyatlarda ishlab turibdi. «Kattalar teatrlari bolalar 183 Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|