Vujudga kelganligidan tashqari, o‘troq hayotning boshlanganligi bilan
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
| An’anaviy xalq ijodi.
Mustaqillik sharoitida xalq ommasining ijodiy an’analarini saqlash va rivojlantirish, jumladan, xalqning og‘zaki, musiqali, amaliy, teatr-tomoshaviy deb atalgan ijod turlari va janrlarini tiklash va kamol toptirish muhim ahamiyat kasb etib bormoqda. Xalq og‘zaki ijodining askiya, doston, mushoira, lof, kulgi- hikoya, asotir (mif), afsona, ertak, latifa; an’anaviy musiqa ijodining alla, yalla, yor-yor, alyor, terma, ashula, marosim qo‘shiqlari va musiqa folklori asosida vujudga kelgan oilaviy ansambllar, fol- klor etnografik guruhlar, xalq havaskorlik jamoalari; xalq teatr-to- mosha ijodining masxarabozlik, qo‘g‘irchoqbozlik; xalq amaliy- bezak ijodining naqqoshlik, kulolchilik, o‘ymakorlik, zardo‘zlik, zar garlik, to‘qimachilik turlarini; tabiat bilan bog‘liq bo‘lgan ijodning rang-barang tur va janrlarini tahlil qilish asosida shunday xulosaga kelindiki, ular avlodlar ongini, badiiy tafakkurini, estetik qarashlarini taraqqiy ettiribgina qolmay, balki ijtimoiy hayotning barcha sohalarida ijodkorlikni rivojlantirgan, xalqning o‘z tarixi va taqdiri haqida o‘ylashga, bunyodkorlik qilishga undagan. Shuning uchun ijodiy merosni tiklash va kamol toptirish xalqning barcha ijtimoiy-madaniy sohalaridagi faolligini oshirishda muhim omil bo‘ladi. Mustaqillik sharoitida o‘zbek xalq ijodining tiklanish va ravnaq topish jarayoni jadal sur'atlar bilan amalga oshmoqda. O‘zbekiston Respublikasida bu soha ishlarini rivojlantirishda “Respublika xalq 164 ijodi va madaniy-ma’rifiy ishlar markazi”ning xizmati kattadir. Xalq ijodiga oid ma’naviyatimiz durdonalarini aniqlash va ularga tegishli ko‘mak berish borasida respublikamizda amalga oshirilayotgan diqqatga sazovor tadbirlarga murojaat qilamiz: - xalq hunarmandchiligi, amaliy va tasviriy san’at, havaskor ijodkorlar ko‘rigi, savdo-ko‘rgazmalari amaliy san’at ixlosmandlarini rag‘batlantirib, ularning ilhomiga ilhom qo‘shib yubordi; - “Alla” ijrochilarining Respublika ko‘rik-tanlovlari bola kamolotida muhim o‘rin tutadigan Ona shaxsini e’zozlashga oid ko‘plab qo‘shiqlarning yuzaga kelishiga imkon berdi; - folklor jamoalari Respublika seminar-kengashi faoliyati xalq ijodiyoti sarchashmalarini aniqlash, tiklash va targ‘ib qilishda folklor-etnografik ansambllarning muhim o‘rin tutishini namoyon etdi; - oilaviy ansambllar, katta ashula, lapar ijrochilari Respubiika ko‘rik- tanlovlari o‘zbek xalq ijodining barcha tur va janrlariga Xalqaro darajada ham katta qiziqish bilan qaralayotganligidan dalolat berdi. - “Chashma” Respublika folklor ko‘rik-tanlovi xalq ijodi bitmas-tuganmas va boy ma’naviy “buloq” ekanligini ma’lum qildi va ayni chog‘da bu sohadagi qator muammolarni davlat miqyosida ijobiy rial etilishiga turtki berdi; - maqomchilar Respublika ko‘rik-tanlovlari bu mumtoz san’at dovrug‘ini yanada keng yoyib, ko‘plab iqtidorli iste’dodlarni yuzaga chiqardi. - mashhur xalq baxshilari yubileylari baxshilik san’ati hozirgi kunda qaysi yo‘llar, janrlar va qaysi ijodiy maktablar doirasida ravnaq topayotganligini namoyon qildi; - “Oilaviy ansambllar Respublika ko‘rik-tanlovlari” vatanimizda oilaviy ijodni targ‘ib qilishda va ommalashishida muhim omil bo‘ldi; - “Turkiston – umumiy uyimiz!” ruknida Markaziy Osiyo baxshi-shoirlarining ko‘rik-tanlovi o‘z atrofiga 100 dan ortiq baxshilarni yig‘ib, mintaqa ko‘lamida Turkmaniston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Qoraqalpog‘iston baxshilarining o‘zaro ijodiy boyishiga xizmat qildi; - dorbozlar, an’anaviy sirk san’ati va qo‘g‘irchoq teatri 173 munosib o‘rnini egallashga ko‘maklashish, ularning manfaatlarini himoya qilish, yosh yigit-qizlarning o‘z aql-zakovati, kuch-g‘ayratini to‘la namoyon etishi uchun zarur shart-sharoit yaratib berish, yosh avlodning tayanchi va suyanchi bo‘lishdan iboratdir. Harakatning Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar, tuman va shahar bo‘limlari, ta’lim muassasalari, harbiy qismlar, huquq-tartibot organlarida boshlang‘ich tashkilotlari tuzildi. Ular 14 yoshdan 28 yoshgacha bo‘lgan O‘zbekiston fuqarolari - yoshlarni o‘z saflarida ixtiyoriy ravishda birlashtirgan holda faoliyat ko‘rsatdi. 2017-yil 30-iyun kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ishtirokida “Kamolot” Yoshlar ijtimoiy harakati (YoIH) qurultoyi bo‘lib o‘tdi. Bu qurultoyda “Kamolot” YoIH tashkiloti tugatilganligi va “O‘zbekiston yoshlar ittifoqi” tashkil etilganligi e’lon qilindi. Yoshlarning muammolari hamda tashabbuslari O‘zbekiston Prezidentining to‘g‘ridan-to‘g‘ri e’tiborida bo‘lishini ta’minlash maqsadida “O‘zbekiston yoshlar ittifoqi” raisi bir paytning o‘zida Prezidentning Davlat maslahatchisi lavozimida bo‘lishi ham belgilab qo‘yildi. Yoshlarning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi. Millat kelajagi ham ma’nan, ham jismonan baquvvat, sog‘lom yoshlar qo‘lida. O‘zbekiston aholisining 60 foizdan ortig‘ini 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar tashkil etadi. 1996-yil «Kamolot» yoshlar jamg‘armasi tuzildi. 2001-yil bu jamg‘arma «Kamolot» yoshlar ijtimoiy harakatiga aylantirildi. 2017- yil mazkur harakat faoliyati tugatilib, «O‘zbekiston yoshlar ittifoqi» tashkil etildi. 30-iyun sanasi «Yoshlar kuni» sifatida nishonlanadigan bo‘ldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2014-yildagi “O‘zbekis- ton Respublikasida yoshlarga oid davlat siyosatini amalga oshirishga qaratilgan qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarorining qabul qilinishi mamlakatimizda yuksak ma’naviyatli, mustaqil va erkin fikrlaydigan, zamonaviy ilm-fan yutuqlarini puxta o‘zlashtirgan har tomonlama sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish borasidagi ishlarning mantiqiy davomi bo‘ldi. Ushbu qaror ilm-fanni yanada rivojlantirish, iqtidorli va qobiliyatli yoshlarni, jumladan, qizlarning intellektual salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun yanada keng sharoitlar yaratishga qaratilgan. 172 loyeva. J.Usmonov, A.Isayev, E.Is’hoqovlarning yangi, qiziqarli asarlari tomoshabinda katta qiziqish uyg‘otmoqda. Musavvirlarimiz yangi tarixiy bosqichda madaniy aloqalarni qayta tiklash, yagona ma’naviy makon yaratishga yo‘naltirilgan uslub va yo‘nalishlarni umuminsoniy tamoyillarga bo‘ysundirishga intilmoqda. So‘nggi-yillarda kelajak poydevorini bugundan barpo etish maqsadida, yoshlarga va o‘sib kelayotgan yangi avlodga alohida e’tibor qaratilmoqda. Bularni bo‘lib o‘tayotgan festivallar, tanlovlar, badiiy ko‘rgazmalar misolida ko‘rishimiz mumkin. An’ana tusiga aylanib qolgan “San’at haftaligi”, “Ustoz-shogird” kabi qator ko‘rgazmalar shular jumlasidandir. Ushbu ko‘rgazmalarning barchasida tanlovlar e’lon qilingan bo‘lib, bir-birlari bilan ijodiy raqobatga kirishgan yoshlarni ma’naviy rag‘batlantirish orqali iqtidorlar tanlab olinmoqda va ularga keng imkoniyatlar yaratilmoqda. Shuni guvohi bo‘lamizki, yosh rassomlar o‘z qiziqishlari va intilishlariga ko‘ra hamohang mavzu va o‘z uslublarini tanlashlari mumkin bo‘lsa-da, akademik san’at poydevor vazifasini o‘tamoqda. Yosh rassomlar ijodida o‘ziga xos milliy san’at rivojlanganligi kishini quvontiradi. Shuningdek, jahon zamonaviy san’atining yangi shakllari va konseptual g‘oyalari bilan muloqotlari faolligini yuqori baholash mumkin. Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|