Анатом- меш

 Odam organizmida kecha-kunduz davomida 
sarflanadigan energiya uch qismdan iborat. 
1. Asosiy moddalar almashinuvini ta'minlash uchun sarflandigan 
energiya. Bu energiya nafas olish, yurak, buyrak, jigar va boshqa hayotiy 
muhim organlar normal ishlab turishini ta'minlash uchun sarflanadi. Bu 
energiyaning miqdori 1 soatda 1kg tana massasiga 1 kkalga teng. 
2. Ovqatni hazm qilishga sarflanadigan energiya iste'mol qilingan 
ovqatni hazm qilish uchun oshqozon-ichaklar, jigar, oshqozon osti bezi kabi 
organlarning ishi kuchayadi va ular energiya sarflaydi. Sarflangan energiyaning 
miqdori ovqat tarkibiga bog'liq. 
3. Odam bir kecha-kunduzda bajaradigan ishiga sarflanadigan 
energiya. Bu energiya miqdori har 1odamning kasbiga,ko'p yoki oz 
harakatlanishiga bog'liq. Aqliy mehnat bilan shug'ullanuvchilar kam, jismoniy 
mehnat bilan shug'ullanuvchilar ko'p energiya sarflaydi. 
1g Oqsil organizmda kislorod bilan oksidlanganda 4,1 kkal, 1g yog'-9,3 
kkal, 1g uglerod-4,1 kkal energiya hosil qiladi. Odamda kecha-kunduzlik 
ovqatdan hosil bo'ladigan energiya miqdori sarflanadigan energiya miqdoriga 
teng bo'lishi kerak. 
Bolalar va o'smirlarda iste'mol qilingan ovqatdan hosil bo'ladigan 
energiya miqdori sarflanadigan energiyaga nisbatan ko'proq bo'lishi lozim. 

---

36
Chunki ma'lum miqdorda energiya yosh organizmning o'sishi va rivojlanishi 
uchun sarflanadi. 
 
Ovqatlanish tartibi va ovqatlanish gigiyenasi 
Bolaning bir kunda eydigan ovqati shu vaqt ichida sarf etilgan energiya 
o`rnini qoplashi va o`sishni ta'minlashi kerak. Bolalarni ovqatlantirishda ovqat 
tarkibidagi mahsulotlar nisbatini olish kerak. Umumiy o`rta ta'lim maktablarida va 
maktab internatlarida birinchi smenadagi o`quvchilarga ertalabki nonushta 7.30dan 
8gacha bir kunlik ovqat normasining 25%, ikkinchi nonushta 11-12 da ovqat 
normasining 15-20% ni, maktabdan qaytgandan so`ng tushlik eyishi kerak, bu ovqat 
normasining 35% tashkil etadi, kechki ovqat 19-20 da ovqat normasining 20-25% 
tashkil etishi kerak.