Azԥrbaycan VII-IX ԥsrlԥRDԤ
Yüklə 2,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bizans hökmdar n n müsԥlmanlara qarú etdiyi bu hԥrԥkԥtinin sԥbԥbi
411 tap b vԥ mԥni öldürmԥyi ona tapú r blar". øbn ùԥrvin belԥ cavab verdi: "Hԥqiqԥtdԥ isԥ sԥni öldürmԥyi bax kimԥ tapú rm úlar", çünki Babԥki öldürԥn cԥllad Nudnud onunla gedirdi. Abdullah ona dedi: "Sԥn mԥnԥ taysan, o isԥ vԥhúidir, mԥnԥ söylԥ görüm, mԥni yedirmԥyi sԥnԥ tapú rm úlar ya yox?". øbn ùԥrvin ondan sor údu: "Mԥnԥ söylԥ, nԥ istԥyirsԥn?" Abdullah cavab verdi: "Mԥnim üçün bir az faludac 1 qar úd r". ønand ÷ m adam mԥnԥ demiúdir ki, sonra ibn ùԥrvin sԥrԥncam verdi vԥ onun üçün gecԥyar s faludac qar úd rd lar, o da doyunca yedi. Sonra o belԥ dedi: "Ey filankԥsin atas "Sabah, Allah istԥsԥ, sԥn bilԥcԥksԥn ki, mԥn dehqanam!", sonra isԥ xahiú etdi: "Mԥnԥ içmԥk üçün nԥbid verԥ bilԥrsԥnmi?" O cavab verdi: "Bԥli, lakin bir az". Abdullah dedi: "Ԥlbԥttԥ, mԥn çox istԥmirԥm". Sonra dörd sԥtil úԥrab gԥtirdilԥr. Abdullah da oturub sԥhԥrԥdԥk yavaú-yavaú onu içdi. Sԥhԥr tezdԥn onu Dar üs-Sԥlama, körpü baú na gԥtirdilԥr. øshaq ibn øbrahim ԥmr etdi ki, onun ԥllԥrini vԥ ayaqlar n kԥssinlԥr. Abdullah edam zaman heç sԥsini ç xarmad . Sonra ԥmr verildi ki, onu çarm xa çԥksinlԥr; o, Dar üs-Sԥlam n úԥrq hissԥsindԥ iki körpü aras nda çarm xa çԥkildi. {1232} Tauk ibn Ԥbmԥdin sözünԥ ԥsasԥn deyirlԥr ki, Babԥk qaçanda Sԥhl ibn Sumbat n yan na gԥldi. Afúin Ԥbu Sԥidi vԥ Buzbaran göndԥrib, Babԥki ondan ald lar, Sԥhl öz o÷lu Müaviyԥni yüz min dirhԥm, Sԥhl üçün Ԥmir ԥl-Möminin ad ndan bir milyon dirhԥm s
yolla Sԥhl patrik oldu. O, habelԥ demiúdi ki, Babԥkin qardaú Abdullah ibn Uxt østifanus ad ilԥ mԥúhur olan Beylԥqan hakimi øsa ibn Yusifin yan nda idi. Ԥli ibn Murrun katibi Mԥhԥmmԥd ibn ømran [ԥl-Katib ԥr- Ravi] belԥ rԥvayԥt edir: "Ԥli ibn Murr, Matr ad nda bir avaran n sözünü misal gԥtirir; bu adam demiúdir: "Ya Ԥbü-l-Hԥsԥn, and olsun Allaha, Babԥk mԥnim o÷lum idi!" Mԥn dedim: "Sԥn bununla nԥ demԥk istԥyirsԥn?" O da mԥnԥ belԥ dedi: "Biz ibn ԥr-Rԥvvad n 1 Bal, niúasta vԥ su ilԥ haz rlanan úirniyyat. B a x: Q.Leyn, sԥh. 2439. 412 yan nda idik. Babԥkin anas birgözlü Bԥrumԥnd isԥ ibn ԥr-Rԥvvad n kԥnizlԥrindԥn biri idi. Mԥn onun evindԥ mԥnzil tutmuúdum, o öz ԥslinԥ görԥ aúa÷ adamlardan idi, buna görԥ mԥnԥ qulluq etmԥyԥ baúlad , paltar m yuyurdu. Bir dԥfԥ mԥn ona nԥzԥr sald m, gԥzԥyԥn adam n ehtiras vԥ úԥhvԥti ilԥ onun üstünԥ at ld m, hamilԥ olanda isԥ onu tԥrk etdim. Bundan sonra uzun müddԥt bir-birimizi görmԥdik. Sonra görüúdük, belԥ mԥlum oldu ki, o, uúaq do÷muúdur. Ancaq mԥn baúqa evdԥ qald m. Bir dԥfԥ o, yan ma gԥlib dedi: "Mԥn sԥndԥn hamilԥ olanda mԥnim yan mda qal rd n, indi isԥ mԥni tԥrk etmisԥn"", o faú etdi ki, onun o÷lu mԥndԥndir. Mԥn belԥ dedim: "And olsun Allaha, ԥgԥr sԥn bu barԥdԥ söz açsan, sԥni öldürԥrԥm! ", buna görԥ o susdu. Amma "Allaha and olsun o, mԥnim o÷lumdur!"Babԥk ilԥ müharibԥ zaman Afúin qoúun üçün ԥrzaq almaqdan, hԥdiyyԥ vԥ yeni qüvvԥdԥn baúqa, ata mindiyi hԥr gün üçün dԥ haqq al rd . Rԥvayԥtԥ görԥ, Babԥk iyirmi il ԥrzindԥ 225500 adam öldürmüú. Yԥhya ibn Müaza, øsa ibn Mԥhԥmmԥd ibn Ԥbu Xalidԥ, Ԥhmԥd ibn ԥl-Cüneydԥ [onu ԥsir alm úd ], Süreyk ibn Ԥli ibn Sԥdԥqԥ 1
qalib gԥlmiúdir. Babԥk ilԥ birlikdԥ 3309 adam ԥsir al nm ú, onun yan nda ԥsir olan 7600 müsԥlman qad n vԥ uúaqlar azad edilmiúdir. Babԥkin 17 o÷lu, 23 q z vԥ gԥlini Afúinin ԥlinԥ keçmiúdi. Mötԥsim Afúinin baú na tac qoydu, ona libas geydirdi, onu brilyantlarla bԥzԥdi. O, Afúinԥ 20 milyon dirhԥm göndԥrmiúdi – bunun 10 milyonu hԥdiyyԥ idi, 10 milyonu da o öz döyüúçülԥrinin ailԥlԥrinԥ paylad . Bundan ԥlavԥ, o, Sind hakimi tԥyin edildi. O, úairlԥrԥ tapú rd ki, onu tԥriflԥsinlԥr vԥ ԥmr etdi onlara bԥxúiú versinlԥr. Bu - cümԥ axúam II rԥbiin 13-dԥ (838-ci il mart n 14-dԥ) olmuúdur
{1234} Bu ildԥ Bizans padúah Feof l Mixail o÷lu 2 Zibatra 1 ԥhalisinԥ hücum edib, buran tutdu onlar n úԥhԥrini viran etdi. Sonra 1 Mԥmunun hökmranl ÷ dövründԥ Ermԥnistan hakimi idi. B a x: ԥt- Tԥbԥri, III, sԥh. 1072. 2 F e o f i l - Mixailin o÷lu. Georginin nԥvԥsi - Bizans imperatorudur (829-842) 413 o tԥcili olaraq Malatiyeyԥ 2 gedib biri-birinin ard nca müsԥlman qalalar na hüc m etdi. O, müsԥlman qad nlar n tutmuúdu [bԥzilԥrinin dediyinԥ görԥ onlar n say mindԥn art q idi], onun ԥlinԥ keçԥn müsԥlman kiúilԥrinԥ cԥza vermiúdi, q zm ú dԥmirlԥ gözlԥrini ç xar r, qulaq vԥ burunlar n kԥsԥrdi. Bizans hökmdar n n müsԥlmanlara qarú etdiyi bu hԥrԥkԥtinin sԥbԥbi Rԥvayԥtԥ görԥ, bunun sԥbԥbi belԥ idi: "Babԥk özünün son günlԥrinin yax nlaúd ÷ n hiss edib vԥ yԥqin elԥmiúdi ki, onu hԥr tԥrԥfdԥn s x úd ran, taqԥtdԥn sal b hԥlak olma÷a çatd ran Afúin ilԥ müharibԥni davam etdirmԥk iqtidar nda deyildir, buna görԥ bizansl lar n imperatoru Feof l Mixail o÷lu, Georgi nԥvԥsinԥ yaz b bildirmiúdi ki, ԥrԥblԥrin padúah bütün öz ordular vԥ döyüúçülԥrini, hԥtta öz dԥrzisini [Cԥfԥr ibn Dinar ԥl-Xԥyyat nԥzԥrdԥ tutulur] vԥ öz aúpaz n [øtahԥt-Tԥbbax nԥzԥrdԥ tutulur] mԥnԥ qarú göndԥrmiúdir, odur ki, onun darvazalar nda [sԥrhԥdlԥrdԥ] heç kԥs qalmam úd r. Buna görԥ "ԥgԥr sԥn oraya, onun ԥrazisinԥ soxulmaq istԥyirsԥnsԥ, bil {1235} ki, sԥnin yolun üzԥrinԥ sԥnԥ mane ola bilԥcԥk adam qalmam úd r 3 , O [Babԥk] ona mԥktub göndԥrmԥklԥ ümid edirdi ki, belԥliklԥ, Bizans padúah qԥti hԥrԥkԥt etmԥyԥ baúlayacaq vԥ bu yol ilԥ onun [Babԥkin], bԥzi fԥlakԥtlԥri ondan uzaqlaúd r lacaqd r, çünki Mötԥsim ona qarú duran qoúundan bir hissԥsini istԥr-istԥmԥz, geri 1 Mesopatamiyada sԥrhԥd qalas d r. Ԥl-Bԥlazuri, sԥh. 191-192; ԥl-Yaqut, II, sԥh. 914. 2 Fԥrat çay n n yuxar axar nda, Zibatradan beú fԥrsԥx aral olub, Xilafԥtin sԥrhԥdindԥ yerlԥúԥn qalad r. EI, III, sԥh. 192-196; Q.M.Strenc, 120; ԥl-Yaqut, IV, sԥh. 633-635. 3 Fraqon (Fragon. Historie Arab, ed. by M. J. de Goeje, Leiden, 1871, p. 390) ԥlavԥ edir: "Ԥgԥr sԥn indi hücum etsԥn, onun atas vԥ qardaú n n (Harun ԥr- Rԥúid vԥ Mԥmun nԥzԥrdԥ tutulur) sԥndԥn ald qlar ndan ikiqat art ÷ n onlardan ala bilԥrsԥn.
Yüklə 2,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|