Азярбайъан Республикасынын
Yüklə 1,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Abid Tahirli
- Bütün türkl ərin tərcümanı
• Abid Tahirli ~ 216 ~ • Əgər Türkiyənin başından əksik olmayan bəlalar imkan ver ərsə və daha açıq təbir ilə söyləsək, Türkiyə düşmənlərinin açıq, ya gizli hücumlarını dəf etməyə çarə tapılarsa, türklərin təzə can tapıb həyat və gələcəklərini təmin edəcəkləri boş ümid, ya da n əzəriyyə zənn olunmaz («Bugünkü İstanbul»). • Tiflis islamlarını dəvət edib cümləsi ilə mülakat etmək (görüşmək, mübahisə etmək – T.A.) şərəfinə nail olmaq üçün iyulun 30-da (1886- cı il – T.A.) Qafqazın Ziraət Cəmiyyəti binasında «Ədəbi məclis»də toplantı keçirdik 1 («Ədəbi məclis»). • Daşkənd səfərimdən qayıdarkən Bakıda qalmalı oldum. Nec ə də qalmayım ki, məcbur etdilər. Hər nə qədər xəbərsiz gəlsəm d ə, bakılı dostlarım qaldığım otelin Tiflisdən teleqramla yerini öyr ənmişdilər 2 … («Yolda bir görüş»). • İman içəridədir («Yolda bir görüş»). • Qafqazın sağ gözü Bakı, sol gözü xeyli tərəqqi etmiş… Batumdur («Zaqafqasiya boyu»). • Özg ə dil bilmək ayıb deyil, vacibdir, lakin özgə dili bilib, öz dilini, ədəbiyyatını bilməmək ayıb, həm də böyük ayıbdır («Zaqafqasiya boyu»). • Əhalisinin hamısı çalışqan, maarifə həvəslidirlər… yeni üsulla işləyən məktəblərini və ticarətə olan rəğbətlərini örnək göst ərməyə dəyər. Bərəkallah şəkililər! Cənabi Haqq gələcəkdə mütl əq mükafatınızı verəcəkdir. Yeni üsullu 4 məktəbdə xeyli şagird var… Səbəbkarlardan Allah razı olsun (Zaqafqasiya boyu). 1 İnformasiyanın maraqlı olduğunu və bu barədə Tiflisdə nəşr olunan qəzetdə də geniş xəbər verildiyini nəzərə alaraq («Kafkaz»,10 avqust 1886, № 37) bu cümləni yazmağı məqsədəuyğun hesab etdik (T.A.). 2 Bu xəbəri maraqlı olduğu üçün əlavə etdik (T.A.). • Bütün türkl ərin tərcümanı ~ 217 ~ • Aliml ər və şairlər ocağı Şamaxını indi şeytanniyyət, cahilan ə durğunluq dumanı bürümüşdür… bu şəhərin yalnız m əktəbi deyil, işləri ümumiyyətlə, pərişanlıq və təəssüf doğurur («Zaqafqasiya boyu»). • Kim ə necə, deyə bilmərəm, mənə görə dost görmək və xüsusil ə ziyalı adamlar görmək ən gözəl səfaların biridir. …Elm və maarif sevdalısı olduğum üçün belə adamların məclislərində iştirak etm ək könlümə rahatlıq, fikrimə işıqlıq və güc gətirir («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • …Tiflisd ə bir dost daha tapdım: Qarabağlıdır (Şuşada anadan olmuş Əhməd bəy Ağaoğlu nəzərdə tutulur – T.A.), Rusiyada t əhsil aldıqdan sonra Fransaya gedib, Sorbon Universitetind ə oxuyub, gəncdir. Digər millətlərdə bu cür təhsil alanların çox olduğundan, bu o qədər də diqqətçəkən deyil. Lakin bizim c əmiyyətimizdə aradabir belə adamın olması xüsusilə diqq ətəlayiqdir. Ona görə də biz o qardaşımızla iftixar edirik («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Mayın 17-də (1893-cü il – T.A.) Bakıya gəlib dostlarımın birind ən təmizliyi və rahatlığı haqqında eşitdiyim «Avropa» otelind ə yerləşdim. Bakıya hansı gün gələcəyimi heç kimə bildirm əsəm də, məni bir neçə gənc qarşıladı. Belə nəzakət və hörm ətlə qarşılanacağımı heç xəyalıma gətirmədiyimdən, mütəəssir olduğumu bildirdim və təşəkkür etdim… («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Bakı müsəlmanlarını «əcəmi», «irani», «persiyan» - deyə yazdıqları görülməkdədir: bu isə açıq bir xətadır, çünki bunlar ümumi dil v ə cins, qiyafət və adət cəhətlərindən tər-təmiz türklərdir («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Abid Tahirli ~ 218 ~ • Bakılılar boylu, qüvvətli və işləkdirlər, …belə ki, Rusiya şəhər və vilayətlərində olan islam əhlinin hamısından irəlidədirlər, bel ə zənn edirəm («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Bakı müsəlmanlarının Xəzər dənizində üç-beş ticarət paroxodu, beş-on gəmisi vardır. Volqada isə islam əhlinə məxsus nə bir paroxod, n ə bir qayıq gördüm («Baxçasaraydan Daşkəndə s əyahət»). • Bakının ermənisi yerli, qədim əhalidən olmayıb, gəlmə müsafir v ə mühacirlərdir («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Hacı Zeynalabdin əfəndini yad etdik. Hacı dedikdə böyük v ə qalın əmmaməli, uzun xalatlı, ya cübbəli uzun və ağ saqqallı adam göz önünd ə canlanır, elə deyilmi? Hacı imiş, amma xəyal etdiyimiz kimi deyilmiş! Kamal yaşında, qara saqqallı, qara papaqlı bir adamdır. Onu başı əmmaməli yox, başı ali fikirlərlə dolu, xalatlı, cübb əsi uzun yox, gözəl əməllərdən libaslı gördüm («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • Bundan s əkkiz il əvvəl – 1885-ci ildə Bakıya birinci dəfə g əlmişdim. Səkkiz ildə müsəlmanların xeyli tərəqqi etdiklərini görüb m əmnun oldum. Yalnız mal və qazanc cəhətində deyil, bəklə daha artıq düşüncə və şüur baxımından irəliləmişlərdir («Baxçasaraydan Daşkəndə səyahət»). • …Bakıya birinci səyahətimdə hörmətli Səfərəli bəy V əlibəyovla (1861-1902, Qori Müəllimlər Seminariyasının ilk m əzunlarından biri, maarifçi, O.Çernyayevski ilə birlikdə «Vətən dili» adlı ilk əlifba dərsliyinin və digər dərslik və kitabların müəllifi – T.A.) b ərabər idik. Onunla qardaşyanə Qafqazın xeyli yerlərini g əzdik. Məqsəd xalqın həyatı, güzəranı ilə tanışlıq və «Tərcüman» üçün abun əçi toplamaq idi. Bakının bütün bazarlarını gəzdik, Yüklə 1,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|