Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

116
Bu nedenle, yakın bir tarihte, “DS’lu Çocukların Temel 
Motor Becerileri “ testi geliştirilmiş (BMS) (Lauteslager, 1997) ve 
psikometrik kalite açısından değerlendirilerek pozitif 
sonuçlar alınmıştır (Lauteslager, Pennings,Vermeer&Helders,1996; 
Lauteslager,Pennings,Vermeer, Helders&’t Hart, 1998). BMS, 
15 temel motor becerinin postüral kontrol seviyesini ölçmekte 
ve 0’dan 3 yaşa kadar olan DS’lu çocukların motor seviyelerinin 
kaydedilmesini mümkün kılmaktadır. Eylül 1996’dan Nisan 1998’e 
kadarki periyotta, yukarıdaki isimle anılan fizyoterapi konsepti 
kullanılarak 22 DS’lu çocuk ile birlikte bir müdahale araştırması 
sürdürüldü. Etki ölçümü BMS ile yapıldı. Literatür çocukların 
zihinsel gelişimiyle motor gelişimi arasında bir bağlantı kurulmasını 
tavsiye ettiğinden (Griffith, 1976; Henderson, 1985; Touwen, 
1989), sonuçların yorumu için BOS 2-30 zihinsel ölçeği de aynı 
zamanda yönetilmiştir (der Meulen&Smrkovsky, 1983). Bu 
incelemenin amacı, sağlanan tedavi ile DS’lu çocukların temel 
motor becerilerinin gelişimi arasındaki bağlantının araştırılmasıydı. 
Araştırma, etik olarak Stichting Steunfonds Vereniging’s 
Heeren Loo (‘s Heeren Loo Destek Toplumu Vakfı) tarafından 
değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın sonuçları bu makale içerisinde 
sunulacaktır. Çalışma deneysele benzer bir araştırma tasarımına 
sahipti (basit zaman serileri) ve her çocuk periyodik olarak tedavi 
ediliyordu (Baarda&en de Goede, 1990). Müdahalesiz geçen 
dalgalı periyotlar yüzünden, her çocuğun motor gelişiminin tedavi 
ve dinlenme zamanı arasında bir karşılaştırma yapmak mümkün 
oluyordu. Deneysele benzer bir araştırma tasarımı adapte edildi 
çünkü bugüne kadar sürdürülen müdahale araştırmasında kontrol 
gruplarının kompozisyonundan dolayı problemler çıkmıştı 
(Lauteslager ve diğerleri 1995; 1996). Diğer taraftan, etik 
gerekçelerden dolayı, kontrol gruplarında müdahale kesintisi 
açısından bir direnme olduğu ortaya çıktı. Ancak, DS’lu çocukların 
motor gelişimi üzerine standardize edilmiş normlar ve onların 
motor gelişimlerindeki problemlere uygun düzgün temelli bir 
terapötik alternatif mevcut değildi (Gibson&Fields, 1984). 
Başka bir taraftan, DS’lu çocukların motor problemlerinin 
karmaşıklığının bir rol oynadığı yönünde işaretler vardı. 
Hipotoninin derecesi, tonusun dağılımındaki kişisel farklılıklar, 
zihinsel seviye, sosyal geçmiş, genel sağlık problemleri (kalp ve 
solunum bozuklukları) gibi faktörler DS’lu çocukların 
tecrübe ettiği motor kısıtlamaların gelişimini ve doğasını 
etkileyebilen değişkenlerin çokluğunu garantilemektedir. Kişisel 
motor yatkınlıktan, psiko-sosyal ve biyolojik faktörlerden 

---

117
Hem deneklerin sağlığını iyileştirmek için hem de fizyoterapistlerin 
denekleri tedavi etmesi için, Hollanda Çocuk ve Ergen Sağlığı 
Fizyoterapi Birliği’ne (N=960) bağlı çalışan kalifiye 
fizyoterapistlerle kontağa geçildi. Bu gruptan 164 pediatrik 
fizyoterapist, terapilerine DS’lu bir çocuğun sunulması şartıyla 
gönüllü olacaklarını belirtmişlerdir. Bunu takiben 4 aylık 
periyotta 26 çocuk sunulmuş, bunlardan 22’si de araştırma 
için kaydedilmiştir. Yer alacak çocuklar; yaşları baz alınarak, 
çalışmanın geri kalanına katılım sağlayabilme durumları göz 
önünde bulundurularak ve cinsiyetler arasında dengeli bir dağılım 
yapılarak seçilmiştir. 22 çocuktan 4’ü çalışmadaki katılımlarını 
zamansız olarak sonlandırmışlardır. Vakalardan ikisinde medikal 
faktörler (kalp ameliyatı ve lösemi), diğer ikisinde ise sosyal fak-
törler etkili olmuştur (ailesel şartlar). Geri kalan 18 çocuğun giriş 
yaşları ( 4 haftalık prematüreden düzelti yapılmış) 9 haftalıktan 
47 haftalığa kadardı (ortalaması 26.3 hafta, standart sapma 13.1 
hafta). Hepsi Hollanda’nın çeşitli bölgelerinde (Noord-Holland, 
Zuid-Holland, Brabant, Overijssel ve Gelderland gibi taşralar) 
evlerinde, yaşıyorlardı. 18 çocuğun intake verileri tablo 6.1’de 
kaydedilmiştir. Bu çocuklar araştırma periyodunun tamamında yer 
almışlardır ve bu çocukların tamamlanmış veri serileri 
istatistiksel olarak analiz edilmiştir. 18 çocuğun araştırma 
bağlamındaki tedavileri, Hollanda’da kayıtlı 16 genel ve 
uzmanlaşmış pediatrik fizyoterapist tarafından sürdürülmüştür. 
Ebeveynler bunun için muvaffakat vermişlerdir. İntake’in öncesinde 
çocuklara fizyoterapi tedavisi verilmemiştir.
6.1  Metot
6.1.1 Denekler
kaynaklanan motor davranış ve bunun gelişimi de her çocukta 
emsalsizdir (Block,1991). Harris (1980) bir deneysel ve bir 
kontrol grubunun kullanıldığı saf deneysel araştırmada deneklerin 
karşılaştırılması imkansız olduğundan, bu araştırmanın karşısında 
durmuştur. Harris deneysele benzer araştırma tasarımını tavsiye 
etmiştir. Bir basit zaman serisi, her bir deneğin tedavisini mümkün 
kılmakta ve aynı zamanda da deneğe kendi kontrolünü kullanma 
imkanı vermektedir. 
Denek başına tekrarlanan bu ölçümleri elde etmek için, deneysel 
değişkenin kontrollü manipülasyonu ve olası dış faktörlerin 
kontrolü esastır.

---

118
Tablo 6.1
Kısaltmalar
*LBO: İkincil derecede alt mesleki eğitim
**MBO: İkincil derecede üst mesleki eğitim
***HBO: Yüksek profesyonel eğitim
****WO: Üniversite eğitimi
Cinsiyet   
 
9 erkek   
 
9 kız
Hafta sayısına göre yaş  
dağılım    
 
13 ila 47 haftalık
(kronolojik) 
 
ortalama   
 
 27.2 hafta
 
 
 
standart sapma 
 
12.9 hafta
Hafta sayısına göre yaş 
dağılım   
 
9 ila 47 haftalık
(düzeltilmiş) 
 
ortalama   
 
26.3 hafta
 
 
 
standart sapma 
 
13.1 hafta
Ebeveynlerin eğitim seviyesi  LBO* 
 
 
s= 2
 
 
 
MBO** 
 
 
s= 9
 
 
 
HBO***, WO**** 
 
s= 7
Ailenin boyutu 
 
3 aile üyesi 
 
s=8
 
 
 
4 aile üyesi 
 
s=7
 
 
 
5 aile üyesi 
 
s=2
 
 
 
6 aile üyesi 
 
s=1
Sağlık 
 
 
DS 
 
 
s=18
   
4 haftadan fazla erken doğum
 
s= 3
 
 
 
Konjenital kalp bozukluğu 
s=4
 
 
 
Solunum yetmezliği  
s=1
 
 
 
Mide/bağırsak bozukluğu 
s=3
 
 
 
Tiroid bozukluğu 
 
s=1
 
 
 
Duyma kaybı 
 
s=1
 
 
 
Görme kaybı 
 
s=1
BMS intake seviyesi  
dağılım   
 
3 ila 17
(maksimum 45) 
 
ortalama   
 
7.8
 
 
 
Standart sapma 
 
4.0
BOS 2-30 intake 
 
dağılım   
 
2.5 ila 10.5
Aylık bazda seviye   
ortalama   
 
5.2
(BSID) 
 
 
standart sapma 
 
2.3
   
 

---