Elmi ƏSƏRLƏr fiZİka-riyaziyyat və texniKA



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə33/55
tarix28.11.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#12993
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   55

62
 
 
 
………………, 
 
p
p
p
Z
D
t
a
,
),
(
)
0
(

мы находим выходные данные  
                                
)
(
1
t
V

)
(
2
t
V
,…,
)
(t
V
p

Используя эти данные можно проводить процесс обучения нейронной сети и найти весовые 
коэффициенты.  После  построения    сети  можно  решать  задачи  (1)-  (3)  с  любыми 
конкретными данными. Качество решений и надежность нейронной сети зависит от качества  
выбора  и  количества 
p
 исходных  данных.  При  увеличении   
p
 погрешность 
приближенного решения уменьшается. 
                   
ЛИТЕРАТУРА 
 
1.
 
Aliev F.A., Niftiyev A.A., Zeynalov C.I. Optimal synthesis problem for the  
     fuzzy systems. Optimal control, applications and methods. Published online in    
     Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com). DOI: 10.1002/oca.964. 
2.
 
Aliev F.A., Niftiyev A.A., Zeynalov C.I. Optimal synthesis problem for the   
     fuzzy systems in semi-infinite interval. Appl. Comput. Math., 10(1), Special  
     Issue, 2011, pp.97-105. 
3.
 
Levin A. U., Narendra K.S.: Control of Nonlinear Dynamical Systems Using     
    Neural Networks: Controllability and Stabilization. IEEE Transactions on    
    Neural Networks, 1993, Vol. 4, pp.192-206 
4.
 
Нейрокомпьютеры  и  их  применение:  Книга  6  –  «Нейроматематика»  (под  редакцией 
А.И.Галушкина), Москва, ИПРЖР, 2002, 448с. 
5.
 
Нифтиев  A.A.,  Ахмедов  Э.Р.  Алгоритм  для  численного  решения  задачи  вариационного 
исчисления с неизвестными границами. Вестник БГУ, 2005, № 1, стр. 25-30. 
6.
 
Niftiyev A.A.,  Zeynalov  C.I., Efendiyeva  H.C.  . Mathematical  modeling  for the optimal  use of a 
bounded area.Actual problems of economics. 2011, №2(116), pp.261-270.     
7.
 
Niftiyev  A.A.,  Maryam  Pur,  Zeynalov  C.I.  Fuzzy  optimal  control  problem  with  non-linear 
functional. News Baku State University, 2010, №3. 
8.
 
Niftiyev A.A., Zeynalov C.I., Majidzadeh K. Optimal using of a bounded area  
     problem and its investigation by neural networks. Известия НАН Азерб.  
     2010, № 6, p. 75-82.     
 
                                                            
ABSTRACT 
 
This article deals with the solution of the optimum problems and in application of non-correct 
line programme , by means of neuron networks. Multi-layer neuron network has been selected for 
this  purpose.  It  is  clear  that  the  selection  of  the  structure  of  the  neuron  networks  don’t  demand 
specific approach. It mainly depends on the output and input data and teaching  process of neuron 
networks.  The  main  problem  in  the  application  of  neuron  networks  is  selection    of  the  input  and 
output.  
 
РЕЗЮМЕ 


63
 
 
 
 Пpeдложeньı мeтодьı peщeния задач оптимизации с помощью нeйронньıх сeтeй,в 
частности к peщeнию задач нечесткого линейного программирования. Для этого выбрана 
многослойная нейронная сет. Известно, что для выбора структуры нeйронньıх сетей не 
сушествует конкретного подхода. Этот выбор в основном зависит  от количества входных и 
выходных данных и способа обучения нейронных сетей. Выбор входных и выходных данных 
является самым трудным и актуалным этапом при применении нeйронньıх сетей. 
 
                   
NDU-nun  Elmi  Şurasının  24  dekabr  2015-ci  il  tarixli  qərarı  ilə  çapa 
tövsiyə olunmuşdur (protokol № 05) 
         Məqaləni çapa təqdim etdi:  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ.  ELMİ ƏSƏRLƏR,  2015,  № 5 (73) 
 
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY.  SCIENTIFIC WORKS,  2015,  № 5 (73) 
 
НАХЧЫВАНСКИЙ  ГОСУДАРСТВЕННЫЙ  УНИВЕРСИТЕТ.  НАУЧНЫЕ  ТРУДЫ,  2015,  № 5 (73) 


64
 
 
 
 
                 
FƏRMAN QOCAYEV           
 
 
 
 
 
 
                    AYGÜN SULTANOVA 
 
 
 
 
 
 
 
 
ELGÜN TAĞIYEV 
 
 
 
 
 
 
 
Naxçıvan Dövlət Universiteti     
 
 
 
 
 
 
 
 
  
UОТ : 538.97          
 
YARIMKEÇIRICI  
2
CuFeS  TƏBƏQƏSINDƏ  YUNQ MODULUNUN TƏDQIQI 
                                            
Açar sözlər :  Yunq modulu, nazik təbəqə, daxili gərginlik, dilatometr 
Key words :   Yunq module,  a thin layer, of  internal sensions,  dilatometer 
Ключевые слова : Модуль юнга, тонкая плёнка, внутреннее напражене  
дилатометр 
 
Son    illərdə  yarımkeçirici  nazik  təbəqələrin  aşağı  temperatur  oblastlarında  müxtəlif    fiziki 
xassələrinin tədqiqi çox böyük əhəmiyyət kəsb edir.                                                                            
Халкоприт  ады  иля  мяшщур  олан  yarımkeçirici  üçqat  birləşmə 
2
CuFeS kristalı  aşağı 
temperatur  oblastlarında    fiziki  xassələri    çox  az  tədqiq    olunan  maddələrdən  biridir.  Bu  kristal 
tetroqonal sinqoniada kristallaşır.  Kristalın rəngi  bürüncü – sarı olub, metal parıltılıdır. Sərtliyi 3-4 
, sıxlığı  4100- 4300 kq/m
3
 intervalında dəyişir. Bu maddədə yükdaşıyıcıların konsentrasiyası  otaq 
temperaturunda       
3
22
10
2
,
1



sm
n
   tərtibindədir.  Kristal  otaq    temperaturunda  özünü  metal  kimi 
aparır 

 1


Ədəbiyyat  

 2

 - də  qalınlığı   
sm
4
10
5


 olan nazik 
2
CuFeS    təbəqəsinin   xüsusi  elektrik  
müqavimətinin  temperaturdan asılılığı  təcrübi olaraq tədqiq edilmişdir.  
Təqdim olunan  bu işdə əsas məqsəd qalınlığı   
sm
4
10
5


 olan nazik 
2
CuFeS   təbəqəsində  
Yunq    modulunu    tədqiq  etməkdir.  Yunq      modulu  və  ya  başqa  sözlə  desək    uzununa    elastiklik 
modulu,    materialın    elastikliyini  xarakterizə  edən  ədəd  ,  normal    gərginliyin   
 

 cismin  nisbi 
uzanmasına 
 

 olan nisbətidir : 


/

E
. Elastiklik modulu  termini elmə ilk dəfə  1807 – ci ildə 
Yunq  Tomas  tərəfindən  daxil  edilmişdir.  Yuxarıdakı  düsturdan  göründüyü  kimi,  Yunq  modulunu 
hesablamaq üçün gərginliyi 
 

   və nisbi  uzanmanı 
 

  və ya istidən genişlənmə əmsalının  
 

  
qiymətlərini bilmək lazımdır.  
    Məlumdur  ki,  şüşə    altlıq  üzərinə  buxarlandırılmış  nazik  təbəqələrdə                  çox  böyük 
daxili gərginlik  


2
10
9
/
10
10
sm
dn

    yaranır. Bu gərginlik ( təzyiq) təbəqədəki daxili  defektlərin 
və altlıq ilə ( şüşə ilə ) yarımkeçirici təbəqənin istidən sıxılmasının eyni olmaması hesabına yaranır. 
Bu hal həm nazik təbəqəni alanda və həmdə onu ölçmək üçün soyutduqda da müşahidə edilir. 
 
Verilmiş  material  üçün  daxili  gərginliyin  qiyməti  və    işarəsi  əsasən  materialın  
spesifik  xüsusiyyətindən, altlığın  forma və növündən, həmçinin   altlığın  temperaturundan asılıdır. 
Nazik təbəqələrdə yaranan daxili gərginlik Staunun məşhur düsturu ilə təyin edilir  

 3


 
                              
2
1
2
2
2
l
L
l
L
E




 
 
 
 
(1) 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə