Elmi ƏSƏRLƏr fiZİka-riyaziyyat və texniKA
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ABSTRACT R.A.Hassanov
- ELMİ ƏSƏRLƏR, 2015, № 5 (73) NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2015, № 5 (73)
53 А.И.Москаленко, А.А.Фомин – М.: Просвещение, 1998. 11. Шнеперман Л.Б. Сборник задач по алгебре и теории чисел. / Учеб. пособие для физ.- мат. факультетов пед. ин-тов / - Минск.: Высшая школа, 1982, 223 с. 12. Программы предметы « Алгебра и теории чисел » для подготовки бакалвр по специальности « Математика », « Математика и информатика » / Сос Я.Р. Бахшелиев, Л.Ш.Абдулкеримли, Ш.С.Абдуллаев. Типография АГПУ, Баку, 2006 (на азербайджанской языке). 13. Программы предметы « Алгебра » для подготовки бакалавров по специальности « Математика и информатика » / Сос З.Г.Садыхов, Р.Ю.Шукуров, Из – во «Муэллим», Баку, 2009 (на азербайджанском языке). XÜLASƏ R.Ə.Həsənov Cəbr kursunda məsələ və tapşırıqların həlli prosesində nəzəri materialın təlimi Riyaziyyatın tədrisində məsələ və tapşırıqların həlli müstəqil təlim metodu kimi tətbiq edilir. İşdə ali pedaqoji məktəblərin cəbr kursunda nəzəri materialın təlimində məsələ və tapşırıqların roluna baxılmışdır. Konkret nümunələr göstərilmiş və tədqiq olunan məsələnin uğurlu həlli üçün bəzi mülahizələr ifadə edilmişdir. Tapşırıq və məsələlərlə verilən nəzəri materialların mənimsənilməsində yaranan bir sıra problemlər göstərilmişdir. Bu problemlərin həlli üçün faydalı ola biləcək göstərişlər təklif edilmişdir. ABSTRACT R.A.Hassanov Teaching of theoretical materials in the solution process of sums and tasks in the course of algebra Solution of sums and tasks is applied as an independent teaching method in the teaching of mathematics.The paper looks through the role of sums and tasks in teaching theoretical materials in the course of algebra at the higher pedagogical schools. It shows concrete examples and some considerations for the successful solution of the matter which is studied,have benn mentioned. A number of problems dealing with the acquisition of theoretical materials given within tasks and sums are shown. Instructions which can be useful in the solution of these problems are offered. NDU-nun Elmi Şurasının 24 dekabr 2015-ci il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyə olunmuşdur (protokol № 05) Məqaləni çapa təqdim etdi: 54 NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ. ELMİ ƏSƏRLƏR, 2015, № 5 (73) NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2015, № 5 (73) НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ. НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 5 (73) FİZİKA MÜBARİZ NURİYEV K.Ə.ƏLIYEV S.H.ALLAHVERDIYEV UOT: BUXARLANABİLƏN YÜKLƏRƏ GÖRƏ HESABAT En kəsikləri, uzunluqları eyni olan 3 ədəd polad mildən şəkildə göstərilən sərt brus asılmışdır. Burusa orta mildən C - məsafədə olan P yükü təsir edir. P- yükü orta mildən sağda və soldan təsir etdikdə asqı millərində iç qvvələrin dəyişməsini və hədd qiymətlərini, en kəsik sahələrini hesablamaq tələb edilir. Buxarlana bilən gərginlik ?????? = 1600 ???????????? ?????????????????? 2 ⁄ - dir. ?????? = 10???????????? ?????? 1 = ?????? 2 = ?????? 3 ?????? 1 = ?????? 2 = ?????? 3 HƏLLİ: Əvvəlcə millərin elastiklik həddi mərhələsində işləməsində yükün millər arasında paylanmasını tapaq. Tutaq ki, millər hamısı dartırlır. Onda millərdəki qüvvələrin və yükün şaquli ox üzərindəki proyeksiyaları aşağıdakı kimi istifadə olunur. ?????? 1 + ?????? 2 + ?????? 3 − ?????? = 0 (1) Həmin qüvvələərin ikinci milin bərkidilmiş oynağa nəzərən momentləri cəmi, ikinci müvazinət tənliyini verir. ?????? 1 ∙ ?????? − ?????? 3 ∙ ?????? ± ?????? ∙ ?????? = 0 (2) Şəkildə verilmiş sistemin millərinin deformasiyasını nəzərdən keçirsək alarıq. ∆?????? 1 − ∆?????? 3 2?????? = ∆?????? 2 − ∆?????? 3 ?????? 55 ∆?????? 1 − ∆?????? 3 − 2∆?????? 2 + ∆?????? 3 = 0 ∆?????? 1 − 2∆?????? 2 + 3?????? 3 = 0 (3) Deformasiya tənliklərində millərin uzunluqları və en kəsiklərinin bərabər, eyni materialdan olmaları nəzərə alınmşdır. Yəni ?????? 1 − 2?????? 2 + ?????? 3 = 0 (4) 1; 2; və 4- tənliklərini birgə həll etsək: (4) tənliyindən: ?????? 1 = 2?????? 2 − ?????? 3 (5) N 1 - in qiyməti , 1 və 2 tənliyində yerinə yazsaq { 2?????? 2 − ?????? 3 + ?????? 2 + ?????? 3 − ?????? = 0 (6) 2?????? 2 ?????? − ?????? 3 ?????? ± ?????? ∙ ?????? − ?????? 3 ?????? = 0 (7) 6- dan 3?????? 2 = ?????? ?????? 2 = ?????? 3 (8) ?????? 2 − ?????????????????? qiymətini – 7-də yerinə yazsaq 2 3 ?????? ∙ ?????? − ?????? 3 ?????? ± ?????? ∙ ?????? − ?????? 3 ?????? = 0 2?????? 3 ∙ ?????? = 2 3 ?????? ∙ ?????? ± ?????? ∙ ?????? ?????? 3 = ?????? 3 ± ?????? ∙ ?????? 2?????? (9) N 1 və N 3 - ün qiymətlərini 5- də yerinə yazaq ?????? 1 = 2?????? 2 − ?????? 3 ?????? 1 = 2?????? 3 − ?????? 3 ∓ ?????? ∙ ?????? 2?????? = ?????? 3 ∓ ???????????? 2?????? (10) Yoxlama: ?????? 1 + ?????? 2 + ?????? 3 = ?????? ?????? 3 + ???????????? 2?????? + ?????? 3 + ?????? 3 ± ?????? ∙ ?????? 2?????? = ?????? (11) ?????? = ?????? Deməli millərin elastiklik həddi mərhələsində işləməsində alınan qiymətlərin və gərginliklərin qiyməti aşağıdakı kimi olar : ?????? 1 = ?????? 3 ∓ ???????????? 2?????? ; ?????? 1 = ?????? 3?????? ∓ ???????????? 2 ∙ ?????? ∙ ?????? ?????? 2 = ?????? 3 ; ?????? 2 = ?????? 3?????? (12) ?????? 3 = ?????? 3 ± ?????? ∙ ?????? 2 ∙ ?????? ; ?????? 3 = ?????? 3?????? ± ?????? ∙ ?????? 2 ∙ ?????? ∙ ?????? Burdan göründüyü kimi elastiklik həddi daxilində üçüncü mil daha çox gərginlikli haldadaır. P- qüvvəsinin artması ilə bu mildə yararnan gərginlik o biri millərdən qabaq, axma həddinə çatacaqdır. 3-cü mil üçün yükün həddi qiyməti aşağıdakı kimi olacaqdır: ?????? 3 = ?????? ???????????? ∙ ?????? (13) Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|