Fərqanə HÜseynova müSTƏQİLLİk döVRÜNDƏ azərbaycan – TÜRKİYƏ ƏlaqəLƏRİNİn kulturoloji aspektləRİ
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Siyasi-ideoloji faktorlar dövlətlərarası əməkdaşlığın mühüm şərti kimi
__________Milli Kitabxana__________ 72 alan azərbaycanlı tələbələrə yüksək ixtisas alıb Azərbaycana dönməyi və xalqımıza xidmət etməyi arzulamışdır. Göstərmiş- dir ki, bizim ordumuzun tələbatı bundan qat-qat artıqdır, bun- dan daha da çoxdur. Biz bundan sonra da Türkiyənin yüksək hərbi məktəblərindən istifadə edəcəyik. Azərbaycanda milli ordunun, polisin yaradılması, yüksək səviyyəli kadrların hazır- lanması üçün sizin yardımınızdan istifadə edəcəyik. Əminəm ki, siz bizə bu yardımı göstərməkdən imtina etməyəcəksiniz. Sonra üzünü təhsil alan Azərbaycan övladlarına tutaraq demişdir: “Əziz balalarımız, siz burada təhsil alıb Azərbaycana dönəcəksiniz, Azərbaycanın ordusunda, polisində xidmət edə- cəksiniz. Əminəm ki, burada aldığınız təhsil gələcəkdə xidmət edəcəyininz yerlərdə sizə uğurlar gətirəcəkdir. Siz uğurla çalı- şacaqsınınz, xalqınıza, millətinizə və vətəniniz Azərbaycana xidmət göstərəcəksiniz” (55, s. 188). Türkiyənin “TRT”, “TQRT”, “Samanyolu”, “NTV” televi- ziya kanallarının rəhbərləri ilə görüşdə Azərbaycan televiziyası ilə Türkiyənin televiziya kanalları arasında əməkdaşlıqdan, onun hələ də istənilən səviyyədə qurulmamasından, ölkəmizdə Türkiyə televiziya kanallarına edildiyi kimi, Azərbaycan tele- viziyasının verilişlərinin də Türkiyənin televiziya kanalları vasitəsilə Türkiyədə yayılmasının Türkiyə üçün də, Azərbay- can üçün də çox xeyirli olacağından danışdı. Türkiyə televiziya kanalları ilə Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasının vacibliyindən söhbət açdı. Heydər Əliyevin Türkiyəyə ikinci rəsmi səfəri zamanı ölkələrimiz arasında strateji əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi barədə bəyannamə qəbul edilmişdir. Görüşün nəticəsi kimi bundan əlavə daha 8 sənəd imzalanmışdır. Ümu- miyyətlə, bu səfər də daxil olmaqla Azərbaycan ilə Türkiyə arasında 50-yə yaxın sənəd imzalanmışdır ki, onlar da iki ölkə, dövlət arasında olan əlaqələrin hüquqi-normativ əsaslarını yaratmışdır (55, s. 195-202). 2000-ci ilin sentyabr ayında Bakıda Dünya Türk Gənclər Birliyinin X qurultayı və Gənclik Günləri keçirilmişdir. Həmin __________Milli Kitabxana__________ 73 ayda Ankarada Azərbaycan kinosu gönləri keçirilmişdir. 2000- ci il ərzində bir neçə dəfə mədəniyyət və incəsənət xadimlə- rinin Türkiyə və Azərbaycana qarşılıqlı səfərləri olmuşdur (55, s. 240). Azərbaycan Prezidenti 16 yanvar 2001-ci ildə prezident sarayında TÜRKSOY təşkilatının toplantısında iştirak edən türkdilli ölkələrin nümayəndələrini qəbul etdi. Fevral 27-də isə Ankara Univesiteti Elmi Şurası, beynəlxalq münasibətlərin təlatümlü və gərgin bir dönəmində, son dərəcə müdriklik tələb edən vəzifəsində türk dostu kimi hər zaman Türkiyəni dəstək- ləyən və hər vasitə ilə Türkiyənin beynəlxalq aləmdəki önəmini ifadə edən, daim “Bir millət, iki dövlət” olaraq gördüyü Türki- yə və Azərbaycan arasındakı dostluğun inkişafı, iki ölkə arasın- dakı qardaşlığın strateji müttəfiqliyə çevrilməsi sahəsindəki xidmətlərinə, böyük dövlət adamı keyfiyyətinə və təcrübəsinə malik olduğuna, Azərbaycanda və dünyanın ən qarışıq bölgələ- rindən biri olan Qafqazda sabitliyin bərqərar olması nəticəsində ölkəsinin və bölgənin Avropa ilə inteqrasiyası sahəsində əldə etdiyi uğurlara görə Heydər Əliyevə beynəlxalq münasibətlər sahəsində fəxri doktor adı verilməsi barədə 1742 saylı qərarı yekdilliklə qəbul etmişdir. Həmin ilin 9 martında Azərbaycan Respublikasının prezi- denti Heydər Əliyev Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin yara- dılması ilə əlaqədar sərəncam vermişdir (17, s.160). Martın 13- də isə Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev TBMM üzvləri qarşısında geniş nitq söyləmişdir. O, nitqində bir daha demişdir ki, “Ötən illər bizim ölkələrimiz, xalqlarımız arasında dostluq və qardaşlıq əlaqələri artmaqda davam edir. Biz artıq Türkiyə-Azərbaycan strateji tərəfdaşlıq əlaqələri səviyyəsinə gəlib çatmışıq. Bu, dövlətlərarası əlaqələrdir. Ancaq xalqları- mız arasındakı əlaqələrin tarixi də çox böyükdür və onun qiy- məti də bundan artıqdır. Çünki biz eyni köklərə mənsub olan xalqlarıq. Eyni milli-mənəvi dəyərlərə, eyni dilə, eyni dinə mənsub olan xalqlarıq. Biz hamımız bir kökdən gəlirik. Ona __________Milli Kitabxana__________ 74 görə də bizim hamımızın fikri, zəkası bu köklərlə bağlıdır. Biz Azərbaycanda xalqlarımızın mənsub olduqları bu kökləri, milli-mənəvi dəyərləri yüksək qiymətləndiririk və bu dəyərlərə, bu tarixə daim sadiq olduğumuzu mən bir daha bəyan edirəm” (17, s.166-167; 64, s. 87-92). __________Milli Kitabxana__________ 75 Siyasi-ideoloji faktorlar dövlətlərarası əməkdaşlığın mühüm şərti kimi Azərbaycan – Türkiyə mədəni əlaqələri tarixi sübut edir ki, hər iki dövlətin elm, təhsil və mədəniyyət sahəsindəki əmək- daşlığı daima siyasi amillərilin dinamik inkişafı ilə müşayiət olunmuşdur. Bu, özünü son bir əsrdə baş verən siyasi və mə- dəni hadisələr fonunda aşkar büruzə verməkdədir. Təbii ki, hər bir müstəqil dövlət özünəməxsus prinsip və xüsusiyyətlərlə fərqlənən müxtəlif istiqamətli daxili və xarici siyasət yeridir. Dövlətin daxili siyasəti xalqın ümumi rəyi ilə yaradılmış və qəbul olunmuş Konstitusiya əsasında onun tam bir varlıq kimi yaşamasına, fəaliyyətinə, ictimai-siyasi, iqtisadi və mənəvi həyatın bütün sahələrində təmsil etdiyi vətəndaşların maddi və mənəvi tələbatının fasiləsiz təmin edilməsinə yönəldilir. Xarici siyasət isə bu vəzifələrin yerinə yetirilməsi, habelə öz ərazi- sində qanunverici, icraedici və məhkəmə hakimiyyətinin kənar müdaxilə olmadan həyata keçirilməsi məqsədilə təhlükəsiz və əlverişli beynəlxalq şəraitin təmin edilməsinə, ayrı-ayrı döv- lətlərlə qarşılıqlı-faydalı əməkdaşlığa, iqtisadi, siyasi, sosial və mədəni həyatın bütün sahələrində əldə edilmiş beynəlxalq təc- rübələrin mənimsənilməsinə; qarşıya çıxan problemlərin ara- dan qaldırılması yönündə dövlətlərin səylərinin birləşdiril- məsinə və s. xidmət edir. Fikrimizi başqa sözlə ifadə etsək, öl- kə daxilində gedən proseslərdən və qarşıya qoyulan vəzifələr- dən irəli gələn siyasi xətt dövlətin beynəlxalq münasibətlər sis- temində mövqeyini və xarici siyasətinin istiqamətlərini, xarak- terini, prinsiplərini müəyyənləşdirir və şərtləndirir. Bu mənada xarici siyasəti dövlətin daxili inkişafının əsas vəzifələrindən irəli gələn, ölkənin milli mənafeləri ilə xarici aləmin maraqları arasında sivil birgəyaşayış qaydaları və normaları əsasında uyğunlaşdırılmış, uzlaşdırılmış münasibətlər sistemi yaratmağa xidmət edən məqsədyönlü fəaliyyət növü kimi xarakterizə etmək olar. Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|