Fikhu'l ebsat
Yüklə 2,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Təqlid Barəsində Sözləri
- Muhəmməd İbn İsmail Əl-Buxari - rahmətullahi aleyhi
- Buxari «əs-Səhih» əsərini iki əsas səbəbə görə yazmışdır
130 elə vəsf edin. Allahın Özündən nəhy etdiyini siz də Ondan nəhy edin. Həva əhli ilə mübahisə etməkdən və Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – səhabələri haqqında pis zənn etməkdən çəkin. Onların aralarında baş verən pis hallardan deyil fəzilətlərindən danış. Din barəsində bidət əhli ilə danışmayın və onlarla Səfər etməyin. Vəlisinin izni olmadan və iki şahid olmadan nigah etməyin. Muta nigahı Qiyamətə qədər haramdır. Muttəqi və Facir imamın arxasında beş namaz, cümə və bayram namazlarını qılın. Əhli qiblədən vəfat edən hər kəsin namazını qılın. Onların hesbları isə Allaha qalmışdır. Cihad və ya Həcc edən imamla birlikdə çıxın. Cənazə təkbiri dorddür. Əgər imam Əli İbn Əbu Talib – radıyallahu anhu - kimi beş təkbir gətirsə siz də onunla bərabər gətirin. Müsafir üçün məsh üç gün üç gecədir. Muqim olan kimsə üçün bir gün bir gecə. Bayram namazından əvvəl nafilə qılınmaz. Məscidə girdikdə iki rükət Təhiyyət qılmadan oturma. Vitr bir rükət, iqamə də təkdir. Əhli Sünnəti sev! Allah bizi və sizi də İslam və Sünnət üzərə öldürsün. Bizi və sizi də elmlə ruziləndirsin, sevdiyi və razı olduğu əməllər etməyə müvəffəq etsin” 222 . Təqlid Barəsində Sözləri İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Məni təqlid etmə. Məliki, Şəfiini, Əvzaini, Söurini təqlid etmə. Sən da onların elm aldığı qaynaqlardan elm al» 223 . İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Dini məsələlərdə alimlərdən hər hansı birini təqlid etmə. Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – və Onun Səhabələrindən nə gəlmişsə onu al. Səhabələrdən sonra Tabiin nəsli gəlir ki, bir alim bunların görüşünü alıb, almamaqda sərbəsdir» 224 . 222 İbn Batta “İbanə”, İbnul Cevzi “Mənakibu İmam Əhməd” s. 216. 223 Fullani 113, İbn Qeyyim «İlam» 2/302. 224 Əbu Davud «Məsailul İmam Əhməd» s. 276-277. 131 İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «Kim Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – in hədisini rədd edərsə o, həlak yolundadır» 225 . Muhəmməd İbn İsmail Əl-Buxari - rahmətullahi aleyhi - Əbu Abdullah Muhəmməd İbn İsmail İbn İbrahim İbn əl- Muğira İbn Bərdizbəh əl-Cufi əl-Buxari. Hədis elmində Muhəddislərin əmiri sayılır. H. 194-ci il Şəvval ayının 11 Buxara şəhərində (Bəzi rəvayətlərdə: Bəhratəng adlı Buxaraya yaxın bir kənddə) dünyaya göz açmışdır. Çox kiçik yaşlarından hədis elmini öyrənməyə başlamış və bu səbəbdən də elm almaq üçün dünyanın bir çox ölkələrini dolaşmışdır. O, uşaq ikən kor olur. Anası gecə- gündüz oğlu üçün dua edir və Uca Allah onun görmə qabiliyyətini qaytarır. Anası hicrətin 210-cu ilində onu və qardaşı Əhmədi Həccə aparır və hədis elminə olan həvəsinə görə onu Məkkə şəhərində qoyub gedir. Tarixçilər qeyd edirlər ki, o zaman Buxari artıq yetmiş min hədis əzbər bilirdi. Artıq 18 yaşında o «Tarix» kitabını yazır. Sonralar hədisləri toplamaq üçün o Şam, Misir, Bəsrə, Hicaz, Kufə, Bağdad və bir çox başqa yerlərə səyahət edir. İbn Kəsir demişdir: «O, bir dəfə kitaba baxmaqla (oxumaqla) onu əzbərləyərdi». İbn Mücahid – rahmətullahi aleyhi – demişdir: «Muhəmməd İbn Səlləmin yanında idim. O mənə dedi: – Bir az əvvəl gəlmiş olsaydın, sənə yetmiş min hədis əzbər bilən uşağı göstərərdim». Quteybə İbn Səid – rahmətullahi aleyhi – demişdir: «Fəqihlərlə, zahidlərlə və abidlərlə oldum, lakin Muhəmməd İbn İsmail kimisini görmədim. O, öz zamanında Ömər – radıyallahu anhu - kimi idi». Tirmizi – rahmətullahi aleyhi – demişdir: «Sənəd (Hədisin mətninə qədər sadalanan ravilərin (yəni hədisi rəvayət edən 225 İbn Abdil Bərr «Cəm» 2/149, İbnul Cövzi s. 182. 132 kəslərin) silsiləsinin araşdırılması) və iləl (Hədisin sənədində və ya mətnində olan və onu zəiflədə biləcək amillərin araşdırılması) elmində Muhəmməd İbn İsmail kimisini görmədim». Əhməd İbn Hənbəl, Yəhyə İbn Məin, İbn əl-Mədini, əl-Həmidi və s. kimi muhəddislərdən hədis rəvayət etmişdir. Onun tələbələrindən məşhur Müslim, Nəsai, Tirmizi, əl-Firabridir. Əsərlərindən “Tarix əl-Kəbir”, “Ədəbul Mufrad” və s. Lakin bu əsərlərin içərisində xüsusi bir yeri tutan “əl-Cəmis Səhih” əsəridir. Bu əsərdə 7563 hədis toplanmışdır ki, müəllif bu hədisləri 600000 min hədisin içərisindən seçmişdir. Imam Buxari – rahmətullahi aleyhi – bu əsərinə topladığı hər bir hədisi iki rükət istixarə namazı qıldıqdan sonra yazmışdır. Buxari «əs-Səhih» əsərini iki əsas səbəbə görə yazmışdır – O rəvayət edir ki, biz İshaq İbn Rəhaveyhin yanında idik. O bizə dedi: «Yaxşı olardı ki, Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm – sünnəsi barəsində səhih kitab tərtib edəsiniz». Onun təklifi çox xoşuma gəldi və «əl-Cəmius Səhih» kitabını tərtib etməyə başladım. – O rəvayət edir ki, bir dəfə mən Peyğəmbəri - sallallahu aleyhi və səlləm – yuxuda gördüm. Əlimdəki yelpiklə onu yelpikləyir və üzərinə qonan milçəkləri ondan uzaqlaşdırırdım. Alimlərdən gördüyüm yuxu barəsində soruşduqda onlar mənə dedi ki, sən Peyğəmbərin - sallallahu aleyhi və səlləm – adından istifadə olunaraq uydurulan rəvayətləri ondan uzaqlaşdıracaqsan. Bu da mötəbər hədisləri cəm etməyim üçün bir səbəb oldu. Buxaridə – İbn Salaha – rahmətullahi aleyhi – görə təkrarla birlikdə 7275 hədis, təkrarsız 4000 hədis, Muttasıl sənədlərlə gələn hədislər təkrarsız 2602. İbn Həcərə – rahmətullahi aleyhi – görə 7397 hədis, 1341 Muallaq, 341 Mutabi hədis. Ümumi olaraq 9082 hədis vardır. Muhəmməd İbn Fuad Abdulbakini təkrarla Muttasıl 7563 hədis vardır. Müxtəsər Buxaridə isə təkrarsız 2226 hədis vardır. Bu kitab Qurani Kərimdən sonra ən səhih və etibarlı kitab sayılır. Müəllif – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: Mən bu kitabda yalnız səhih olan hədisləri qeyd etmişəm. Halbuki mən 100000 min səhih, 200000 min isə zəif hədis bilirəm. Mən 1000 yaxın şeyxlərdən hədis Yüklə 2,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|