127
İbn Batta, Əbu Bəkr əl-Mərvəzidən rəvayət edir ki, Əbu
Abdullahın belə dediyini dinlədim: “Kim kəlamla məşğul olarsa
müvəffəq olmaz və kəlamla məşğul olanın Cəhmi olması uzaq
deyildir”
214
.
İbn Abdul Bərr, İmam Əhmədin belə dediyini rəvayət edir:
“Kəlamla məşğul olan kimsə müvəffəq olmaz və kəlamla məşğul
olub qəlbində rahatlıq tapan kimsəni heç görməzsən”
215
.
əl-Hərəvi, Abdullah İbn Əhməddən – rahmətullahi aleyhi -
rəvayət edir ki, atam Ubeydullah İbn Yəhyə İbn Hakana
216
bunları
yazdı: “Mən kəlamla məşğul olan bir kimsə (kəlam əhli) deyiləm
və mən Allahın kitabında və Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və
səlləm – hədislərində olanlardan başqasını da məqsədəuyğun
(faydalı) görmürəm. Bunlardan qeyri şeylər barəsində söz
söyləmək isə təriflənən bir şey deyildir”
217
.
İbnul Cevzi, Musa İbn Abdullah ət-Tarsusidən rəvayət edir ki,
İmam Əhmədin – rahmətullahi aleyhi - belə dediyini dinlədim:
“Kəlam əhli sünnəti müdafiə etsələr belə onlarla oturmayn”
218
.
İbn Batta, Əbul Harik əs-Sayığdan rəvayət edir ki: “Hər kim
kəlamı sevərsə qəlbindən çıxmaz. Sən kəlamla məşğul olan bir
kimsəni heç vaxt müvəffəq olduğunu görməzsən”
219
.
214
“əl-İbanə” 2/538.
215
“Camiul Bəyanil Elm” 2/95.
216
Əbul Həsən Ubeydullah İbn Yəhyə İbn Hakan ət-Turki əl-Bağdadi. Zəhəbi – rahmətullahi
aleyhi - deyir ki: “Mutəvəkkil və Mutəamidə yanında vəzirlik etmişdir. Böyük bir vəzirdir.
Olduqca comərd və alicənab bir kimsə idi”. H. 263-cü ildə vəfat etmişdir. Zəhəbi “Siyer”
13/9, “Təbəqatul Hənəbilə” 1/204.
217
“Zəmmul Kəlam” vr. 219.
218
“Mənakibu İmam Əhməd” s. 205.
219
əl-İbanə 2/539.
128
İbn Batta, Ubeydullah İbn Hənbəldən rəvayət edir ki, atam
mənə dedi ki: “Əbu Abdullahın belə dediyini dinlədim: “Sünnətə
və hədislərə sarılın, Allah da sizə xeyir verər. (dini) mövzulada
münaqişələrə vararaq dərinliyə dalma, kəlamı sevən heç vaxt
müvəffəq olmaz. Kim kəlam ilə məşğul olarsa sonda bidətlərə
düşər. Çünki kəlam xeyirə çağırmaz. Mən kəlamı və mübahisni
sevmirəm”. Sizlərə sünnətə, əsərlərə və fayda aldığınız fiqhə
sarılmağı tövsiyə edirəm. Mübahisələri və şübhəli olan kimsələrin
sözlərini tərk edin. Bizim bildiyimiz kimsələr bu cür şeyləri bilməz
və kəlamdan da uzaq idilər. Kəlamın aqibəti (sonu) xeyir deyildir.
Allah bizi də sizi də fitnədən qorusun. Biziləri də sizləri də həlaka
aparan hər bir yoldan qorusun”
220
.
İbn Batta, İmam Əhmədin – rahmətullahi aleyhi - belə dediyini
rəvayət edir: “Bir adamın kəlamı sevdiyini görsən ondan uzaq
ol!”
221
.
İmam Əhmədin – rahmətullahi aleyhi - Musəddəd İbn Musərhədə
göndərdiyi məktubda deyilir: Allah bizi və sizi razı olduğu şeylər
üzərində sabit etsin və qəzəb etdiyi hər şeydən qorusun. Bizi və
sizi Onu bilənlərin və Ondan qorxanların əməlləri kimi əməl
etməyə müvəffəq etsin! Sizə və öz nəfsimə Uca Allahı təqvasını,
Sünnət və Cəmaata sarılmağı tövsiyə edirəm. Buna müxalif
olanların başına nə gəldiyini bilirsiniz. Sizə heç bir şeyi Allahın
kəlamı olan Quranın qarşısına keçirməməyi əmr edirəm. Allahın
kəlamı məxluq deyildir. Keçmiş zamana dair verilən xəbərlər
məxluq deyildir. Lövhi Məhfuzda olan şeylər məxluq deyildir.
Məxluqdur deyən Allaha küfr etmişdir. Bunlara təkfir etməyənlər
kafirdir. Qurandan sonra Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm –
sünnəti, səhabələrinin və onlardan sonra da Tabiinin rəvayət
etdikləri gəlir. Peyğəmbərlərin gətirdiklərini təsdiq etməklə
220
əl-İbanə 2/539.
221
əl-İbanə 2/539.
129
məhsuluq. Sünnətə tabe olmaq qurtuluşdur. İman - söz və əməldir,
artar və əskilər. Yaxşlıq etdiyin zaman artar, pislik etdiyin zaman
da azalır. Kişi İslamdan imana çıxar və tövbə etdiyi zaman təkrar
imana qayıdar. Laqeyidlik və təmbəllik səbəbilə fərzləri tərk
edənlərin işləri Allaha qalmışdır. Dilərsə əff edər, dilərsə əzab
edər. Xeyir və Şərilə bərabər qəza və qədərə iman edərik. Şirini və
acısı da Allahdandır. Cənnətin nemətləri daimidir, Cənnətin daimi
olmadığını söyləyən kafirdir. Allah Cəhənnəm və Cənnətin əhlini
də yaratdı. Cəhənnəmin əzabı da daimidir. Allah bir topluluğu
Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – şəfaəti ilə Cəhənnəmdən
çıxaracaqdır. Cənnət xalqı Rəblərini gözləriylə görəcəklər. Allah
Musa - əleyhissəlam - ilə danışdı. İbrahimi Özünə dost etdi. Mizan
haqdır, Sırat haqdır, Peyğəmbərlər haqdır, Məryəmin oğlu İsa
Allahın qulu və Rəsuludur, Hovuz və Şəfaətə iman edərik. Ərş və
Kursiyə iman edərik. Sura üfürülməsinə iman edərik. Sur İsraflin
üfürdüyü buynuzdur. Mədinədə olan və yanında Əbu Bəkr və
Ömərin bilinən qəbri Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm –
qəbridir. Qulların qəlbləri Allahın barmaqlarından iki barmağı
arasındadır. Dəccəl bu ümmətin vaxtında çıxacaqdır. İsa -
əleyhissəlam - onu Lud qapısı yaxınlığında öldürəcəkdir. Əhli
Sünnət əhlinin rədd etdiyi şeylər pisdir. Bütün bidətlərdən çəkinin.
Peyğəmbərdən - əleyhissəlam - sonra gözlər Əbu Bəkrdən xeyirlisini
görmdi. Ondan sonra gözlər Öməri. Ondan sonra Osmandan
xeyirlisini görmədi. Bunlar Rəşidi Xəlifələrdir. Peyğəmbərin -
əleyhissəlam - Cənnətlə müjdələdiyi on kişi bunlardır: Əbu Bəkr,
Ömər, Osman, Əli, Təlhə, Zubeyr, Sad, Səid, AbdurRahman İbn
Auf, Əbu Ubeydə İbn Cərrah – Allah onlardan razı olsun -. Namazda
əlləri qaldırmaq və imamın “VələdDalin” deməsindən sonra səsli
olaraq Amin demək gözəldir. Müsəlmanların imamları üçün dua
edilir və onlara qarşı çıxılmaz. Fitnə zamanı döyüşdə iştirak
edilməz. Peyğəmbərin – sallallahu aleyhi və səlləm – Cənnətlə
müjdələdiyi on kişidən başqa bir kimsə üçün Cənnətlikdir və ya
Cəhənnəmikdir deyilməz. Allah Özünü necə vəsf edirsə siz də Onu
Dostları ilə paylaş: |